John Baldessari Archives

Kunst op Zondag | De wolk

29 april 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

Kunstenaaars willen zich nog wel eens met het ongrijpbare bezighouden. Neem nu de wolk. Symbool voor lucht, licht en vluchtigheid. En natuurlijk van meesterlijke oud Hollandse luchten.

Ontelbare keren geschilderd, gefotografeerd en vorm gegeven, dus wat bezielt een kunstenaar alweer een wolk te produceren? Misschien ligt de verklaring daarvoor in de wolk zelf: eindeloze herhaald, maar niet één keer hetzelfde.

In al haar verscheidenheid is de vorm van de wolk natuurlijk archetypisch. Het maakt dan ook niet uit met welk materiaal een wolk wordt gemaakt, zolang er maar ronde, bobbelige vormen in te zien zijn. In sommige kunstwerken versterkt het materiaal de symboliek van de wolk.

Vluchtigheid, in de zin van komen en gaan. Dat past goed bij een treinstation. In 2013 op het station St. Pancras in Londen en in 2015 op het hoofdstation in Lille hingen wolken die als zwevende tapijten de reizigers meenamen. Ze symboliseerden tevens de vraag hoe mensen omgaan met het zo levensbelangrijke water op aarde.

Lucy en Jorge Orta – Cloud Meteoros, 2013.

John Körmeling kreeg de opdracht om voor zes treinstations een wolk van een ontmoetingspunt te maken.

John Körmeling – meeting point De Wolk (hier in Rotterdam),

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Zomergasten 2016 - Griet op de Beeck

Recensie Zomergasten | Griet op de Beeck

22 augustus 2016 , 07:30 , door Max Molovich

RECENSIE - “Zomergasten is afgezakt tot ouwe televisie kijken en daar een potje bij mijmeren”, sprak iemand dit weekend tot mij. Laten we hopen dat hij naar Zomergasten met Griet op de Beeck heeft gekeken; zijn typering werd op twee essentiële punten weerlegd. Want 1) veruit de meeste fragmenten waren afkomstig uit deze eeuw en 2) Op de Beeck bleef zo ver weg van mijmeren als menselijkerwijs mogelijk. Ze houdt niet van koetjes en kalfjes, noch van anekdotes. Haar favoriete stokpaardje: het leven is maakbaar, zolang de sterren gunstig staan en je bereid bent om tot de bodem te gaan.

Het gaat haar niet om geluk. Geluk is overroepen. De Vlaamse schrijfster van Vele hemels boven de zevende, Kom hier dat ik u kus en Gij nu streeft naar intensiteit, waarin het mooie en het lelijke naast elkaar kunnen blijven bestaan. Ze wil de banaliteit van het dagelijks leven te lijf gaan, alles eruit halen wat er in zit. En door de schrijven, kan ze daar in alle hevigheid aan ontsnappen.

De mens, aldus Op de Beeck, heeft de neiging om al zijn tekortkomingen, al zijn frustraties, alle emoties en zwakheden onder het tapijt te schoffelen, om vervolgens op het tapijt te gaan staan en net te doen alsof hij de bobbel ellende die eronder ligt niet voelt. Maar wat elk mens zou moeten doen, (als het even kan met hulp van een begenadigd therapeut), is om dat tapijt op te tillen. En om het beest dat eronder ligt in de ogen te kijken en bij de kladden te vatten. Hij moet het gevecht met hem aan gaan en zichzelf zo bevrijden van die ondraaglijke ballast, zodat hij eindelijk zichzelf kan worden. “Iedereen in therapie!”, jubelde Op de Beeck. Waarna presentator Thomas Erdbrink haar op de sofa probeerde te leggen. De moeilijkheid daarbij: Griet op de Beeck wilde wel een tipje van haar tapijt oplichten, maar niet helemaal. Ze had zichzelf weten te bevrijden en die bevrijding had haar enorm veel gegeven, maar om ons precies te vertellen hoe het beest eruit had gezien, dat bleek onmogelijk. Zo zagen we de contouren van het beest, maar wat ze echt zag toen ze in de bek van het monster keek, daar bleef het naar raden. Liever liet ze de fragmenten het werk doen.

Foto: zoutedrop (cc)

Kunst op Zondag | Vuur

11 januari 2015 , 08:00 , door P.J. Cokema

De Apeldoornse kunstenaar Simon van der Weerd heeft een bijzonder manier van ontzamelen gevonden. Terwijl musea aan strenge regels zijn gebonden als ze delen van hun collecties willen afstoten, omdat de kelders uitpuilen en er met de verkoop van opgeslagen kunst wellicht weer nieuw werk valt aan te schaffen, biedt Van der Weerd een deel van zijn kunst die “alleen maar ruimte inneemt” aan op Marktplaats.nl. Wat niet wordt gekocht, gaat in de hens. Bid or Burn heet dit bijzondere ontzamelproject.

Tot nu toe heeft Simon van der Weerd nog maar één van zijn werken moeten verbranden.

Het doet een beetje denken aan John Baldessari’s Cremation Project. In 1970 verbandde hij al zijn schilderijen die hij tussen 1953 en 1966 had gemaakt. Niet omdat Baldessari zijn kunst niet op een andere manier kon slijten, maar om de sterfelijkheid van kunst duidelijk te maken.

Misschien hoeft Simon van der Weerd zijn werk niet te verbranden als hij Baldessari’s ‘tips voor kunstenaars die willen verkopen’ in praktijk brengt.

John Baldessari – Tips for Artists Who Want to Sell, 1966.

Al die vlammen brengen ons op vuur in de kunst.

Een kunstenaar is iemand die vuur geeft. Of zoals Jan Fabre het zei: “Ik brand heviger dan mag en voorzien. Ik brand en niet alleen voor mezelf. Maar ook om anderen vuur en licht te geven op diezelfde manier heb ik vuur en licht van anderen gekregen”. Dat gaat natuurlijk over de passie van de kunstenaar. Fabre gaf dat zo gestalte:

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Foto: mmatins (cc)

Kunst op Zondag | “Oh oor, o hoor”

24 maart 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

In het kader van de Boekenweek schreven we vorige week dat lezen ook kijken is. Lezen kan ook met het oor. De Boekenweek is nog niet voorbij of het volgende CPNB-evenement staat alweer in de steigers. Over vier weken barst de Week van het Luisterboek los.

“Oh oor, o hoor”, om met de dichter Lucebert te spreken. Wie schampert over mensen die met oorplugjes aan hun i-phones gekluisterd zitten, moet er eens bij stilstaan dat ze wellicht verdiept zijn in een luisterboek.

Bij beeldende kunst en literatuur leggen we zelden het oor te luisteren. Daarom besteedde Kunst op Zondag al eens aandacht aan het oog. Lucebert had ook wat over het oog te dichten: “het oog lijkt een hefboom voor hoger en hoger / maar meer zien dan men ziet ziet men nooit”.
Dat is achterhaald. Men ziet veel meer dan men kijkt. Tegelijkertijd luistert men veel minder dan men hoort.

Een nadere beschouwing van het oor.

Saskia Griepink werkt al een paar jaar aan een oorproject. Geen oor is hetzelfde, zegt ze, ook niet van één dezelfde persoon. Een linker en een rechter oor, tegen elkaar aangehangen krijgen een vlinderachtige vorm maar het oor afzonderlijk heeft ook iets embryonaals. En zoveel oren, zoveel verhalen daarover. Nu verzamelt ze oren, maakt er afdrukken van en ze schildert ze. Het proces is te volgen op haar weblog en van half juli tot en met half september 2013 is haar werk te zien in Huize Keijze te Denekamp (Overijssel).

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.