Kunst op Zondag | Bruggen bouwen

Bruggen slaan is de titel van het regeerakkoord tussen VVD en PvdA. En geslagen hebben ze. Met meer dan voldoende ruimte voor afbraak. Opbouwende, positieve ideeën zijn al gauw een luchtbrug te ver. Wat nu de vluchtelingencrisis heet, wordt opgelost met het sluiten van grenzen en het chanteren van Griekenland en Turkije, terwijl het de vluchtelingen van de regen in de drup helpt. Daadwerkelijke, relevante hulp wordt verre van afdoende geboden. Daar kunnen we over zeuren, maar ook dat helpt de mensen niet die hulp nodig hebben. Het is, misschien harder dan ooit, nog steeds nodig goede informatie te verstrekken, mensen kennis te laten maken met vluchtelingen en ideeën te uit te werken die mensen uit de nood helpen in plaats van er in.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | Uden

Prachtige kunst hoeft niet grootstedelijk te zijn. In landelijke media gaat de meeste aandacht naar kunst in de grote, bekende musea. Dat betekent dat het meeste kunstnieuws over musea in de Randstad en provinciehoofdsteden gaat. Dat gaat ten koste van kunst die alleen in regionale media aandacht krijgt. Jammer.

Neem nu eens het Brabantse Uden. Ruim veertigduizend inwoners en zo´n veertig kunstenaars. Die veertig moeten in Uden de kunst zien hoog te houden want de gemeente is, voor de tweede keer in haar geschiedenis, druk bezig zich van haar ´Collectie Uden´ te ontdoen.

De gemeente had ooit een omvangrijke collectie kunstwerken van lokale en landelijk bekende kunstenaars. In 1977 ging het mes in de collectie. Van 980 kunstwerken werd afscheid genomen en er bleven 120 stuks over in wat nu de gemeentelijke collectie heet.

Nu wilde de gemeente ook van die collectie af.

De twintig belangrijkste werken zouden in bruikleen worden gegeven aan het Museum voor Religieuze Kunst (MRK), de rest zou aan de makers worden teruggegeven. Dat plan  werd begin deze maand tegengehouden door de gemeenteraad, die unaniem de verantwoordelijke wethouder terugfloot. De ´Collectie Uden´ is voorlopig nog gered.

Het Museum voor Religieuze Kunst dreigde ook meerdere keren opgeheven te worden, maar heeft het tot nu wonderwel gered. Het museum is net dichtgegaan om grondig verbouwd te worden en gaat in september weer open.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Jens Ohlig (cc)

Kunst op Zondag | 100 jaar Dada

Moderne kunst kan zomaar ineens 100 jaar oud zijn. De “geboorte” van het Dadaïsme wordt dit jaar gevierd met tentoonstellingen, films en lezingen gevierd. Eigenlijk een treurige viering, want het vaak provocatieve en absurde Dadaïsme lijkt vergeefs bekrompen burgerlijke opvattingen en idiote machtspolitiek aangeklaagd te hebben.

Terwijl het niet alleen volop oorlog is in West-Europa, maar ook in Oost-Europa, Turkije en in gebieden die nu als Syrië en Irak bekend staan, zochten veel mensen een goed heenkomen. Zo vluchtten onder anderen Duitse en Oost-Europese kunstenaars naar het neutrale Zwitserland. Een deel van hen bezocht in Zürich het Cabaret Voltaire, opgericht door de uit Duitsland gevluchte Hugo Ball en Emmy Hennings.

Samen met de Roemeense kunstenaars Tristan Tzara en Marcel Janco, de Duits-Franse beeldhouwer Jean Arp en nog wat anderen, worden zij als de eerste Dadaïsten gezien.

De ‘toestand inde wereld’ betekende voor hen, zoals Marco Janco het eens verwoordde:

We had lost confidence in our culture. Everything had to be demolished. We would begin again after the tabula rasa. At the Cabaret Voltaire we began by shocking common sense, public opinion, education, institutions, museums, good taste, in short, the whole prevailing order.

Stilstaan bij wat Dada was en waar het voor stond, is na 100 jaar nog immer relevant, legt een van de gidsen uit met wie je in Zürich de ‘Dada City Tour’ kunst doen.

Foto: Carnaval.com Studios (cc)

Kunst op Zondag | Carnavalswagens

Dit weekend gaat het carnaval loos. Een stukje cultuur waarbij, naar verluidt, rangen en standen er niet toe doen en de spot wordt gedreven met de waan van de dag.

Voor velen bekend als een prachtig feest, waar je ongeremd jezelf kan zijn, mits verscholen achter maskers, pruiken en zotte kledij. Voor veel anderen bekend als een orgie van bierzuipen, lallen en billenknijpen. De vermeende carnavalsvierder die zich daaraan overgeeft heeft het carnaval net zo min begrepen als degenen die carnaval als louter een orgie van ongepaste zondigheid ziet.

Geen mens houdt het vol 365 dagen per jaar te hossen en te zingen, maar de wereld op vrolijke wijze op haar kop te zetten zou niet tot één week beperkt moeten zijn. De mens is te weinig nar.

Hoogtepunt van menig carnavalsfeest is de parade van carnavalswagens. Kunst of kunstig, u mag het zeggen. Zeker is dat hier veel creativiteit en ambachtelijkheid in is gaan zitten.

Het grappige is dat niet alleen humor om de humor voorbij rijdt. De essentie van carnaval indachtig, kun je ook maatschappelijk en/of politiek betrokken spot langs zien rijden. Het bespotten van staat (de politiek, de politici), kerk (of religie) en kapitaal (bedrijven, banken) hoort van oudsher bij carnaval.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Bernt Rostad (cc)

Kunst op Zondag | Bah, moderne kunst

Op zijn eigen blog waagde collega Jona zich aan de vraag “hoe komt het dat zoveel mensen een hekel hebben aan moderne kunst?”

Hij vond een verklaring in een kwestie aan de Belgische kust. Op de boulevard staat het kunstwerk ‘Rock Strangers’, een groep sculpturen van Arne Quinze.
cc Flickr harry_nl photostream Oostende Rock Strangers by Arne Quinze

Een aantal buurtbewoners heeft de gemeente verzocht de oranje rotsen weg te halen, want het belemmert hun uitzicht op zee. De gemeente is dat niet van plan en nu schakelen de bewoners een advocaat in, die denkt de zaak te kunnen winnen want het kunstwerk veroorzaakt “effectieve hinder”.

Jona schrijft daarover:

Als de gemeente een kunstwerk voor je huis wil plaatsen, dan is verzet futiel. En dat is, bij de kwade burger, olie op het vuur. Voortaan is hij alleen nog maar machteloos kwaad. Of hij spant een rechtszaak aan, zoals nu in Oostende. De kunstenaar maakt zich daar vooral vrolijk over en geniet van de extra aandacht die hij krijgt.

Terug naar zijn vraagstelling: “hoe komt het dat zoveel mensen een hekel hebben aan moderne kunst?”

Jona concludeert:

Een kunstenaar echter die zich vrolijk maakt over degenen die zijn werk niet waarderen – met zulke vrienden heeft de moderne kunst geen vijanden meer nodig.

Foto: jean louis mazieres (cc)

Kunst op Zondag | Feest

Een foto van een moment tijdens de jaarwisseling in Manchester kreeg veel aandacht op sociale media. Menigeen vond het tafereel welhaast kunst, omdat er zoveel op te zien was. De feestelijke werkelijkheid als kunst.

Schilderijen waarop veel te zien is van feestelijke decadentie, zijn zo oud als de weg naar Rome.

Thomas Couture – Romains de la décadence, 1847.
cc Flickr wallyg photostream Paris - Musée d'Orsay Thomas Couture's Romains de la décadence

Gaat het op het ene schilderij er liederlijk en vrolijk aan toe, op een ander is het lamgedronken treurigheid al om.

Nick Alm – Bacchanal 2014.
cc Flickr Gandalf's Gallery photostream Nick Alm – Bacchanal

Nu lijkt het op hierboven getoond werk om mensen te gaan die, om in discriminerende termen te spreken, tot de hogere klasse behoren. Voor “gewoon volk”, in ouderwetse termen “gemeen volk” , moeten we vooral bij zeventiende-eeuwse schilders zijn.

Jan Brueghel de Oude – Dorpsfeest, 1600.
cc Flickr Gandalf's Gallery photostream Jan Brueghel the Elder - A Village Festival 1600

Adrien Brouwer – Dorpskermis, 1e helft 17e eeuw.
cc commons.wikimedia.org Adriaen Brouwer - Dorpskermis (KMSKA)

Jan SteenHet dronken paar, 1655.
cc Flickr Allie_Caulfield photostream Amsterdam 182 Rijksmuseum, Jan Havicksz Steen, The drunken couple

De oude meesters hadden er een handje van schilderijen vol te proppen. Het ging er natuurlijk om een verhaal te vertellen dat in één schilderijlijst moest passen. Roemrucht zijn de religieuze vertellingen, waarvan u dit Jeroen Bosch Jaar nog wel meer zal zien. De Tuin der Lusten van Jeroen, of Jheronimus, a.k.a. Hiëronymus Bosch is één pervers partijtje vol feestelijke decadentie en liederlijk gedrag.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | To be with art…

cc Flickr Taifighta photostream To be with Art is all we ask... - Gilbert and George 1970.

“Oh art, what are you? You are so strong and powerful, so beautiful and moving. You make us walk around and around, pacing the city at all hours, in and out of our Art for All room. We really do love you and we really do hate you. Why do you have so many faces and voices?

You make us thirst for you and then to run from you – escaping completely into a normal life – getting up, having breakfast, going to the work-shop and being sure of putting our mind and energy into the making of a door or maybe a simple table and chair. The whole life would surely be so easeful, so drunk with the normality of work and the simple pleasures of loving and hanging around for our lifetime. Oh Art, where did you come from, who mothered such a strange being. For what kind of people are you – are for the feeble of mind are you for the poor-at-heart, are you for those with no soul. Are you a branch of nature’s fantastic network or are you an invention of some ambitious man? Do you come from a long line of arts? For every artist is born in the usual way and we have never seen a young artist. Is to become an artist to be reborn, or is it a condition of life? Coming slowly over a person like the daybreak. It brings the art ability to do this funny thing and shows you new possibilities for feeling and scratching at oneself and surroundings, setting standards, making you go into every scene and every contact, every touching nerve and all your senses. And Art we are driven by you at incredible speed, ignorant of the danger you are pushing and dragging us into. And yet Art, there is no going back, all roads go only on and on. We are happy for the good times that you give us and we work and wait only for those these titbits from your table. If you only knew how much these mean to us, transporting from the depths of tragedy and black despair to a beautiful life of happiness, taking us where the good times are. When this happens we are able to walk again with our heads held high. We artists need only to see a little light through the trees of the forest to be happy and working and back into gear again. And yet we dont forget you. Art, we continue to dedicate our artists art to you alone, for you and your pleasure, for Art’s sake. We would honestly like to say to you, Art how happy we are to be your sculptors. We think about you all the time and feel very sentimental about you. We do realise that you are what we really crave for and many times we meet you in our dreams. We have glimpsed you through the abstract world and have tasted of your reality. One day we thought we saw you in a crowded street, you were dressed in a light brown suit, white shirt and a curious blue tie. You looked very smart but there was about your dress a curious worness and dryness. You were walking alone, light of step and in a very controlled sense. We were fascinated by the lightness of your face, your almost colourless eyes and your dusty-blonde hair. We approached you nervously and then just as we neared you you went out of sight for a second and then we could not find you again. We felt sad and unlucky and at the same time happy and hopeful to have seen your reality. We now feel very familiar with you, Art. We have learned from you many of the ways of life. In our work of drawings, sculptures, living-pieces, photo messages, written and spoken pieces we are also to be seen, frozen into a gazing for you. You will never find us working physically or with our nerves and yet we shall not cease to pose for you, Art. Many times we would like to know what you would like of us, your messages to us are not always easily understood. We realize that it cannot be too simple because of your great complexity and all-meaning. If at times we do not measure up or fulfil your wishes you mus believe that it is not because we are unserious but only because we are artists. We ask always for your help, Art for we need much strength in this modern time to be only artists of a life-time. We know that you are above the people of our artist world but we feel that we should tell you of the ordinariness and struggling that abounds and we ask you if this must be. Is it right that artists should only be able to work for you for only the days when they are new, fresh and crisp. Why can’t you let them pay homage to you for all their days, growing stronger in your company and coming to know you better? Oh Art, please let us all relax with you. Recently Art, we thought to set ourselves teh task of painting a large set of narrative views descriptive of our lookin for you. We like very much to look forward to doing it and we are sure that they are really right for you.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Sinterklaas

Het is 6 december, de dag waarop in het jaar 343 een einde kwam aan het aardse bestaan van Nikolaas, bisschop van Myra. Als u mocht willen weten wat de historische kern is van de legende, dan kunt u – schaamteloze verwijzing naar eigen werk – hier terecht. Nu zal het u niet onbekend zijn dat de goedheiligman ook na zijn verscheiden nog regelmatig is gesignaleerd, en daardoor is er genoeg stof voor een lange Kunst op Zondag.

Eerst wat architectuur, namelijk de plek waar het allemaal is begonnen: het graf van de heilige in de basiliek in Myra. Hier (of hier in de buurt) rustte zijn gebeente tot 1087, toen het door zeelieden uit Bari werd meegenomen. Naar eigen zeggen om het te beschermen tegen de Turken, die in die jaren het naar hen genoemde land veroverden, maar als u het wil aanduiden als “roof”, dan mag u.

01_myra_s_nicholas03

De grafschenners vrome christelijke zeelieden hadden haast – er was nog een andere groep lijkenpikkers vrome christelijke zeelieden in de buurt – en hebben wat botten laten liggen. Die zijn later teruggevonden en liggen nu in het Archeologisch Museum van Antalya.

02_nicholas_bones_mus_antalya_cr

Het doosje hierboven is niet zo heel erg oud, maar het type afbeelding is dat wel. In de orthodoxe traditie wordt de heilige steeds op ongeveer dezelfde manier geschilderd. Dit is een fresco uit de elfde eeuw in het Byzantijnse Museum in Thessaloniki.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | 200

Dit is het 200e stukje in Kunst op Zondag (KoZ) dat door ondergetekende is samengesteld. Anders geformuleerd: 54,5 % van alle KoZ staat nu op naam van P.J. Cokema.

Zonder collega Steeph was het nooit wat geworden met de langstlopende serie op Sargasso. Van 2006 tot in 2011 vulde hij Sargasso’s virtuele kunstgalerie met 133 exposities. Met ‘de kunst van het weglaten’ bestaat deze wekelijkse rubriek zelfs 10 jaar, waarin 369 stukjes zijn geproduceerd.

17 november 2005: Een eerste poging was ‘Kunst op Donderdag’ van Degtyarev Pekhotny, met een schilderij van Elvis en Jezus. Kunst, camp of kitsch?

Op The World of Kitsch meer Jesus Elvis Mash-ups en wie vergeten is welke keiharde bewijzen er zijn dat Elvis wel degelijk de echte Koning is leze dit hier of snuffelt op boekenmarkten naar The Shocking Scriptural and Scientific Evidence That Elvis Presley Could Be The Messiah Anticipated Throughout History.

Allemaal alu-hoedjes gedoe natuurlijk. Er is maar één echte Jezus en dat is John Lennon.
cc Flickr Wally Gobetz photostream Montréal - Vieux Montréal Pub St. Paul - Last Supper

De lezers wilden er echter niet aan dat kitsch ook kunst was.

Sargasso’s kunstrubriek was nog niet begonnen, of al weer afgeserveerd door de reaguurders. Nu zijn bloggers minsten zo eigenwijs als hun schare volgers. Steeph pakte het idee op, deze keer met meer succes. Van 2 april 2006 tot en met 22 mei 2011 houdt hij het vol, met behulp van een aantal andere auteurs en met hier en daar een adempauze.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Reizigers

Reizigers: mensen die onderweg zijn met een doel. In die zin zijn vluchtelingen reizigers. Of reizigers zich overal thuis voelen, hangt deels af van de ontvangst. En van een gezonde reizigersmentaliteit.

Er is een wat al te romantisch beeld dat elke reis een belofte inhoudt. Terwijl het ook wachten, sjouwen en zere voeten betekent. Eén ding staat vast: zolang de mens bestaat, zolang reist zij.

Jan Brueghel de Oude – De karavaan, 1607.
cc commons.wikimedia.org Jan Brueghel (I) - The Caravan

Reislustigen hebben regelmatig trek. Wegrestaurants zijn zo oud als de weg naar Rome.

Isaac van Ostade – Reizigers bij een herberg, 1645.
cc commons.wikimedia.org Travellers at a Country Inn 1645 Isaack van Ostade

Waar anders dan bij openbaar vervoer stations, vind je drommen reizigers? Waaronder dit trio in Venlo.
Piet Killaars – De Reizigers, 1960, station Venlo.
cc commons.wikimedia.org Beeldhouwwerk, staat voor het NS stationsgebouw - Venlo - 20397499 – RCE

Of deze ‘backpacker’ van Paul Gees.
Paul GeesDe reiziger, 1999, station Tunrhout (Be).
cc commons.wikimedia.org Turnhout treinstation foto7 2010-10-03 13.41

De Spaanse schilder/beeldhouwer Eduardo Úrculo was in zijn laatste jaren veel met het thema reizen bezig. In Madrid staat ‘El viajero’ (de reiziger), een stilleven van koffers, een hoed, een paraplu en een jas. De reiziger is nergens te zien. In Oviedo wel. Daar staat de geheimzinnige reiziger (hij heeft een naam, maar niemand weet wie het is), leunend tegen zijn bagage.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende