Fictie-update: meer dan de helft van de kamer is reeds vertrokken

Het staatsrecht hanteert een aantal ficties – en zou ook niet zonder kunnen. Maar af en toe is goed die ficties terug te rekenen. Zo is er de Farage-test: who voted for you? Die test vraagt zich af welk zittend kamerlid de grootste profiteur is van het lijstenstelsel. Dat bleek in 2010 de PvdA’er Eelke van der Veen. Hij zit met 486 stemmen een zetel die 62.773 stemmen ‘waard is’ bezet te houden. Na het vertrek van Job Cohen is het ook eens aardig terug te rekenen hoeveel stemmen er uitgebracht zijn op inmiddels vertrokken kamerleden. Wie door het procesverbaal van de vorige verkiezingen bladert turft meteen Balkenende, Verhagen, Bijleveld, De Jager, Klink, Atsma, Van Bijsterveldt, Verburg, De Vries, Cohen, Spekman, Schippers, Teeven, Rouvoet, Halsema, Zijlstra, de Krom, Weekers, Nicolaï, Rutte.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het verraad van de democratie op de kandidatenlijst

Op een kandidatenlijst van een partij plaats nemen alleen om stemmen te trekken en zonder de bereidheid ook daadwerkelijk als verkozene een zetel te bezetten, staat gelijk aan een verkiezingsprogramma opstellen en dan na de verkiezingen zeggen dat je je er niet aan gehouden voelt omdat het alleen bedoelt was voor het trekken van stemmen.
Vrijwel alle politieke partijen maken zich schuldig aan het plaatsen van beroemde Nederlanders of landelijke politici op hun kandidatenlijsten, wetende dat deze mensen nooit de rol gaan vervullen waarvoor het volk op ze stemt. De verdediging van deze praktijk is meestal een eenvoudig “de mensen weten heus wel dat de lijstduwers er alleen maar op staan voor hun bekendheid”. En in een enkel geval blijkt zelfs de lijsttrekker geen zin te hebben.
Deze praktijk staat in mijn ogen gelijk aan terrorisme verraad. Het is immers een bewuste actie die de Staat (de democratie) ondermijnt.

Hoe wil je dat burgers ooit de politiek respecteren als je bij de eerste stap, de verkiezingen, al de kluit volledig belazert? Hoe kan je een politieke partij ooit nog geloven als ze een basisbeginsel van de democratie verkrachten omwille van de marketingplannen voor het winnen van zieltjes?

Uit ervaring weet ik dat het lastig is om voldoende geschikte mensen te vinden voor een kandidatenlijst. En ik heb zelf ook wel eens als “vulling” op zo’n lijst gestaan. Maar ik heb daar alleen maar ja tegen gezegd nadat ik voor mezelf had besloten ook daadwerkelijk een zetel te bezetten in het onwaarschijnlijke geval dat de partij plots heel groot werd of het iets waarschijnlijker geval dat er gedurende de zittingsduur de nodige raadsleden zouden afvallen.
Iedereen die zichzelf op een kandidatenlijst laat plaatsen wetende dat hij/zij nooit zijn/haar verantwoordelijkheid zal nemen, is een verrader.
En als er dan te weinig mensen zouden zijn om te kunnen deelnemen aan een verkiezing, is dat een duidelijk bewijs dat je als partij niet in staat bent je democratische rol te vervullen en moet je gewoon een ronde overslaan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.