De bezem door alle woonsubsidies: Meer woningbouw en eerlijke woonlasten voor iedereen

Het plan van de PvdA voor de sociale woningbouw is een typisch staaltje ‘too little too late’. Dit plan kan zoveel beter. Een analyse van de problemen op de Nederlandse huizenmarkt, en wat hieraan te doen.   Woonakkoord De verkiezingen komen er weer aan, en afgelopen week kwam de PvdA met een plan om de kiezer te paaien als de partij die out of the blue het hele huurwoningenstelsel wil veranderen. Ik waardeer de poging, maar enig cynisme is hier wel op zijn plaats. Door het drie jaar terug gesloten woonakkoord tussen PvdA, VVD, D66, ChristenUnie en SGP werd immers de situatie op de markt voor sociale huurwoningen ernstig verslechterd. Woningcorperaties werden gedwongen hun woningen te verkopen, te bezuinigen op het bouwen van woningen, of de huur te verhogen - en dat laatste mocht dan alleen op zo’n manier dat de toch al zo geringe doorstroming op de markt van sociale huurwoningen verder geblokkeerd werd.

Door: Foto: CorporatieNL (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Eén regeling voor alle woningen

, door

COLUMN - De huizenmarkt kan alleen gezond worden met één regeling voor alle woningen. 

In Nederland doen we alles altijd ingewikkeld. Zo kennen wij vier verschillende soorten subsidies voor woonkosten:

  • Ten eerste de huurtoeslag. Deze geldt alleen voor mensen met een huurhuis, en is inkomensafhankelijk.
  • Ten tweede de hypotheekrenteaftrek: alleen voor mensen met een koophuis, omgekeerd inkomensafhankelijk.
  • Ten derde de corporatiewoningen: huizen met kunstmatig laag gehouden huren.
  • Ten vierde de uitkeringen die rekening houden met woonkosten en woonsituatie: de bijstand, de AOW, Wajong etc.

Dit levert een hoop problemen op.

  • Woonkosten lopen enorm uiteen en de verschillen hebben nauwelijks relatie met de woonsituatie en het inkomen
  • Woonkostenafhankelijke uitkeringen zorgen voor rare effecten bij de inkomensverdeling.
  • Van zowel beschermde huren als de hypotheekrenteaftrek profiteren ook mensen waar deze regelingen nooit voor bedoeld waren.
  • Verschillende huurprijzen voor gelijkwaardige huurwoningen remmen de doorstroming op de huurmarkt bijna volledig af.
  • Aan de koopkant dragen zowel banken als mensen risico’s waar organisaties als het IMF zich een hoedje van schrikken.
  • Huizenbezitters ervaren daarbij een grote onvrijheid. Zeker als het huis onder water staat is het verliezen van baan of partner naast een emotionele strop ook nog een financiële ramp.

Deze situatie is de Achilleshiel van de Nederlandse economie en samenleving. En het in 2013 gesloten woonakkoord waarop dit kabinet haar beleid baseert doet feitelijk niets aan al deze problemen. Sterker nog, sommige problemen worden er zelfs door verergerd, zoals de verschillende prijzen voor gelijkwaardige huurwoningen. Het zal dus anders moeten. Maar hoe? Enige ideeën.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

De mythe van de woningmarkt

, door

Jeroen Smit interviewt in de nieuwe serie ‘Economische Zaken’ experts over verschillende ecocomische economische onderwerpen die direct invloed hebben op ons dagelijks leven. In de eerste aflevering ontleent hij de mythe van de woningmarkt: kopen is beter dan huren. Over de hypotheekrenteaftrek en hoe de overheid decennialang paternalistisch optrad en haar burgers voorhield dat het kopen van een woning de beste keuze was. Is dat wel zo? Smit sluit de aflevering af met de volgende woorden: ‘Het zou me niets verbazen als huren het nieuwe kopen wordt.’

Foto: Christian van Elven (cc)

IMF: maak bestaande aflossingsvrije hypotheken duurder

, door

NIEUWS - IMF bracht maandag een rapport uit over de financiële gezondheid van Nederland. In grote lijnen lijkt het of men gewoon de boodschap van het kabinet samenvat over de woningmarkt: ‘meer duidelijkheid en vertrouwen waardoor prijzen weer stijgen’.

De meningen lopen echter uiteen als het gaat om huishoudschulden. Het kabinet heeft dan wel annuïtair aflossen min of meer verplicht voor nieuwe hypotheken en het schroeft stukje bij beetje de maximale lening ten opzichte van de waarde van een woning terug, het IMF stelt voor ook bestaande hypotheken aan te pakken en vindt de huidige Loan-to-Value (LTV) nog te hoog.

Zo valt te lezen dat met een hogere risico opslag voor aflossingsvrije hypotheken vaker zou worden gekozen voor een hypotheek die wordt afgelost. Omdat dat bij nieuwe gevallen altijd het geval is, bedoelt men hier dus dat bestaande aflossingsvrije hypotheken duurder moeten worden gemaakt.

Om daarnaast financiële risico’s voor banken te beperken, zouden ook de leningen ten opzichte van de waarde van de woning omlaag moeten, naar zo’n 80%. Als de overheid nu vast duidelijkheid zou geven dat na 2018 mensen 20% eigen geld mee moeten nemen (ex. kosten koper) zouden zij nog tijd hebben om hiervoor te sparen, aldus het IMF.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Beunhazen op de huizenmarkt

, door

COLUMN - De Amsterdamse VVD wil de volgende raadsperiode graag de woningportefeuille hebben. Maar als één partij bewezen heeft volkomen onverantwoordelijk met de huizenmarkt om te gaan, dan is het wel de VVD.

Eén ding kan de VVD niet verweten worden: gebrek aan lef. Eric van der Burg en Eric Wiebes, het komisch duo dat in Amsterdam de lijst respectievelijk trekt en duwt, schreven deze week in Het Parool dat de woningmarkt in Amsterdam maar beter een VVD’er aan het roer kan hebben. De Amsterdamse woningmarkt zit volledig op slot, en als oplossing stellen de beide Erics voor om een kwart van alle sociale huurwoningen te verkopen.

Even recapituleren. Voor een sociale huurwoning in Amsterdam staan mensen vijf tot vijftien jaar op een wachtlijst. En net als in de rest van Nederland raken ook in Amsterdam veel mensen hun koophuis niet kwijt.

En dat willen de beide Erics op gaan lossen door nog meer woningen op de markt te gooien?

Soms vraag je je af in welke wereld VVD’ers leven. De woningmarkt zit inderdaad potdicht, daarin hebben ze gelijk. Maar dat komt niet door de sociale huur.

De reden waarom er geen huurder meer verhuist, zijn de huurverhogingen in de sociale sector. In het vorig jaar gesloten woonakkoord heeft de VVD het voor elkaar gebakken de huren nog sneller te laten stijgen dan ze al deden. De partij maakt er immers een punt van de crisis te laten betalen door werklozen, gehandicapten en huurders. Enfin, de huren van zittende huurders stijgen veel minder snel dan de huren van vrijkomende woningen. Daardoor verhuist er natuurlijk geen hond meer, en zit de sociale woningmarkt in Amsterdam het komende decennium op slot.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

Vereniging Eigen Huis waarschuwt: voorgenomen bezuinigingen op hypotheekrente-aftrek tweede huis brengt ‘groot aantal woningbezitters’ in de problemen

, door

Aldus een bericht op nu.nl:

Mensen die zijn verhuisd maar hun oude huis tijdelijk hebben verhuurd, hebben na de periode van verhuur en zolang het huis niet verkocht is, nu bijvoorbeeld weer recht op hypotheekrenteaftrek voor dit tweede huis. Per 1 januari vervalt deze regeling. […]

Daarnaast heeft een woningbezitter met dubbele woonlasten nu 3 jaar lang recht op hypotheekrenteaftrek over beide hypotheken. Die periode wordt straks teruggebracht naar 2 jaar, als het kabinet deze maatregel niet verlengt.

Foto: Kennisland (cc)

Brief aan Halbe Zijlstra

, door

BRIEF - Het H-woord is gevallen. Nu gaat blijken of de hoofden van Teeven en Weekers meer waard zijn dan het gezicht van de VVD.

Geachte heer Zijlstra,

Vorige week schreef ik aan Frans Weekers dat ik vermoedde dat hij een motie van wantrouwen niet zou overleven. Dat vermoeden baseerde ik op het feit dat het huidige kabinet een uitruilkabinet is en dat de VVD dankzij het aanblijven van Teeven al bij de PvdA in het krijt stond. Ik dacht dat de VVD de PvdA niet opnieuw zou willen vragen een VVD-staatssecretaris in het zadel te houden.

Ik had het fout. Weekers bleef vrij probleemloos overeind in het debat en overleefde de motie. Met dank aan de PvdA. In mijn brief aan Weekers schreef ik ook dat áls Weekers zou aanblijven, we snel achter zijn politieke waarde zouden komen. Dat is dus nu het geval. U liet er geen gras over groeien en doorbrak twee dagen na het debat het taboe op de hypotheekrenteaftrek.

De manier waarop u uw toerijking deed, was nogal absurd. U stelde zich een eiland voor waar nog helemaal niets was en het belastingstelsel dus vanaf nul kon worden opgebouwd. Als liberaal zou u dit natuurlijk doen zonder allerlei toeslagen en subsidies. Toen de SP en GroenLinks vroegen wat er op uw eilandje zou gebeuren met de hypotheekrenteaftrek, antwoordde u:

Foto: Alix Guillard (cc)

Nederlanders hebben vaker hypotheek dan andere Europeanen

, door

DATA - Bijna zes op de tien Nederlanders wonen in een woning waar een hypotheek op loopt. Een derde woont in een huurhuis via de vrije markt. Dat blijkt uit cijfers van Eurostat, de databank van de Europese Unie.

In bijna geen enkel Europees land woont zo’n groot percentage mensen in een woning met een hypotheek; alleen in IJsland, Noorwegen en Zweden ligt het percentage hoger. Tegelijk woont maar 8 procent van de Nederlanders in een woning die geheel van hun is en waar dus geen lening op staat. Ter vergelijking: in Roemenië is dat liefst 97 procent van de bevolking.

Volgens professor Peter Schotman, hoogleraar Empirical Finance aan de Universiteit van Maastricht, is het niet verwonderlijk dat er zoveel mensen in een huis met een hypotheek wonen. ‘Op bijna alle huizen die de afgelopen dertig jaar zijn gekocht, is een hypotheek afgesloten in verband met de hypotheekrenteaftrek. Zelfs al heb je het geld, dan is het belastingvoordeel toch vaak zo aantrekkelijk dat mensen een hypotheek afsluiten.’

In de meeste Europese landen is de hypotheekrenteaftrek juist afgeschaft, al benadrukt Schotman dat hij niet van alle landen de gedetailleerde regels kent en daar dus ook niet diep op in kan gaan. Het verbaast hem echter niet dat zeker in West-Europa Nederland eruit springt.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-03-2022

Wij verdienen ons succes!

, door

Succes is niet hetzelfde als verdienste. Toch wordt in veel politieke discussies dit gegeven maar al te graag vergeten, bijvoorbeeld wanneer het gaat over lonen, uitkeringen en zelfs de eurocrisis.

Succesvolle ondernemers en andere grootverdieners zijn de aanjagers van de economie. Het is daarom belangrijk dat de bezitters van een topinkomen niet te veel belasting betalen. Immers, wanneer de belastingdruk te groot wordt, dan zullen deze movers and shakers zich onvoldoende gestimuleerd voelen om extra inkomen te genereren. En dat gaat onverbiddelijk ten koste van de economische groei.

Helemaal onderaan de economische ladder werkt het precies andersom. Daar gaan de mensen, in tegenstelling tot de succesvolle grootverdieners, juist harder werken wanneer ze minder geld ontvangen. (Misschien dat daarom in de Wet werken naar vermogen werd geregeld dat sommige werkenden met minder dan het minimumloon genoegen moeten nemen.)

Bovenstaande redeneringen gaan natuurlijk alleen op als we ervan uitgaan dat economisch succesvolle individuen wél hun best doen en de minder succesvollen niet. Soms is dit natuurlijk zo, maar vaak gaat die vlieger niet op. Bovendien zijn de grootste gelovers in deze karikatuur nou net degenen die er opeens hele andere regels op na houden als het om hun eigen portemonnee gaat. Het argument dat afschaffing van de hypotheekrenteaftrek ertoe zal leiden dat huizenkopers voortaan beter hun best gaan doen om zich een ongesubsidieerde woning te kunnen veroorloven zul je van dat soort types nou nooit horen.

Volgende