Nepnieuws door de eeuwen heen

Han van der Horst relativeert alle recente ophef over nepnieuws met een uitgebreide geschiedenis van misleiding van de publieke opinie van de oudheid tot heden. Desinformatie is zo oud als de wereld. Leugen, bedrog en misleiding horen nu eenmaal bij onderlinge relaties tussen mensen en dat weten we al eeuwen. We zijn er zelf mede schuldig aan: 'De wereld wil bedrogen worden', luidt het gezegde. In Nepnieuws, een wereld van desinformatie gaat historicus Han van der Horst met grote stappen door de geschiedenis om te laten zien dat nepnieuws zo oud is als de mensheid. Aan de hand van voorbeelden uit de tijd van de Assyriërs tot en met de periode van de Koude Oorlog laat hij zien hoe machthebbers hebben geprobeerd hun positie en reputatie in stand te houden door het volk te misleiden. En niet zelden dienden al die verdraaiingen, vervalsingen, geruchten en gruwelverhalen als katalysator voor het op gang brengen van een gewapend conflict. Liegen als voorbode van oorlog. Het geeft te denken. Nepnieuws is een tamelijk eclectische geschiedenis van politieke communicatie en propaganda in de context van de ontwikkeling van media. In de beschrijving van tal van bekende en minder bekende voorbeelden uit de hele geschiedenis heeft Van der Horst zich bepaald niet ingehouden. Propaganda is wel de centrale noemer, maar je kunt met dit boek ook je kennis ophalen over hoogtepunten uit de westerse politieke geschiedenis en de geschiedenis van de massacommunicatiemiddelen. Lees bijvoorbeeld het verhaal hoe de kranten zich aanvankelijk hebben ontwikkeld:  als brenger van puur zakelijk nieuws en als tegenhanger van de vele gekleurde schotschriften uit die tijd. Hoe boeiend ik het boek ook vond, ik bleef toch zitten met de vraag: is dit allemaal 'nepnieuws'? Of zou het misschien beter zijn verschillende vormen van eenzijdige, belangengebonden communicatie te onderscheiden en apart te beoordelen?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.