Uitingsvrijheid volgens een rechts kabinet

Dit komt niet vaak voor. Het kabinet-Schoof verhinderde de komst van een spreker die in Nederland een lezing zou komen houden. Het gaat om Mohammed Khatib van de omstreden pro-Palestijnse organisatie Samidoun. Hij zou maandag in Nijmegen op de Radbouduniversiteit komen spreken, maar minister Faber (PVV) van Asiel heeft samen met haar collega Van Weel (VVD) van Justitie besloten dat hij niet welkom is. Nog voordat het OM, dat door Van Weel om advies was gevraagd, zich over de kwestie had uitgesproken. In de Tweede Kamer was eerder een motie aangenomen met het verzoek om Samidoun op de nationale sanctielijst voor terroristen te zetten. In antwoord op Kamervragen van de SGP schrijven minister Van Weel en de minister van Onderwijs en Wetenschappen Bruins (NSC) dat Khatib geweld tegen de staat Israël 'legitimeert, vergoelijkt en verheerlijkt, ook het geweld van organisaties die op de terrorismelijst van de Europese Unie staan. Hij spreekt ook actief zijn steun uit voor terroristische organisaties. Deze uitspraken kunnen een radicaliserend effect hebben.' Khatib heeft zijn lezing uiteindelijk via een videoverbinding alsnog gehouden. Eerdere voorbeelden van rechtstreekse censuur door de regering zijn tamelijk zeldzaam. In 2022 heeft het vorige kabinet complotdenker en holocaustontkenner David Icke de toegang tot Nederland geweigerd. Op aandringen van CDA en VVD heeft de regering in 2015 een lijst aangelegd van 'haatpredikers' die in Nederland niet welkom zijn. Aanvankelijk werden 23 omstreden predikers uit Nederland geweerd. Acht van hen kon een visum worden geweigerd. Van vijftien anderen werd de uitnodiging na overleg met de betreffende organisatie alsnog ingetrokken. Tussen januari 2016 en maart 2017 zijn er zeker vijf nieuwe namen aan de lijst toegevoegd, meldde het AD later nog op basis van informatie van de NCTV. In 2019 werd een extreemrechtse Amerikaan die haat predikt tegen homo's de toegang tot Nederland geweigerd. Met het besluit van het kabinet om Khatib niet toe te laten nog voordat hij een woord gesproken heeft passeert het de rechterlijke instanties die de strafbaarheid van zijn uitlatingen hadden kunnen vaststellen. De grond waarop het kabinet deze uitzonderlijke weg kiest is hoogst discutabel. „Voor haatzaaien en verheerlijking van geweld is geen plek”, schrijven de ministers in een vooral politieke verklaring. De uitspraken van Khatib „kunnen een radicaliserend effect hebben.” Hier ontbreekt een juridische afweging. Terecht schrijft de NRC dat haatdragende uitingen op zichzelf niet voldoende zijn voor een spreekverbod. 'Iemand is pas een gevaar voor de openbare orde als hij of zij een „actuele, werkelijke en ernstige bedreiging voor een fundamenteel belang van de samenleving” is.' Het kabinet lijkt hier vooral toe te geven aan een vooral door de PVV gekoesterde liefde voor Israël en het zionisme. Het meest verontrustende is echter dat dit kabinet, waarin de meest haatdragende politicus van Nederland de hoofdrol speelt,  hiermee laat weten dat het inzake de zozeer gekoesterde vrijheid van meningsuiting kennelijk geen moeite heeft om met twee maten te meten. [overgenomen van Free Flow of Information]

Door: Foto: Joe Catron (cc)
Foto: Dominick D (cc)

Misdaad en haat

, door

DATA - Aangiften van haatmisdrijven worden in weinig landen nauwkeurig bijgehouden. In de Verenigde Staten, Engeland en Wales gebeurt dat wel, en in ons land ook. De gegevens variëren enorm per land. Wie zijn in Nederland vaak slachtoffer, en van welke soorten haatmisdrijven?

In april was ik in Streeterville, Chicago. Die wijk is vernoemd naar George Streeter, die berucht was om zijn leugens en geweld. Streeterville kwam eind januari in het nieuws door de mishandeling van Jussie Smollett, acteur in de Chicagoan dramaserie Empire. Twee mannen met skimasker en rood petje herkenden de “Empire nigger”, overgoten hem met bleekmiddel en deden een strop om zijn nek.

“Een hedendaagse lynchpoging,” zo betitelde Amerikaans presidentskandidaat Cory Booker het incident in een tweet op 29 januari. Zijn rivale Kamala Harris noemde Smollett in een tweet diezelfde dag “één van de aardigste, zachtmoedigste mensen die ik ken (..) Niemand zou voor zijn leven hoeven te vrezen vanwege zijn seksuele geaardheid of huidskleur. We moeten deze haat het hoofd bieden.”

President Donald Trump was in verlegenheid gebracht vanwege het rode MAGA-petje dat één van de daders droeg. Daarnaast schreeuwden Smolletts belagers “This is MAGA country,” verwijzend naar Trumps campagneslogan Make America Great Again (MAGA). Tegenover journalisten veroordeelde Trump de daad: “Erger kan het niet worden.” Ruim drie weken lang zochten agenten naar de daders.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Strijd tegen hate speech

, door

ANALYSE - PVV-leider Geert Wilders stond deze maand weer voor de rechter. Op 18 mei werd zijn wrakingsverzoek toegewezen, waardoor de zaak zich nog langer voortsleept. Prompt begonnen velen weer eens over uitingsvrijheid – niet alleen rechtse commentatoren, maar ook een linkse.

Frankrijk “heeft er genoeg van te worden gedomineerd door dit volk dat ons aan het vernietigen is, ons land aan het vernietigen is, door ons zijn daden op te dringen.” Brigitte Bardot, ex-filmster en dierenrechtenactivist, schreef dit in 2006 aan toenmalig Frans minister van binnenlandse zaken Nicolas Sarkozy uit protest tegen rituele slacht van dieren op het moslimfeest van Aid el-Kebir.

Bardot kreeg naar aanleiding van de brief een boete opgelegd van 15.000 euro. Daar bovenop moest ze 1.502 euro betalen aan een anti-racismeorganisatie die de rechtszaak was begonnen plus 1.500 euro aan proceskosten. Daarnaast moest ze haar veroordeling publiceren in de nieuwsbrief van haar stichting voor dierenwelzijn. Dit was al haar vijfde veroordeling voor aanzetten tot rassenhaat.

Zijn de zaken tegen Bardot al omstreden; zaken tegen politici roepen vaak nog meer weerstand op. Toch komt strafvervolging van politici voor hate speech vaak voor. In het kader van mijn NWO Vidi-project heeft mijn onderzoeksteam experts in heel Europa gevraagd hoe vaak dit is voorgekomen sinds 1965, het jaar dat de Verenigde Naties een verdrag sloten ter uitbanning van rassendiscriminatie.

Foto: John S. Quarterman (cc)

Een dikke huid

, door

OPINIE - Moet haatzaaien bij wet worden verboden? Het verschil tussen Europa en de Verenigde Staten.

De Amerikaanse rechtsgeleerde Nadine Strossen debatteerde in Brussel met Europees commissaris voor Justitie Věra Jourová, die de strijd heeft aangebonden met ‘hate speech’. In De Volkskrant waarschuwt Strossen voor het gemak waarmee allerlei uit moreel oogpunt onwelvoeglijke uitingen tegenwoordig onder de noemer van ‘hate speech’ worden gebracht. ‘Het wordt in het dagelijkse spraakgebruik een vergaarbak voor alles wat mensen verfoeien.’ Ze keert zich tegen wetgeving die haatzaaien moet inperken. Volgens haar werkt dat averechts en is het ook een onaanvaardbare vorm van overheidscensuur.

Strossen, voormalig voorzitter van de burgerrechtenbeweging American Civil Liberties Union (ACLU), heeft een belangrijke boodschap voor links. Nu claimt populistisch rechts in het debat over haatzaaien de vrijheid van meningsuiting. Alle linkse verontwaardiging over haatdragende boodschappen wordt met een beroep op de uitingsvrijheid even verontwaardigd afgewezen. Rechtse politici presenteren zich ‘als martelaar van het vrije woord en dat levert sympathie op. Oppervlakkig gezien lijkt het een overwinning wanneer haatzaaiers geen podium krijgen, maar op de lange termijn helpt het hen juist.’

Daarbij komt dat alle wetgeving op dit gebied vaag en ruim geformuleerd zal moeten worden. Je kunt nu eenmaal geen letterlijke teksten in verbodbepalingen onderbrengen. Het betekent dat wetgeving tegen ‘hate speech’ een ruime interpretatie mogelijk maakt. En die kan volgens Strossen door de staat, afhankelijk van de politieke wind, naar believen ingezet worden, evengoed tegen links als tegen rechts. Ze geeft het voorbeeld van Franse wetgeving die de veroordeling van een Palestijnse activist mogelijk maakte wegens kritiek op de staat Israël.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Predikers op de zwarte lijst

, door

OPINIE - Dubieuze, niet bepaald onschuldige plannen voor de bestrijding van het terrorisme.

Het kabinet wil een lijst aanleggen van islamitische predikers die haat zaaien. Die zouden dan geen visum meer krijgen, waardoor onrust zoals onlangs in Rijswijk en Utrecht kan worden bezworen. Het probleem is nog dat er ook ongewenste predikers binnen de EU leven die geen visum nodig hebben. VVD-Kamerlid Ockje Tellegen wil een actievere houding van het kabinet. Ze vindt dat er één lijst moet komen waarop alle ongewenste imams staan, dus ook als ze uit een Europees land komen. Het liefst wil ze dat er ook een Europese lijst komt, waar Nederland op moet aandringen. Minister Van der Steur vindt het voorstel “interessant”, maar hij zal ook wel weten dat het vrijwel uitzichtloos is om voor een gebaar richting PVV-sympathisanten 28 landen op dit punt op één lijn te krijgen

Wat is een haatprediker? Een door GeenStijl geknipt fragment uit een discussie op radio 1 gisteren tussen een voorstander van zo’n zwarte lijst, CDA-Kamerlid Peter Oskam, en tegenstander Nourdeen Wildeman laat zien dat dit soort plannen niet zo eenvoudig zijn uit te voeren zonder zwaarwegende beginselen als de vrijheid van godsdienst en de gelijke behandeling aan te tasten. Oskam wordt door Wildeman uitgedaagd te reageren op een uitspraak tegen het homohuwelijk. Is dat haat zaaien? Als het Kamerlid uiteindelijk toehapt en bevestigend antwoordt onthult Wildeman de bron van zijn voorbeeld: de paus. Komt die dan ook op de zwarte lijst? Oskam weigert er verder op in te gaan en herhaalt dat hij geen predikers in het land wil toestaan die getuigen van antisemitisme en vrouwenhaat.

Foto: Demo tegen de oorlog in Gaza, San Francisco (foto: wikipedia.org)

Wat niet weet wat niet deert

, door

ACHTERGROND - Het verbieden van uitingen van radicale groepen heeft geen enkele zin.

Op zoek naar een punt om te scoren haalde CDA-fractievoorzitter Sybrand Buma een oud idee van partijgenoot en voormalig minister Donner van stal: verbied het verheerlijken van geweld. Hij kreeg er weinig steun voor, ook niet van VVD-minister Opstelten, doorgaans een hardliner op dit punt. Die vond dat de Nederlandse wet al voldoende mogelijkheden heeft om opruiing en haatzaaien aan te pakken.

Na de moord op Van Gogh in november 2004 kwam minister Donner (CDA) met het idee voor een nieuwe wet die het verheerlijken of goedpraten van terroristische daden strafbaar zou moeten maken. Ondanks vele bezwaren van juristen en politici zette hij zijn plannen door. In juli 2005 publiceerde hij een wetsontwerp. In het ontwerp stond een maximumstraf van een jaar cel. Voor degene die het delict zou begaan in het kader van zijn beroepsuitoefening (bedoeld was de imam) was een straf voorzien van maximaal twee jaar met als bijkomende straf ontzetting uit het ambt. Uit de omschrijving van het delict was op te maken dat ook het ontkennen van de holocaust er onder zou moeten vallen. Een nogal overbodige verbreding omdat dit in de Nederlandse praktijk als strafbaar was.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.