Quote du Jour | Retoriek en geweld

Wanneer de massa voor zich zelf handelt, doet zij dit slechts op één manier - want een andere heeft zij niet - door te lynchen. Het is niet geheel en al toevallig dat de lynchwet Amerikaans is, daar Amerika in zekere zin het paradijs van de massa's is. Het zal dus nog veel minder verbazing kunnen wekken dat nu, nu de massa's triomferen, het geweld triomfeert en men daarvan de enige ratio, de enige leer maakt. Reeds lang geleden heb ik de aandacht op gevestigd, dat het geweld als norm steeds meer veld won. Nu is het tot zijn grootste ontwikkeling gekomen, en dat is een goed teken, want dat beduidt dat het nu weer automatisch zal gaan afnemen. Het geweld is nu al de woordenpraal van de dag; de redenaars, de dwergen, bezigen die stijl. Wanneer een menselijke werkelijkheid zijn tijd heeft vervuld, gekenterd is en is verzonken, komt ze terecht in de retoriek, waar zij, een dood ding, nog een langdurig bestaan heeft. De retoriek is het graf der menselijke werkelijkheden; op zijn hoogst kan ze het hospitaal der invaliden zijn. De naam overleeft de werkelijkheid, en al is die naam nu ook slechts een woord, hij is tenslotte toch een woord en behoudt dus altijd iets van de magische kracht daarvan. - José Ortega y Gasset, De Opstand der Horden, 1933, 116v.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour

Quote du Jour | Hyperdemocratie en de dictatuur van de massa

, door

Ortega verlangt in het interbellum opnieuw naar een gezonde democratie: te weten, een democratie waarin de politieke en culturele elites en de beschavingsidealen die zij vertolken, beschermd worden door wetten, tradities en beschaafde gewoonten. Hij noemde die wetten en tradities ‘liberale beginselen’ die door de massa-mens worden ondermijnd.

Zonder correctie vanuit de cultuur ondermijnt het liberalisme dus de liberale waarden – wat van Ortega in het licht van vandaag toch eerder een conservatief denker maakt. Hij vreesde wat hij de ‘hyperdemocratie’ noemde: de dictatuur van de meerderheid, met zijn nivellerende werking en onverdraagzaam egalitarisme. Dat egalitarisme ervoer hij als zeer bedreigend voor het algemene culturele peil want als ieder verschil wegvalt, valt er ook niets te verheffen. Het algemene niveau van de samenleving is dan dat van de laagste gemene deler.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.