Geen bal op tv | Genen, memen en temen

In Tegenlicht had een Braziliaanse wetenschapper een robot ontwikkeld die bestuurd werd door de gedachtes van een aap. Dezelfde techniek kan ervoor zorgen dat mensen met een dwarslaesie weer kunnen lopen (tijdens de opening van het WK in Brazilië zal een jongen van 15 die van onderen verlamd is de aftrap doen). Terwijl de Braziliaanse wetenschapper enthousiast vertelt over zijn experimenten, zie ik voor me hoe de aap door krijgt dat zijn verlengde robot onverwoestbaar is en, gewoon omdat het kan, zijn begeleiders al denkend dood mept, waarna hij op oorlogspad gaat. Ik zie The Terminator voor me, HAL uit 2001, de mens als batterij in The Matrix en het robotjongetje in A.I. dan, ontworpen om voor altijd een liefhebbend zesjarig jongetje te zijn, duizenden jaren lang elke seconde naar zijn overleden moeder verlangt. 

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Pieter Schepens (cc)

Genen van varkens kunnen mensen gezonder maken

ACHTERGROND - Mensen en varkens hebben een lange geschiedenis samen. Varkens zijn lang geleden door de mens gedomesticeerd en zijn belangrijke veedieren geworden. Nu blijkt dat de genen van varkens nieuw inzicht kunnen verschaffen in menselijk genoom.

Na twintig jaar is door het internationale Swine Genome Sequencing Consortium het genoom (de complete set genen van een organisme) van een gedomesticeerd varken in kaart gebracht. Het gaat om het gefokte varkensras Duroc (Sus scrofa). Aan het genoom hebben meer dan honderd wetenschappers uit twaalf verschillende landen aan mee gewerkt. Het bijna drie miljard bouwstenen tellende genoom is gepubliceerd in verschillende wetenschappelijke tijdschriften, waaronder Nature.

Professor Martien Groenen, een van de drie onderzoeksleiders van het project en professor van de leerstoelgroep Fokkerij en Genetica aan de Universiteit Wageningen, ziet veel mogelijkheden voor de fokkerij, maar ook voor biomedisch en fundamenteel biologisch onderzoek. Hierbij kun je denken aan het bestuderen van genen die bij mensen mogelijk een rol spelen bij ziektes of het onderzoeken van de onderlinge relatie tussen de genen in een individu.

Goed ruiken, slecht proeven

Varkens wroeten graag met hun neus door de modder. Ze gaan namelijk op hun reukorgaan af als ze op zoek zijn naar voedsel. In het genoom is goed te zien waarom: het varkensras heeft meer dan duizend genen voor reuk, meer dan mensen en honden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Perceptie teloorgang natuur constant bijgesteld

Perceptie is iets verwerpelijks, het staat immers objectief oordelen aan de hand van feiten in de weg. Toch maken we ons er allemaal schuldig aan, we kunnen vaak niet beter.

wolvenpelsEen gevolg van perceptie is het fenomeen ‘shifting baselines’ dat vrij veel invloed heeft op natuurbescherming. De baseline van wat ongerepte natuur danwel een normaal aantal planten- en diersoorten is verschuift met de generaties en soms zelfs binnen één generatie. In het engels is daar een mooie term voor: Generational and personal amnesia. Wat u als gezonde natuur beschouwt zal uw (over)grootvader wellicht zien als een zwaar aangetast landschap met significant minder soorten. Terwijl later uw kleinkinderen het normaal zullen vinden dat de blauwvintonijn allang is uitgestorven. Maar onderzoek wijst nu uit dat ook mensen binnen dezelfde generatie hun perceptie (lees baseline) aanpassen van wat (ongerepte) natuur is, we vergeten gemakkelijk hoe het was.

Vrijwel iedereen denkt dat het normaal is dat de Noordzee eruit ziet als een troebele bruine soep. Terwijl nog geen tweehonderd jaar geleden uitgestrekte mossel- en oesterbanken het water filterde en de Noordzee veel helderder was? Toen de Pilgrim Fathers met de Mayflower bij Cape Cod aankwamen werden ze omringd door walvissen, in die tijd moest men met een schip laveren tussen de tientallen dieren. Nu zijn er nog steeds walvissen bij Cape Cod maar moet je ze zoeken en toch vinden we dat normaal?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

De wereld van boven

DATA - Korte animatie van de activiteiten van de mens op aarde. Er zijn nog kale plekken, maar niet veel.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

C A G T

En toevallig was ik deze nacht aan het schrijven en daarbij op zoek naar wat nu ook alweer de DNA-paren waren. Qua biologie. Doet C het nou met A, of met G, of met T. Enfin, werk. En dan tik je googlegewijs ‘C A G T’ in om dat even te checken. En zo kom je op de Colorado Association for Gifted and Talented. Een club die duidelijk moeite heeft met het uitrekenen van 5%. Van iets.

Ik lees: “Gifted young people are typically those who score in the top 5 percent of the population on an I.Q. test. The Colorado Department of Education reports there are 51,083 students in Colorado formally identified as gifted (2005-2006). Some estimates place the total number of gifted students in the state to be in the neighborhood of 69,000. Colorado has a growing number of highly qualified educators specialized in gifted education. Gifted individuals are all around us.”

“Jezus Christus”, denk ik dan, bij het lezen van die laatste zin, “zijn de Mensa-extremisten daar ook al geland?”

Volgens de ouders van CAGT – ik vermoed: moeders – zijn kinderen die bij de top-5% in een iq-test scoren zwaar hulpbehoevend. In Nederland wordt de enorm zware last van een bovengemiddelde iq-score gebelangenbehartigd door Mensa. Een club die er heilig van overtuigd is dat (A) een iq-score een maat is voor slimheid en (B) een hoge score best wel vervelend is.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zomercollege | Evolueert de mens nog?

In de verse serie zomercolleges om de saaie zomermaanden door te komen nu eentje die thuis hoort in dit jaar. Het is immers nog steeds het Darwinjaar, ook al lijkt de “strijd” alweer geluwd.
Een lang college (1 uur) over de vraag of de mens nog evolueert en of je dit kan waarnemen. In redelijk te volgen Engels zonder al te veel wetenschappelijke kreten.

Professor Christopher Dye: Are Humans Still Evolving?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende