Drie referenda, één Silvio

De beslissing van de Italiaanse overheid om toch een moratorium op de bouw van kerncentrales in acht te nemen, is in sommige buitenlandse kringen met gejuich ontvangen. Vandaag echter geeft Berlusconi toe dat het besluit is genomen omdat het op 12 en 13 juni geplande referendum zo vlak na Fukushima niet te winnen valt. “Zouden we een referendum hebben gehouden, dan hadden we in Italie weer jaren zonder kernenergie moeten doen”, aldus de premier. Op zich al niet erg fraai, zo’n middel om te voorkomen dat het volk zich uit kan spreken. Maar Berlusconi zou Berlusconi niet zijn als dit nu de hele waarheid achter zijn tactiek is. Er is meer aan de hand.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“1 miljoen doden door kernramp Tsjernobyl”

, door

Vandaag is het vijfentwintig jaar geleden dat de kernreactor in Tsjernobyl explodeerde. In de week na de explosie moest ik als brugpieper van mijn moeder in een regenpak naar school fietsen, ook al regende het nauwelijks. Misschien zou het helpen tegen de straling die vanachter het IJzeren Gordijn op ons neerdaalde? Los van het feit of een regenpak afdoende beschermd tegen radioactief iodium en cesium was bij nader inzien voorzichtigheid geen overdreven reactie.

Vijfentwintig jaar na de kernramp is er nog steeds geen overeenstemming over het aantal slachtoffers van de kernramp maakte. Maar het RIVM concludeerde onlangs dat er ook in Nederland doden zijn gevallen door de straling van Tsjernobyl. Dit sluit aan bij aanzwellende geluiden dat het effect van lage hoeveelheden straling wel degelijk ernstig kunnen zijn. Dit jaar verscheen er een rapport op basis van uitgebreid wetenschappelijk onderzoek waarin geconcludeerd wordt dat tussen 1986 en 2004 in totaal 985.000 doden zijn gevallen als gevolg van de kernramp Tsjernobyl. Het is het eerste onderzoek naar de kernramp dat lokale gezondheidsdata uit Oekraïne, Wit-Rusland en de regio systematisch analyseert. De onderzoekers ontdekten dat niet alleen kanker, maar ook hart- en hersenproblemen als gevolg van de kernramp veelvuldig voorkwamen. Chernobyl: Consequences of the Catastrophe for People and the Environment (.pdf) gepubliceerd door de New York Academy of Sciences, wordt echter genegeerd door de Wereldgezondheidsorganisatie. Waarschijnlijk omdat dit VN-orgaan een agreement (WHA 12-40) heeft met een andere VN instantie: het Internationaal Atoomagentschap. Deze instantie houdt vast aan 4.000 doden wereldwijd. Maar het rapport dat spreekt van bijna 1 miljoen doden blijft staan en is daarmee nog niet weerlegt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Atoomstroom of groene stroom

, door

In het kader van 25 jaar Tsjernobyl en het nieuwe Nederlandse verlangen naar een tweede kerncentrale brengt VUconnected een webspecial over kernenergie. Journalist Jeroen Kuiper gaat op zoek naar de verbanden en verhalen achter de actualiteit. Hij zag kerncentrales en opslagplaatsen van nucleair afval in Nederland, Finland en Tsjernobyl. Hij was in ondergrondse opslagplaatsen voor kernafval in Duitsland en bezocht uraniumafvalbergen in de VS. Van 5 tot 26 april schrijft hij elke dag een nieuwe bijdrage hier, een selectie van deze bijdragen verschijnt ook op Sargasso.

Compleet overstappen van atoomstroom op elektriciteit uit andere energiebronnen, gaat dat? Onze oosterburen denken van wel. In Duitsland komt ongeveer 23 procent van alle stroom uit kernenergie; momenteel is 16 procent van alle energie bij de Duitsers ‘groen’. In Nederland komt vier procent van onze stroom uit eigen kernenergie. Met het geimporteerde atoomstroom uit Frankrijk komen we uit op ongeveer tien procent. Ongeveer tien procent van de Nederlandse stroom komt uit wind, zon en biomassa.

Dicht
Onze oosterburen zijn nu van plan compleet uit de kernenergie te stappen. De vaak als besluiteloos bekritiseerde bondskanselier Merkel heeft de smaak echt te pakken, en wil dat Duitsland definitief afscheid neemt van de kernenergie. En, bijna ongelooflijk: politiek gezien bestaat daarvoor een grote meerderheid. Niet alleen de acht oudste, inmiddels van het stroomnet gehaalde kerncentrales moeten uitgeschakeld blijven, ook de negen recentere centrales moeten dicht, is de planning. Onze buren bakkeleien nog wel over de vraag wannéér de centrales van het net moeten gaan. Oppositiepartij de SPD wil dat uiterlijk 2021 alle kerncentrales dicht zijn. De Duitse Groenen vinden uiteraard dat het al duidelijk eerder kan: volgens hen kunnen alle kerncentrales al in 2017 dicht. Merkel wil zich nog niet op een datum vastleggen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kernbommen en atoomtests

, door

In het kader van 25 jaar Tsjernobyl en het nieuwe Nederlandse verlangen naar een tweede kerncentrale brengt VUconnected een webspecial over kernenergie. Journalist Jeroen Kuiper gaat op zoek naar de verbanden en verhalen achter de actualiteit. Hij zag kerncentrales en opslagplaatsen van nucleair afval in Nederland, Finland en Tsjernobyl. Hij was in ondergrondse opslagplaatsen voor kernafval in Duitsland en bezocht uraniumafvalbergen in de VS. Van 5 tot 26 april schrijft hij elke dag een nieuwe bijdrage hier, een selectie van deze bijdragen verschijnt ook op Sargasso.

Dat waren nog eens tijden, de jaren vijftig, zestig, zeventig en tachtig. Toen kon je nog in een afgelegen kolonie een kernbom testen. Of een schip met milieu-activisten opblazen. Of kernwapens in Nederland stationeren, en dat ontkennen. Het lijkt allemaal lang geleden, maar het is nog behoorlijk dichtbij.

Testveteranen
Èèn van de eerste en heftigste atoomtests aller tijden vond plaats in 1958. De Britse soldaat Vincent Prust was erbij toen op 28 april dat jaar de grootste waterstofbomtest aller tijden werd uitgevoerd op Christmas Island in de Stille Oceaan. Prust en andere soldaten werden die ochtend na het ontbijt met vrachtwagens tot op tien mijl van burst point getransporteerd. Daar kregen ze witte overalls om aan te trekken, waarmee ze er als ´een stelletje Ku Klux Klan-aanhangers´ uitzagen. Kort voor de explosie kregen de soldaten het bevel te knielen en hun handen als vuisten voor hun ogen te houden. Volgens Prust bestond de explosie uit een reusachtige steekvlam. `We voelden de hitte als een golf over ons heen trekken.`Hij kon de botten in zijn vingers als op een röntgenfoto zien. Daarna mochten de soldaten opstaan en de atoompaddestoel bekijken. Sommigen droegen zonnebrillen, anderen niet. `Nog dagenlang dreven dode vissen langs het strand.` Zo`n 30 procent van de Britse soldaten die bij de explosie aanwezig waren, stierf jong. Een deel van de testveteranen, verenigd in de Britisch Nuclear Terst Veterans Association, vecht nog altijd voor erkenning en schadevergoeding.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Poolse fietsenmakers bouwen een kerncentrale

, door

In het kader van 25 jaar Tsjernobyl en het nieuwe Nederlandse verlangen naar een tweede kerncentrale brengt VUconnected een webspecial over kernenergie. Journalist Jeroen Kuiper gaat op zoek naar de verbanden en verhalen achter de actualiteit. Hij zag kerncentrales en opslagplaatsen van nucleair afval in Nederland, Finland en Tsjernobyl. Hij was in ondergrondse opslagplaatsen voor kernafval in Duitsland en bezocht uraniumafvalbergen in de VS. Van 5 tot 26 april schrijft hij elke dag een nieuwe bijdrage hier, een selectie van deze bijdragen verschijnt ook op Sargasso.

Begin maart, een week voor de ramp in Fukushima, was ik in het Finse Olkiluoto. Op dit eiland aan de Finse westkust wordt –zegt men daar- de veiligste kerncentrale ter wereld gebouwd. Ondanks de vier jaar bouwvertraging en de kostenstijging van zo`n drie miljard Euro hebben de Finnen er nog steeds zin in: behalve de vier bestaande kernreactoren en de reactor in Olkiluoto in aanbouw, stemde het Finse parlement afgelopen voorjaar in met de bouw van reactoren zes en zeven. Voor de Finse atoomindustrie is dat nog steeds niet genoeg: ze wil zelfs een achtste reactor. Daarmee zou het atoomstroompercentage in Finland op bijna 50 procent komen, en zou Finland zich na Frankrijk op de tweede plaats in Europa bevinden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tweespalt | Werken in Fukushima 1 en 3

, door
NRC, 18-04-2011 IEEE Spectrum, 18-04-2011 Technici bij de Japanse kerncentrale Fukushima Dai’ichi hebben maandag met twee robots stralingsmetingen verricht in de behuizingen van twee getroffen kernreactoren. Hieruit bleek dat de situatie nog altijd ernstig is. Het is echter niet onmogelijk voor mensen om in de behuizingen aan het werk te gaan. The data from the robots, the first readings inside the reactors in more than a month since a massive earthquake and tsunami damaged the plant, revealed high levels of radioactivity — too high for humans to access the facilities.

 
Ik zou als Japans kerncentraletechnicus zorgen voor het juiste nieuwskanaal.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zout, klei, graniet

, door

In het kader van 25 jaar Tsjernobyl en het nieuwe Nederlandse verlangen naar een tweede kerncentrale brengt VUconnected een webspecial over kernenergie. Journalist Jeroen Kuiper gaat op zoek naar de verbanden en verhalen achter de actualiteit. Hij zag kerncentrales en opslagplaatsen van nucleair afval in Nederland, Finland en Tsjernobyl. Hij was in ondergrondse opslagplaatsen voor kernafval in Duitsland en bezocht uraniumafvalbergen in de VS. Van 5 tot 26 april schrijft hij elke dag een nieuwe bijdrage hier, een selectie van deze bijdragen verschijnt ook op Sargasso.

Terwijl ´we´ al decennia lang radioactief afval produceren, is er nog altijd is nérgens ter wereld een eindopslagplek in gebruik genomen voor zwaar nucleair afval. Gek eigenlijk.

Meestal wordt nucleair afval in drie categorieën ingedeeld: laag-, middel- en hoogradioactief afval. Uiteraard is de laatste categorie verreweg de meest problematische. Qua volume stelt het echter relatief weinig voor. In Nederland kun je als bezoeker bij de COVRA (Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval) in Vlissingen gewoon bóven op al het Nederlandse –bewerkte- hoogradioactieve afval staan. Het zit in een paar vaten in de grond.

Minder gevaarlijk, maar qua volume veel groter, is de wereldwijde berg licht- en middenradioactief afval. Dit afval bestaat bijvoorbeeld uit schorten uit het ziekenhuis, die medici dragen bij röntgenscans en dergelijke. In Nederland wordt dit afval eveneens bovengronds, in een grote hal, opgeslagen in Vlissingen.

Vorige Volgende