Landschap is troef van de boer

Boeren gebruiken en beheren het grootste deel van Nederland. Dat beheer is een troef voor de sector. In het platteland rondom mijn ouderlijk huis in de Achterhoek zijn zes meidoornheggen verdwenen. ‘t Is er nog steeds mooi, maar toch wel een stuk minder dan vroeger. Ik hoor geregeld boerenvoormannen zeggen: ‘De Nederlandse landbouw onderhoudt het cultuurlandschap voor de burgers die daar in het weekend van genieten. En dat doen we gratis!’ Maar is er echt sprake van onderhouden? Ik begrijp het wel, ik ken de buren die het hout hebben verwijderd. Kleine percelen, scheve overhoekjes, slechte grasgroei langs de heg. Het bedrijfsinkomen onder druk. Waar het voor mij wringt, is de dubbele boodschap dat de boer het landschap voor ons onderhoudt, maar ook begrip wil dat hij heggen omhakt omdat zijn bedrijf toch verder moet. Mijn advies: zorg goed voor het landschap, want het is de grootste troef van de Nederlandse boer.

Foto: E. Dronkert (cc)

Feit of fabel: Nederland wereldspeler in landbouw

ACHTERGROND - Sharon Dijksma stelde vorige week (13 maart) in de Volkskrant:

Landbouwexport is nu een van de weinige lichtpunten in de economie. We zijn een absolute wereldspeler.

Dat is een…

Kunnen we Nederland een wereldspeler op het gebied van landbouw noemen?

Dijksma doet deze uitspraak op basis van het rapport “De agrarische handel van Nederland in 2012”, gemaakt door het Landbouw Economisch Instituut (LEI). Het rapport baseert zich met name op cijfers van het CBS.

Volgens de genoemde cijfers kunnen we Nederland inderdaad een wereldspeler noemen. Nederland is (in 2011) na de Verenigde Staten de grootste exporteur van landbouwproducten. Daarna volgen Duitsland en Frankrijk. Dit zegt overigens niets over hoeveel Nederland in verhouding met andere landen produceert. Hoewel we ook veel landbouwproducten importeren waren er in 2011 slechts drie landen grotere netto-exporteur dan Nederland: Brazilië, Argentinië en Thailand.

Nederland exporteerde in 2012 75,4 miljard euro aan landbouwproducten. Daarmee was de landbouw goed voor ruim 18% van de totale exportwaarde. Hoewel het totale handelsoverschot daalde van 44,4 miljard euro in 2011 naar 41,9 miljard euro in 2012, steeg het overschot van de agrarische handel in dezelfde periode van 24,5 naar 25 miljard euro.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Compassion in World Farming (cc)

Megastallen voor megaconsumenten

OPINIE - Voor megastallen valt best iets te zeggen, maar wie het oprukken ervan wil tegenhouden, moet niet in verboden denken. Megastallen zijn slechts een symptoom van ons uit de hand gelopen consumptiepatroon.

Toen ik nog vlees at, kreeg ik dat op het laatst nauwelijks door mijn keel – bij elke hap keek het dier in kwestie mij bij wijze van spreken met onschuldige ogen recht in de ziel. Dergelijke gevoelens kan ik anderen niet opleggen, gelukkig, waardoor niet iedereen eenvoudig te bewegen is tot een vleesloos dieet. Toch is het belangrijk dat mensen zich bewust worden van de gevolgen van de wereldwijd snel toenemende vraag naar dierlijke producten.

Deze toenemende vraag is de voornaamste drijfveer voor onze zoektocht naar efficiëntere wijzen van productie. Megastallen zijn een uitwas van die op zich heilzame zoektocht. Toch is er vanuit het perspectief van dierenwelzijn niet veel in te brengen tegen deze gedrochten als bij bouw en inrichting ervan wordt geredeneerd vanuit de noden van de dieren. Vanuit breder milieuoogpunt zijn megastallen een verbetering ten opzichte van zowel de reguliere vee-industrie als de biologische dierhouderij. Goed, de stallen zijn geen lust voor het oog, maar ook dat is geen doorslaggevend argument; windmolenparken zijn dat evenmin, terwijl menig groendenker vindt dat we daar aan moeten geloven als we werk willen maken van schone energie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Duurzame landbouw

Op weg naar duurzaamheidIn onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: parallelle bosaanplant, duurzame glastuinbouw, vergroening van LA en Oslo’s koolstofneutrale toekomst.

Kenia: parallelle bosaanplant

Jarenlange overexploitatie leidde tot decimering van Kenia’s inheemse bossen met bodemerosie, overstromingen en habitatverlies tot gevolg. Boeren planten vaker snelgroeiende uitheemse soorten aan. Dat is goed voor de economie, maar slecht voor de biodiversiteit. Volledig natuurlijk herstel van de inheemse bossen is voor boeren geen haalbare kaart.

African Forest ontwikkelde daarom in de Riftvallei een model voor parallelle aanplant. Men plant er snelgroeiende exotische bomen zij aan zij met langzaam groeiende inheemse soorten. De boeren kunnen de snelgroeiende soorten exploiteren en intussen worden de langzame soorten volwassen. Onderzoek naar de economische toepassing van inheemse soorten moet in de toekomst en duurzaam en stabiel inkomen bieden. Denk bijvoorbeeld aan cosmetica, medicijnen en culinair gebruik.

Australië: duurzame glastuinbouw

Landbouw legt een groot beslag op onze watervoorraden. In Australië, het droogste continent ter wereld, worstelen boeren vaak met extreme droogte en onvoorspelbare weersomstandigheden. Glastuinbouw biedt hen vanwege het veel efficiëntere watergebruik uitkomst. Het nadeel is alleen dat die gepaard gaat met een hoog energieverbruik.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Spate irrigation

WHAT IF.. – Maak van een nadeel een voordeel: spate irrigation is het omleiden van destructieve overstromingen naar landbouwvelden. Water, silt en nutriënten komen zo ten goede aan gewassen. What If We Change is een interactief platform over mensen en herstel van ecosystemen. Deze week geeft het platform aandacht aan spate irrigation. FILMPJE!

Vorige Volgende