Een alternatieve Nobelprijs

Ik ben de laatste tijd wat somber over de toekomst van de humaniora, maar gelukkig is het niet alleen depressie, duisternis en doem. Hier is een berichtje waar ik gewoon blij van werd: in Zweden is de Nieuwe Academie opgericht, die dit najaar een alternatieve Nobelprijs wil uitreiken voor de letteren. Voor het geval u het hebt gemist: de eigenlijke Nobelprijs is dit jaar te omstreden. Een van de juryleden heeft belangenverstrengeling niet gemeld en lijkt de namen van diverse prijswinnaars te hebben laten weten aan haar echtgenoot, die zeven keer deze namen heeft laten uitlekken. Die echtgenoot is bovendien beschuldigd van (en ontkent) seksueel misbruik. Uit protest tegen de manier waarop de klachten zijn behandeld, zijn verschillende juryleden opgestapt, zodat er momenteel zelfs geen quorum is om nieuwe leden te coöpteren. Al met al een gênante vertoning en daarom zal er komend najaar geen Nobelprijs voor de Letteren worden toegekend.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: mtarvainen (cc)

Dylan

Waarom hebben zoveel mensen een afkeer van de letteren? Een slechte leraar literatuur op de middelbare school is natuurlijk een pré, maar laten we de zelfingenomenheid van de letterdames en -heren niet onderschatten. Er zitten er namelijk tussen met het empathische vermogen van een amoebe en het ego van een zonnekoning. De types die menen dat de samenleving schreeuwt om cultuur en zichzelf beschouwen als belichaming van die cultuur. Types zoals het hier geciteerde prominente lid van de Zweedse Academie.

Zoals bekend gaf die instelling onlangs de Nobelprijs voor de letteren aan Bob Dylan, van wie bekend is dat hij er niet van houdt om op deze wijze in het zonnetje te worden gezet. Daar heeft hij ook welbekende redenen voor: als zijn eigen beste criticus kan hij er niet goed tegen om te worden geprezen voor dingen die hij zelf niet voldoende goed vindt – en tot overmaat van ramp wordt hij achtervolgd door mensen die hem voor Judas verslijten als hij zelf eigenlijk vooral z’n werk naar behoren wil doen. Play it fucking loud.

Kortom, je moet er als prominent lid van de Zweedse Academie rekening mee houden dat een Dylan wel eens gemengde gevoelens zou kunnen hebben. Daar zijn trouwens ook algemenere redenen voor te bedenken dan Dylans eigen geschiedenis. Op het gevaar af de opinies van mijn eigen vriendenkring te verwarren met de publieke opinie: zo’n beetje iedereen heeft inmiddels in de smiezen dat voor de letteren de voornaamste betekenis van de Nobelprijs is dat mensen één dag praten over cultuur, waarna ze de rest van het jaar weer andere dingen doen. Letterenprijzen zijn een schaamlap om te verhullen dat onze cultuur in feite geen behoefte heeft aan letteren. Of Dylan er zo over denkt weet ik niet maar ik kan me alleszins voorstellen dat hij er gewoon de balen heeft dat hij moet optreden als entr’acte in een show die de zijne niet is.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.