Een EU-leger gaat er niet komen

De Europese Unie is er om een oorlog te voorkomen niet om er een te voeren. Maar hoe lang kan men dat standpunt nog verdedigen? De Oostenrijkse minister van Defensie Mario Kunasek (FPÖ) maakte deze week duidelijk dat er wat zijn land betreft geen sprake kan zijn van de vorming van een Europees leger met één commando en één uniform. Samenwerking op defensiegebied wijst hij niet af. Tijdens het Oosterijks voorzitterschap van de EU is daar het afgelopen halfjaar ook aan gewerkt met de overeenstemming over een fonds van 13 miljard. Maar met het idee van één gezamenlijk leger zoals dat door de Franse president Macron is geopperd kan Oostenrijk niet instemmen. Macron zei begin november: “We kunnen de Europeanen niet beschermen als we geen echt Europees leger oprichten. Ten aanzien van Rusland dat aan onze grenzen staat en toont dat het bedreigend kan zijn hebben we een Europa nodig dat zich alleen kan verdedigen, zonder steeds volledig afhankelijk van de Verenigde Staten te zijn.” De Duitse Bondskanselier Merkel wijst een Europees leger ook niet direct af.  "Nationalismus und Egoismus dürfen nie wieder eine Chance in Europa haben" zei zij in een rede voor het Europees Parlement met verwijzing naar een van de oorspronkelijke motieven voor de Europese samenwerking. Met dergelijke uitspraken is de gezamenlijke Europese defensiepolitiek voor de komende Europese verkiezingscampagne op de agenda gezet. Het idee van een EU-krijgsmacht wordt gevoed door de onzekerheid of de VS onder Trump de veiligheid van Europa wel zullen blijven garanderen zoals ze dat sinds de Tweede Wereldoorlog hebben gedaan. Kan Europa nog wel op de NAVO vertrouwen, als ook het Verenigd Koninkrijk zijn handen aftrekt van het continent? Een complicatie voor de Europese samenwerking is dat EU en NAVO elkaar niet dekken. Naast Zweden, Finland, Ierland en Malta is ook Oostenrijk geen lid van de NAVO.

Door: Foto: Frans de Wit (cc)
Foto: Maxence (cc)

Merkel luistert niet (en terecht)

, door

OPINIE - Om extreemrechts het hoofd te bieden kunnen politici uit ‘het midden’ maar beter niet hun oren ernaar laten hangen. 

Bij alle analyses van de verkiezingen in Duitsland las ik er hier ook één van Joost van Spanje. Zijn visie in het kort: Merkel heeft gigantisch verloren, en dat komt omdat zij haar oren niet wat meer heeft laten hangen naar de kiezers van rechts. Haar verlies is volgens van Spanje te verklaren door het feit dat zij weigerde thema’s van de AFD over te nemen, zoals Rutte en Buma dat hier met de PVV wel doen.

Maar klopt die bewering wel? Van Spanje noemt een aantal cijfers maar had daar misschien wat langer naar moeten kijken. Want als het gaat om de bewering dat ‘imiteren’ een goede strategie zou zijn om extreemrechts klein te houden, ontbreekt het in Duitsland juist aan al het bewijs daarvoor.

Merkel heeft verloren ten opzichte van de vorige verkiezingen, dat klopt. Maar daarmee komt ze terug op het electorale niveau van 2009 (33.8%) en zit ze niet ver van 2005 (35.2%). Zij heeft nu 33 procent van de stemmen gehaald: dat is een aantal waar Rutte slechts van kan dromen. Ondertussen is de AFD in Duitsland met 13% van de stemmen electoraal precies even groot als de PVV. En dat zonder dat er in Duitsland ook  maar één partij is die zijn oren naar extreemrechts laat hangen, zoals dat in Nederland door de VVD, het CDA en zelfs de PvdA wel wordt gedaan.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wat moest Merkel dan zeggen?

, door

COLUMN - Door: Thijs den Otter.

Of je nu fan van haar bent of juist helemaal niet: weinig politici bereiken de status van Angela Merkel, de eindbaas van onze oosterburen. De standvastige conservatief eindigt steevast in de top drie van machtigste vrouwen op Aarde en dat is natuurlijk volkomen terecht als je kijkt naar de kracht van Duitsland. En ofschoon ik dus helemaal geen fan ben, moet ik bekennen dat ik haar stijl doorgaans wel kan waarderen.

Doorgaans, omdat ik er met de pet niet bij kan dat juist een Duitse bondskanselier druk zet op een deal met Griekenland zodat er voor 50 miljard euro aan Grieks publiek bezit wordt geprivatiseerd. Natuurlijk gaat de vergelijking mank en ik wil echt niet Godwinnen, maar als ze ergens weten waar dat soort vernederende deals toe kunnen leiden, dan is het in Duitsland.

Maar ik dwaal af; dit soort uitzonderingen daargelaten kan ik de presentatie van Merkel wel waarderen. Degelijk, tikje ‘geen gelul’, ogenschijnlijk bewust van het feit dat een aanzienlijk smaldeel van het land het niet met haar eens is, wars van de reflex dom te gaan staan gieren van de lach als je over voor sommigen keihard beleid praat. Een tegenstander waar ik respect voor kan hebben.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Wie is er bang voor de Grieken?

, door

ELDERS - De kiezers in een van de kleinste lidstaten van de EU confronteren Europa met de hamvraag: doen we het nu samen of niet?

Zondag gaan de Grieken naar de stembus. De polls wijzen naar een overwinning van Syriza, de links-radicale partij die een einde wil maken aan de bezuinigingen en wil onderhandelen over het aflossen van de schulden. In Noord-West Europa overheerst de angst voor Syriza. Vergeet goedkope vliegvakanties, waarschuwt de toeristenbranche. Voor de Griekse kiezer tellen andere problemen. De armoede neemt toe, de werkloosheid blijft hoog, sociale voorzieningen zijn afgebroken, er is nu een punt bereikt dat zelfs gaarkeukens moeten bezuinigen. Een keuze voor verandering ligt dus nogal voor de hand. Toch probeert ook premier Samaras van de regerende conservatieve partij Nea Dimokratia (ND) mensen voor zich te winnen door angst te zaaien voor de gevolgen van een nieuwe koers. Met Syriza krijgen we een systeem als in Noord-Korea, zei hij deze week in zijn afsluitende verkiezingsspeeches.

Bondskanselier Merkel mengde zich rechtstreeks in de Griekse verkiezingen met haar speculaties over een mogelijke ‘grexit’. Het loslaten van de euro is voor haar geen probleem meer, zei ze een paar weken geleden, wetende dat de meeste Grieken de Europese munt graag willen houden. Later ontkende ze dit weer en zei ze Griekenland graag bij de euro te houden “als er maar hervormd wordt.” Gezien de geringe populariteit van de Duitse Bondskanselier in Griekenland is een averechts effect van haar opmerkingen niet ondenkbaar. Een ‘grexit’ zou overigens ook voor Duitsland en andere rijkere lidstaten geen voordelen opleveren. De kans dat Griekenland de schulden in drachmes terug zal kunnen betalen is namelijk niet erg groot.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-02-2022

Gelijke behandeling in Europa

, door

ACHTERGROND - Non- discriminatie is een belangrijk beginsel in de EU. Vrij reizen ook. Maar deze rechten blijken wat minder vanzelfsprekend als het gaat om mensen die niet binnen het traditionele huwelijks- en gezinspatroon vallen.

De Britse premier Cameron bereidt een wetsontwerp voor dat het homohuwelijk in Engeland en Wales mogelijk maakt. De Schotse regering volgde deze week met een overeenkomstig plan. De grote kerkgenootschappen willen en zullen niet gedwongen worden homohuwelijken in te zegenen. Cameron moet wel nog een flink aantal tegenstanders in zijn partij tegemoet komen. Hij wil daarom  bij voorbaat in de wet vastleggen dat tegenstanders niet beschuldigd kunnen worden van discriminatie en – heel curieus- dat bemoeienis van het Europese Hof niet zal worden geaccepteerd (bron: NRC 13-12).

Acht Europese landen zijn het Verenigd Koninkrijk tot nu toe voorgegaan in de erkenning van het homohuwelijk: België, Denemarken, Nederland, Noorwegen, Portugal, Spanje, IJsland en Zweden. Maar met een erkend huwelijk in enkele afzonderlijke landen is de EU nog ver verwijderd van de gelijke behandeling die ze haar ingezetenen belooft.

De Italiaanse Elisa woont in Bologna samen met de Finse Emmi en hun twee dochters. Elisa kan als zij met Emmi’s dochter Kirsi op reis gaat of naar het ziekenhuis moet naar huis gestuurd worden omdat Italië een gezin met twee moeders niet erkent. Ook al zijn de kinderen (in Finland) over en weer geadopteerd. Behalve dat landen verschillen in de erkenning van het homohuwelijk, zijn er ook nog verschillen in de wettelijke erkenning van adoptie door partners van hetzelfde geslacht.

Foto: Riccardof (cc)

Verkiezingen gaan over de economie en over Europa

, door

Als de verkiezingen in Frankrijk, Griekenland, twee Duitse deelstaten en later dit jaar Nederland nieuwe politieke verhoudingen scheppen, vreest Die Zeit dat Frau Merkel haar macht in Europa kwijt raakt. Duitsland was het afgelopen jaar de belangrijkste aanjager van de bezuinigingspolitiek. Maar de uitvoering daarvan loopt gevaar met een wisseling van de wacht, zoals bijvoorbeeld in Frankrijk is voorspeld. President Sarkozy, trouwe bondgenoot van de Duitse premier, heeft in zijn verkiezingscampagne al de nodige afstand genomen. Maar als, zoals de voorspellingen uitwijzen, zijn tegenstrever Francois Hollande de volgende Franse president wordt, dan zal Merkel het echt moeilijk krijgen met haar eenzijdige nadruk op het terugdringen van de staatsschulden. “Zelfs als Hollande slechts de helft voor elkaar krijgt van wat hij aan kostbare beloften heeft gedaan, zal hij voor nogal wat onrust binnen de labiele Europese gelederen zorgen. En die onrust is precies datgene waarop sommige beleggers alleen nog maar wachten.”

Merkel’s fixatie op staatsschulden gaat voorbij aan diversiteit in de schuldenproblematiek in verschillende Europese landen. Uit een rapport van McKinsey over het afbouwen van schulden blijkt dat de aard van de schulden per land aanmerkelijk verschilt. Niet overal veroorzaken de staatsschulden het grootste probleem.

In “crisisland” Ierland komt het grootste deel van de totale schuldenlast voor rekening van de banken (zie p. 5 Executive Summary van dit rapport). Engeland geeft trouwens een zelfde beeld. In Spanje is de staatsschuld kleiner dan die van de particuliere huishoudens, en ook kleiner dan die van de bedrijven en de banken. In Portugal is de staatsschuld ook kleiner dan die van de particuliere huishoudens en de bedrijven. De schuldencrisis is, anders dan Merkozy c.s. doen voorkomen, niet alleen een kwestie van overheden die te veel uitgeven. En een aanpak van de schuldencrisis kan dan ook niet alleen bestaan uit een neoliberaal bezuinigingsbeleid over de hele linie.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Eurocrisis: it’s politics, not economics, stupid

, door

Wie menig commentaar over de Eurocrisis volgt, zou tot de conclusie kunnen komen dat het met de geestesgesteldheid van Europese politici niet al te best is. Zij zouden kortzichtig zijn, problemen niet begrijpen dan wel onderschatten. Vooral economen hebben hier een handje van.

Uiteraard is niets mis met de intelligentie van politici. Hun handelen wordt echter vooral bepaald door politieke motieven en niet door economische analyses. Bovendien hebben zij in een democratisch rechtsstaat met een reeks beperkingen te maken.

Neem Angela Merkel de Duitse premier. Merkel is gepromoveerd in de theoretische scheikunde. Haar proefschrift is gebaseerd op kwantumchemische en statistische methodes. Voldoende hersens voor economische analyses, zou je zeggen.

Maar Merkel wil en kan niet vanaf de economische tekentafel besluiten nemen. Zij is regeringsleider in een democratie.
Zij is afhankelijk van twee andere politieke partijen waarmee ze een regeringscoalitie vormt en deze coalitie heeft de steun nodig  van een meerderheid in het parlement. Merkels handelen wordt onder anderen ook nog beperkt door de Duitse grondwet en het waakzame oog van het Duitse constitutionele hof.

Hoe ziet het politieke krachtenveld waarin Merkel zich op dit moment beweegt concreet uit? Uit diverse enquêtes blijkt dat een kleine meerderheid van de Duitse bevolking nog steeds een voorstander van de Euro is. Maar uit een recente Eurobarometer bleek ook dat nog maar 36 procent van de Duitsers vertrouwen in de Europese Unie heeft. Maar één van de 27 lidstaten scoort nog slechter: het Verenigd Koningrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het regent miljarden rond Griekenland

, door

DATA - In Europa smijten regeringsleiders momenteel met miljarden. Honderden miljarden aan leningen, miljarden die Nederland hieraan bijdraagt en miljarden die banken kwijtraken mocht Griekenland failliet gaan. Wij zijn het overzicht en perspectief in de miljardenregen een beetje kwijtgeraakt. Tijd voor wat inzicht. Om welke bedragen gaat het in Griekenland? Waar komen ze vandaan? En hoe verhouden die bedragen zich tot elkaar en andere bedragen? Onderaan vind je een overzicht.

Leningen

In mei 2010 besloten de regeringsleiders van de eurolanden Griekenland te redden. Voor 110 miljard zouden ze het land uit de penarie halen. 30 miljard daarvan betaalde het Internationaal Monetair Fonds (IMF), 80 miljard betaalden de eurolanden. Nederland droeg 4,7 miljard bij.

Dit Nederlandse aandeel is gebaseerd op de zogenaamde kapitaalverdeelsleutel die de Europese Centrale Bank (ECB) hanteert. Op basis hiervan wordt het aandeel van elke lidstaat in de ECB berekend. De berekening is als volgt: de som van 50% van het aandeel van de lidstaat in kwestie in de bevolking van de Europese Unie en 50% van zijn aandeel in het bruto binnenlands product (bbp), alles wat in de Europese Unie wordt verdiend. Deze verdeelsleutel geldt voor alle landen in de Europese Unie. Om op het percentage te komen dat Nederland voor deze lening betaalt moet je de niet-eurolanden en natuurlijk Griekenland zelf er af halen. Onze bijdrage is op deze manier gesteld op 5,9 procent.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende