Herstelbetalingen?

Gisteren kwam het onderzoek van de Surinaamse econoom Armand Zunder in het nieuws. Hij heeft becijferd dat Nederland 379 miljard euro aan herstelbetalingen moet betalen aan Surinamers wier voorouders leden onder het koloniale bewind. Het betreft hier vrijwel alle bevolkingsgroepen in Suriname: de inheemse indianen die bijna zijn uitgeroeid, de uit Afrika gehaalde slaven, de latere plantagearbeiders uit India en Java. Maar de nadruk ligt op de slavenhandel en slavernij (DePers). Het onderzoek van Zunder is omstreden en verschillende wetenschappers uiten nu al kritiek: het tropische landje dat geruild werd voor Nieuw-Amsterdam zou Nederland nooit zoveel geld hebben opgeleverd bijvoorbeeld. Nederland is even welvarend als Duitsland dat nooit echt goed van haar rol als kolonisator heeft kunnen profiteren en Zweden is als mislukte flitskolonisator zelfs nog welvarender? Ook is het niet duidelijk wie er nu precies recht heeft op al dat geld?

In hoeverre lijden de huidige Surinamers en Surinaamse Nederlanders nog onder de slavernij die inmiddels 145 jaar geleden werd afgeschaft dat herstelbetalingen op hun plaats zijn? Dat racisme in de huidige maatschappij gedeeltelijk haar oorsprong heeft in het slavernij-verleden vind ik hier wel van belang. Maar met betrekking tot de lagere levensstandaard van de bevolking in de oude koloniën spelen wereldhandelsverdragen en de eigen overheid een grotere rol dan het koloniale verleden. Herstelbetalingen voor historische fouten moeten mijns inziens gaan naar de eerste, hooguit tweede generatie slachtoffers: moeders van Srebrenica en oma’s op Atjeh, bijvoorbeeld.