Balkan in de ban van het verleden

Het parlement van Montenegro heeft onlangs een resolutie aangenomen waarin de misdaden van Kroatische fascisten tijdens de Tweede Wereldoorlog worden veroordeeld. Concreet ging het om het concentratiekamp Jasenovac van de Kroatische Ustaše beweging die samenwerkte met de nazi's. Het aantal slachtoffers wordt geschat op 80.000 tot 100.000, merendeels Serven, daarnaast ook Joden, Roma en partizanen. De Montenegrijnse premier Milojko Spajić was niet blij met de resolutie. De uitspraak werd onmiddellijk veroordeeld door buurland Kroatië. De huidige regering van Montenegro wil spoed zetten achter de procedure om EU-lid te worden. Het land hoopt tijdens het Hongaarse voorzitterschap de nodige stappen te zetten om in 2028 het felbegeerde lidmaatschap binnen te halen. Maar de nationalistische Kroatische regering kan gemakkelijk roet in het eten gooien.  Zo domineert het verleden de politiek in de Balkanlanden. Met oorlogsmisdaden in de hoofdrol. Nu gaat het dan vooral over de burgeroorlog begin jaren negentig bij het uiteenvallen van Joegoslavië en de strijd om de onafhankelijkheid van Kosovo. De vervolging van oorlogsmisdadigers is in alle voormalige Joegoslavische landen nog steeds actueel. En een belangrijke factor in hedendaagse politieke conflicten. Katnic In Montenegro, bijvoorbeeld, is Milivoje Katnic, een voormalige officier van Justitie, onlangs aangeklaagd voor misdaden tijdens het beleg van Dubrovnik door het Joegoslavische leger in 1991. De aanklager vermoedt dat Katnic, destijds officier van het JNA, tijdens een gewapend conflict rond Cavtat, een klein stadje op 18 kilometer van Dubrovnik, vlakbij de Montenegrijns-Kroatische grens, lokale burgers aan een onmenselijke behandeling heeft onderworpen. Katnic was eerder al eens aangeklaagd, maar dat had tot niets geleid. Nu is hij ook verdacht van betrokkenheid bij een criminele organisatie. Als officier van Justitie leidde hij de zaak tegen de Servisch gezinde coupplegers in 2016. Die eindigde in 2021 bij de beroepsrechter in vrijspraak voor Andrija Mandic, huidig parlementsvoorzitter en Milan Knezevic, parlementslid en voorzitter van de Democratische Volkspartij, de partij van de Servische minderheid die nu deel uitmaakt van de regeringscoalitie met de beweging Pokret Evropa sad! (Europe Now) van Spajić. In de gevangenis is Katnic dit voorjaar twee-en-een-halve maand in hongerstaking gegaan. Hij claimt het slachtoffer te zijn van de wraak van Knezevic and Mandic. Radan De nationalisten in Kroatië zullen tevreden zijn met het proces in Montenegro. En ook met een deze week begonnen proces in Belgrado tegen Jovan Radan. Hij was lid van het Servische verzet tegen de Kroatische onafhankelijkheid in de de stad Vukovar. Radan wordt aangeklaagd voor verkrachting. Hij ging volgens de aanklacht meerdere malen gewapend bij een vrouw op bezoek, dwong haar seks met hem te hebben “door geweld te gebruiken” en door te “dreigen haar rechtstreeks aan te vallen”. In Vukovar heeft een van de bloedigste en verwoestende conflicten tussen Serven en Kroaten plaatsgevonden in een 86 dagen durend beleg dat de stad in een ruïne achterliet. Het Joegoslavië tribunaal heeft eerder Mile Mrksic en Veselin Sljivancanin, twee officieren van het Joegoslavische leger, tot gevangenisstraffen van 20 en 10 jaar veroordeeld voor hun betrokkenheid bij het bloedbad in Vukovar. De huidige burgemeester van Vukovar is Ivan Penava, voorzitter van de extreemrechtse Domovinski pokret – Thuislandbeweging. Zijn partij trad onlangs toe tot de nieuwe Kroatische coalitieregering met de centrum-rechtse HDZ. Penava verdedigt het gebruik van de leuze ‘Za dom spremni‘, een soort ‘Sieg Heil‘ van de fascistische Ustasza. Wie zich daardoor beledigd voelt kan beter Vukovar niet bezoeken, zei hij onlangs. Shala Het Joegoslavië tribunaal bestaat niet meer. Maar in Den Haag is nog wel een speciale rechtbank gevestigd voor oorlogsmisdaden die gepleegd zijn tijdens de Kosovo-oorlog, eind jaren negentig. Deze week veroordeelde de Kosovo Specialist Chambers and Specialist Prosecutor’s Office Pjetër Shala, lid van het Kosovaarse Bevrijdingsleger (KLA) voor misdaden in een metaalfabriek in het Albanese Kukës, het toenmalige hoofdkwartier van de KLA. Shala is schuldig bevonden aan willekeurige detentie, marteling en moord. Zijn slachtoffers waren voornamelijk Albanezen die verdacht werden van collaboratie met de Serviërs. Hij is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 18 jaar, maar kan nog in beroep gaan. Veel Kosovo-Albanezen zijn van mening dat de rechtbank, die onder druk van westerse bongenoten tot stand is gekomen, etnisch bevooroordeeld is.  De rechtbank zou onvoldoende rekening houden met de rechtvaardigheid van de strijd van het UCK tegen de Servische onderdrukking. Ook in Kosovo zelf vinden nog processen plaats tegen oorlogsmisdadigers. Vorige week veroordeelde een rechtbank in Pristina Muhamet Alidemaj, een voormalig lid van de Servische politie wegens deelname aan het bloedbad in Izbice tijdens de Kosovo-oorlog in maart 1999 tot 15 jaar gevangenisstraf.

Foto: Chiara (cc)

Vucic nog altijd stevig in het zadel

De Servische president Aleksandar Vucic en de Kosovaarse premier Albin Kurti waren gisteren in Brussel voor gesprekken in het kader van het zogenaamde Belgrado-Pristina-dialoogproces, onder toezicht van Josep Borrell, hoofd van het buitenlands beleid van de Europese Unie. In februari bereikten beide landen een akkoord met elf punten ter verbetering van hun onderlinge betrekkingen. Volgens Balkan Insight is er van de implementatie van dat plan tot nu toe weinig terecht gekomen. De Albanese premier Edi Rama, die zich al vaker heeft gemengd in het dispuut tussen Servië en de Albanese meerderheid in het buurland, meent dat Servië probeert de voortgang van de normalisering van de betrekkingen tussen Kosovo en Servië te vertragen.  Kosovo heeft volgens hem ook fouten gemaakt in de afgelopen periode waarin opnieuw heftige clashes plaatsvonden tussen de Servische minderheid en de autoriteiten waar ook internationale vredestroepen in betrokken raakten. Daardoor kan Belgrado zichzelf tot slachtoffer uitroepen in de internationale arena, zegt Rama. In die internationale arena bemoeit ook de Verenigde Staten zich naast de EU actief met het conflict. Gabriel Escobar, de speciale gezant van de VS voor de Balkan riep beide partijen op alle kwesties te coördineren met de internationale gemeenschap.

In Servië zijn de Verenigde Staten nog steeds niet erg populair. De bombardementen op Belgrado in de oorlog om Kosovo in 1999 zijn nog niet vergeten. Een opinieonderzoek wees enkele jaren geleden uit dat bijna 60% van de Serviërs tegen samenwerking met de VS is. De Servische regering houdt sinds het begin van de oorlog in Oekraïne nog nadrukkelijker afstand van het westen. Servië is naast Belarus het enige Europese land dat Rusland geen sancties op wil leggen. De steun voor de ‘Slavische broeders’ in Rusland komt uit dezelfde hoek als de hardliners die elk compromis met de Kosovaarse regering trachten te blokkeren.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour | Servië en Kosovo

“We need a final settlement between Serbia and Kosovo to get Kosovo a seat in the United Nations and set Serbia on the accession path to the European Union.”

Balkanexpert James Ker-Lindsay zegt hardop wat anderen liever niet benoemen: de hiernieuwde poging om een definitieve oplossing te vinden voor het conflict tussen Servië en Kosovo draait er niet alleen om geweld aan de grens te voorkomen. De EU wil niet de last hebben van een explosief conflict in Europa, maar daarvoor zal ze een worst moeten voorhouden die veel landen thuis moeilijk kunnen verkopen.

Foto: David (cc)

Servië onder druk om Kosovo te erkennen

Volgens de Servische president Aleksandar Vucic dreigt zijn land een Europese “paria”-staat te worden als het een westers plan verwerpt om de betrekkingen met Kosovo te normaliseren. De inhoud van het plan, volgens sommigen een ‘ultimatum’, is niet officieel openbaar gemaakt alhoewel er al veel is uitgelekt. Het zou onder andere gaan om toelating van Kosovo tot de Verenigde Naties, min of meer een erkenning van dat land als een onafhankelijke staat. Volgens vice-premier Besnik Bislimi van Kosovo betekent het plan feitelijk over en weer erkenning van de twee staten. Verontrustend voor de Servische nationalisten is dat landen die tot nu toe Kosovo niet hebben erkend ook het plan zouden onderschrijven. Gisteren had Vucic verder overleg met de ambassadeurs van de landen die het initiatief hebben genomen: de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Italië.

Vernederend

De nationalistische oppositie in het Servische parlement reageerde woedend op Vucic’ mededelingen over het ‘ultimatum’. De president werd uitgemaakt voor verrader. De pro-Russische journalist Slavisha Batko Milacic verwoordde de kritiek als volgt : ‘Het plan (ultimatum) voor Kosovo vernedert Servië en het Servische volk door Servië te dwingen gelijkheid, soevereiniteit, territoriale integriteit en de zogenaamde staatssymbolen van Kosovo te accepteren (…) Van Servië wordt verwacht dat het meewerkt aan het ontmantelen van zijn eigen integriteit, zijn eigen constitutionele orde en internationale reputatie.’ Milacic vindt dat Vucic zich niet door het westen moet laten ringeloren. De Servische regering moet in de onderhandelingen de prioriteit leggen bij ‘de bescherming van de huidige Servische bevolking in Kosovo en de terugkeer van de 250.000 verdreven Serviërs. Het reguleren van de status van Servisch staatseigendom in Kosovo, dat in beslag is genomen door de separatistische regering in de provincie. Plus de teruggave van gestolen eigendommen aan de Serviërs, die met geweld uit de provincie werden verdreven.’ Het is een voorbeeld van de steeds sterkere anti-westerse stem onder een deel van de Serviërs die openlijk sympathiseren met de inval van Rusland in Oekraïne en die, zoals we hier eerder deze week konden lezen, bij het herdenken van de de gruwelen in hun eigen burgeroorlog daders en slachtoffers verwisselen.

Foto: Bundesministerium für europäische und internationale Angelegenheiten (cc)

Balkanlanden nog langer in de wachtkamer

Ze zijn toch maar naar Brussel gekomen, de leiders van Servië, Noord-Macedonië en Albanië. Even dreigde de EU-Balkantop gisteren in het water te vallen toen Aleksandar Vučić (Servië) Edi Rama (Albanië) en Dimitar Kovačevski (Noord-Macedonië) aankondigden thuis te blijven uit protest tegen Bulgarije dat buurland Noord-Macedonië nog steeds afwijst als kandidaat-lid. Bulgarije heeft al jarenlang een geschil met Noord-Macedonië over geschiedenis, taal en identiteit en blokkeert de toetredingsonderhandelingen zo lang het buurland niet voldoet aan een aantal vergaande eisen. Daaronder de erkenning dat de taal van de Macedoniërs niet meer is dan een Bulgaars dialect. Van een Macedonische minderheid in Bulgarije willen de Bulgaren ook niets weten. Dit voorjaar leek er schot te zitten in de zaak na het aantreden van een nieuwe regering in Bulgarije onder aanvoering van de westers georiënteerde liberale premier Kiril Petkov. Maar Petkov is deze week al weer afgetreden nadat het parlement met nipte meerderheid een motie van wantrouwen tegen zijn regering aannam.

De blokkade van Bulgarije tegen toetredingsonderhandelingen van buurland Noord-Macedonië is misschien moeilijk te volgen voor de nuchtere, pragmatische West-Europese blik. Maar de jarenlange blokkade van Griekenland tegen toetreding van het land puur en alleen vanwege de naam Macedonië heeft ons eerder al laten zien dat etnische en culturele kwesties in de regio kunnen leiden tot hoog oplopende conflicten. In Griekenland heeft toenmalig premier Alexis Tsipras van de linkse beweging Syriza in 2019 voor de doorbraak gezorgd. Het is de vraag of die er ooit zou zijn gekomen onder een conservatief nationalistisch bewind. Zo moet de regering in Skopje vrezen voor de herhaling van een ellenlang conflict over symbolische aangelegenheden als Petkov’s val leidt tot de terugkeer van de conservatief Boyko Borissov als premier van Bulgarije.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Jerry "Woody" (cc)

Kentekenplaten leiden tot nieuwe spanningen op de Balkan

In Kosovo zijn afgelopen zaterdag overheidsgebouwen in brand gestoken. Serviërs blokkeren wegen bij de grens. De Kosovaarse politie is paraat. De oplaaiende spanningen tussen de Servische minderheid en de regering in Pristina hebben te maken met kentekenplaten voor voertuigen.  Servië verzet zich nog steeds tegen elk teken van een onafhankelijk Kosovo. Kosovaren zijn daarom verplicht een tijdelijk Servisch nummerbord op hun auto aan te brengen als ze de grens willen passeren. Nu heeft Kosovo, na het verstrijken van de geldigheid van tot nu toe gebruikte VN-kentekenplaten, een eigen registratie van voertuigen ingevoerd en vervolgens een vergelijkbare maatregel getroffen voor Servische automobilisten. Zij moeten nu ook ad €5 een tijdelijk Kosovaars nummerbord kopen. De premier van Kosovo, Albin Kurti, heeft aangedrongen op wederzijdse erkenning van elkaars nummerborden. De Kosovaarse Serven hebben echter aangekondigd de blokkade voort te zetten totdat de regering de nieuwe maatregel weer intrekt. Ze worden aangemoedigd door de Servische president Alexander Vucic die sprak over een ‘criminele actie’ en verdere onderhandelingen in EU-verband afhankelijk maakte van terugtrekking van de Kosovaarse politiemacht bij de grens.

De buurlanden van Servië op de Balkan, de Europese Unie en de NAVO moeten erkennen dat Aleksandar Vucic een groeiende bedreiging vormt voor de vrede in de regio, en ze zouden een verenigd front moeten smeden om hem te stoppen’, schrijft Jasmin Mujanovic in een opiniebijdrage voor Balkan Insight. Onlangs zagen we al de spanningen in Montenegro over een klooster in Cetinje dat als bezit geclaimd wordt door de Servisch Orthodoxe kerk. Nadat de autoriteiten toestemming hadden gegeven aan de niet-erkende Montenegrijnse orthodoxe kerk om de kerk van het klooster in te wijden kwamen Servisch-gezinde Montenegrijnen in actie om dat te verhinderen. Zowel hier als in het voortdurende conflict over de ruimte voor de Servische republiek in Bosnië-Hercegovina spelen de irredentistische ambities van de Servische president een grote rol, meent Mujanovic. De ‘Groot-Servië’-gedachte van de laatste leider van het voormalige Joegoslavië, Milosevic, is nog altijd niet verdwenen. 

Foto: Jerzy Kociatkiewicz (cc)

Albanese schrijfster kiest voor de politiek

Op zondag 25 april gaat Albanië naar de stembus. Een van de kandidaten voor de Democratische Partij (DP) is de Albanees-Nederlandse schrijfster Flutura Açka.Açka is getrouwd met een Nederlander en woont een deel van het jaar in Utrecht. Zij publiceerde in Albanië romans en dichtbundels. Haar laatste dichtbundel over het verlies van haar enige zoon is in het Nederlands vertaald onder de titel ‘Hoeder van het licht’ . Eerder verscheen in het Nederlands ‘Kruis van vergetelheid’, een roman die zich afspeelt in het ruige bergachtige noorden van Albanië waar eerwraak nog een rol speelt. Ik leerde Flutura daar een aantal jaren geleden kennen als gids op een wandelvakantie.

In haar romans toont Açka zich zeer betrokken bij de maatschappelijke problematiek in haar geboorteland. Ze is ook een graag geziene gast in talkshows op de Albanese televisie. Dat ze nu de stap zet naar directe deelname aan de politiek heeft alles te maken met de deplorabele staat waarin haar land verkeert. Dit voorjaar werd ze door Luli Basha, de leider van de DP gevraagd voor een verkiesbare plaats op zijn lijst. Ik kon geen ‘nee’ zeggen, was haar verklaring om daarop in te gaan. En geheel in de stijl van schrijvers: ‘dat zou neerkomen op Dantes eeuwige veroordeling tot de hel van diegenen die onverschillig blijven in roerige tijden’ (Argus nr.100, 13 april).Açka is geen beroepspoliticus en dat kan in haar voordeel werken. Door de tegenpartij wordt ze geframed als outsider, buitenlandse, etc.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Giorgos Vrachliotis (cc)

Kosovo verwijdert zich van EU

Israël erkent Kosovo want Kosovo erkent Israël en gaat een ambassade in Jeruzalem openen. Trump heeft het Witte Huis inmiddels verlaten, zijn erfenis werkt nog door op de Balkan. De nieuwe relaties tussen Israël en Kosovo vloeien voort uit overeenkomsten tussen de Verenigde Staten enerzijds en Servië en Kosovo anderzijds. In september vorig jaar werd deze deal, na voorbereidingen door speciale gezant Richard Grenell, in Washington gesloten. Het ging vooral om economische steun in ruil voor matigende stappen in het conflict over Kosovo. Daarnaast waren er, volgens Balkan Insight niet bindende, afspraken over herstel van joodse eigendommen die verwoest waren tijdens de Tweede Wereldoorlog, de erkenning van Israël, met Jeruzalem als hoofdstad, en de aanwijzing van Hezbollah als terroristische organisatie. Kosovo zou zich ook hebben aangesloten bij de omstreden IHRA-definitie van antisemitisme. De Palestijnse autoriteiten hadden vooraf gewaarschuwd de banden te verbreken met landen die Jeruzalem als hoofdstad erkennen.

Als ‘ambassadeur’ van Israël heeft Trump zich bepaald verdienstelijk gemaakt. De nieuwe Amerikaanse regering heeft de erkenning van Israël toegejuicht als deel van het beleid van het land om relaties te leggen met omringende moslimlanden. Of Kosovo er mee geholpen is moet nog blijken.

‘Amerika gaat ons helpen’

Foto: European External Action Service (cc)

Servië en Kosovo weer aan de onderhandelingstafel

ELDERS - Aan de vooravond van nieuwe onderhandelingen met Kosovo demonstreren Serviërs in Belgrado tegen hun president Vucic. In Pristina, de hoofdstad van Kosovo, demonstreren veteranen vóór hun president Thaci (op de foto Vucic, rechts, en Thaci met voormalig buitenlandcoördinator Mogherini van de EU bij een vorige onderhandelingsronde).

Met overmacht won de regerende Servische Progressieve Partij (SPP) van president Alexandar Vucic op 21 juni de parlementsverkiezingen. De partij won 63% van de stemmen, terwijl de tweede partij, de socialistische SPS, niet verder kwam dan 10%. De opkomst was nog geen 50%. Na de protestbeweging van het afgelopen jaar riep een aantal oppositie partijen op tot een boycot. Zij vertrouwden er niet op dat de verkiezingen eerlijk zouden verlopen, met name vanwege de dominantie van de regeringsgezinde media.

Dinsdag en woensdag was Belgrado opnieuw het toneel van grote demonstraties. Directe aanleiding voor het protest was de aankondiging van de president dat hij de hoofdstad komend weekend op slot gooit. Van vrijdagavond tot maandagochtend mag niemand de deur uit. Maar de onvrede heeft er vooral mee te maken dat Vucic tot de verkiezingen van 21 juni deed alsof de pandemie voorbij was, terwijl het aantal besmettingen en doden in werkelijkheid opliep, schrijft de NRC. Een aanvankelijk vreedzaam verlopen demonstratie ontaardde tot tweemaal toe in heftige rellen. De oproerpolitie keerde met veel geweld een bestorming van het parlement. Veel journalisten werd het werk onmogelijk gemaakt door de politie, meldt Balkan Insight na de rellen van woensdag. In Belgrado zijn volgens de opgave van het ziekenhuis 19 politieagenten en 17 demonstranten gewond geraakt. Ook in Novi Sad, Nis, Kragujevac en Smederevo vonden demonstraties plaats

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: NATO North Atlantic Treaty Organization (cc)

Servië demonstreert tegen nieuwe dictatuur

ELDERS - Demonstraties tegen de regering Vučić breiden zich uit. Tegen ‘een constant klimaat van angst waarin alle kritiek is gesmoord.’

In reactie op de mishandeling van een oppositionele politicus door de politie in Krusevac vond op 8 december vorig  jaar de eerste demonstratie plaats van de beweging ‘1 van 5 miljoen’. De beweging groeide nadat op 12 december een aanslag werd gepleegd op Milan Jovanović, een journalist die onderzoek deed naar corruptie. Daarvoor zijn nu een burgemeester van een voorstad van Belgrado en een politieagent gearresteerd. Aanvankelijk waren de bijeenkomsten alleen in Belgrado. In januari breidden de demonstraties op zaterdagen zich uit naar dertig steden, inclusief de Servische gemeenschap in Kosovo.

Het protest is in het algemeen gericht tegen de zittende regering van Aleksandar Vučić, die sinds 2014 aan de macht is, eerst als premier en sinds 2017 als president. Volgens Jelena Anasonovic, een 24-jarige studente die de demonstraties mede organiseert,  „creëren Vucic en zijn partij een constant klimaat van angst waarin alle kritiek is gesmoord”. De eisen van de demonstranten lopen uiteen van hervormingen in het kiesstelsel tot toegang tot de door de regering gedomineerde media en het oplossen van de moord op de gematigde Servische politicus uit Kosovo Oliver Ivanovic, nu een jaar geleden. Uiteindelijk draait het om de val van het regime Vučić. Die heeft gezegd dat hij geen enkele van de eisen van de demonstranten zal inwilligen ‘zelfs als het er vijf miljoen zijn’. Sindsdien demonstreren de Serviërs onder het motto ‘1 van 5 miljoen’.

Volgende