De vergeten oorlog in Soedan en de rol van goud, drop en cola

Volgens het Soedanese leger zijn de rebellen van de Rapid Support Forces (RSF) nu volledig verdreven uit Khartoem en omgeving. Bewoners die er terugkeren vanuit de havenstad Port Sudan vinden hun stad in puin. "Khartoem is onbewoonbaar. De oorlog heeft ons leven en ons land verwoest en we voelen ons dakloos, ook al heeft het leger de controle weer terug," zo citeert de Arabische krant Asharq-news een van hen. "De grootste humanitaire crisis heerst in Soedan", zeggen hulporganisaties over de oorlog. Naar schatting kwamen tienduizenden mensen om het leven. Daar komt nu een cholera-uitbraak bij en die eist vele levens. In een week tijd stierven zeker 172 mensen aan de besmettelijk ziekte. Eerder al waren er alarmerende berichten over de hongersnood in het land. ‘Nog nooit in de moderne geschiedenis hebben zo veel mensen te maken gehad met honger en hongersnood als nu in Soedan,’ zo waarschuwden deskundigen in opdracht van de VN-Mensenrechtenraad vorig najaar al. Nieuws uit Soedan dringt moeilijk door tot de rest van de wereld. Aan het begin van de oorlog tussen de opstandige RSF en het regeringsleger, nu twee jaar geleden, werden in Khartoem alle media uitgeschakeld. “Mediagebouwen werden vernietigd, bezet door strijders, geplunderd of in brand gestoken. Alle media in Soedan werden stil”, vertelt Kamal Elsadig, mede-oprichter en directeur van de Soedanese radiozender Dabanga, die nu in Nederland verblijft. Van de drieduizend geregistreerde journalisten raakten er tweeduizend direct hun baan kwijt. Sommigen zijn gevlucht, sommigen verschuilen zich. De journalistenvereniging van Soedan zegt 556 aanvallen tegen mediawerkers te hebben geregistreerd tijdens de oorlog; daarbij werden 31 journalisten gedood en 239 journalisten gearresteerd en vastgezet. In RSF-gebieden is internettoegang alleen mogelijk via Starlink-satellieten in handen van de paramilitairen, vertelt Elsadig. “Daarvoor moet je betalen. Gewapende mannen staan daar soms letterlijk om je heen. Port Sudan was lange tijd een betrekkelijk veilig gebied, in handen van het leger. Maar begin deze maand werd deze stad ook bestookt met drones van de RSF. De stroom viel uit met als gevolg dat de watervoorziening, de gezondheidszorg en andere voorzieningen werden verstoord. Het vliegveld was niet langer bereikbaar voor hulpgoederen. De burgeroorlog is de recentste episode in de spanningen die ontstonden na de val in 2019 van de langzittende president Omar al-Bashir, die in 1989 door een staatsgreep aan de macht kwam. Aanvankelijk kwam in zijn plaats een door militairen gesteunde  civiele regering, maar die constructie hield geen stand. Spanningen tussen de semi-autonome Rapid Support Forces, die steun krijgen uit de Golfstaten, en het regeringsleger dat onder meer gesteund wordt door Saoedie-Arabië, liepen uit op gewelddadige conflicten, vooral in de stedelijke gebieden. Honderdduizenden mensen sloegen op de vlucht. Zowel het leger als de RSF zijn beschuldigd van oorlogsmisdaden. In de regio Darfur zou de RSF een etnische zuivering doorvoeren tegen ethnische Massalit en niet-Arabische gemeenschappen. Grondstoffen Het is een oorlog van generaals die strijden om de macht. Maar ook een oorlog om de toegang tot de vele cruciale grondstoffen die in Soedan te vinden zijn. Dat gaat dan bijvoorbeeld over goud. Zowel het regeringsleger als de RSF heeft goudmijnen in handen. De RSF bezit de mijnen in het westen van het land, het leger voornamelijk in het noorden, zuiden en oosten. Regelmatig neemt de ene partij een mijn van de andere in. Een deel van het goud gaat naar Rusland, medeeigenaar van enkele goudmijnen. Het meeste goud komt via Dubai, 'een goudwalhalla zonder strenge regels', op de wereldmarkt waar de prijs de afgelopen tijd flink is gestegen. Een andere grondstof die in het conflict een rol speelt is de Arabische gom, een product van de Acacia boom dat in voedingsmiddelen wordt gebruikt als verdikkingsmiddel, emulgator en stabilisator, bijvoorbeeld in kant-en-klare nagerechten, in dranken (cola), in kwaliteitsdrop, in marshmallows en soortgelijk zacht snoep. Meer dan 80% van de wereldproductie komt uit Soedan, en deze handel, inclusief een groot deel van de winst, lijkt te worden beheerd door strijdende partijen, waaronder de Rapid Support Forces (RSF). Ook de prijs van dit product is inmiddels fors gestegen. Voor Arabische gom is nog geen natuurlijke vervanger gevonden, zegt Dorrit van Dalen, arabiste en auteur van het boek 'Gum Arabic, the Golden Tears of the Acacia Tree'. 'Het is chemici nog niet gelukt de stof na te maken.' Voor verf en cosmetica is inmiddels wel een synthetische vervanger gevonden, maar het stofje blijft essentieel voor frisdranken als Coca-Cola en Pepsi. Van Dalen is een van de sprekers op een bijeenkomst op 18 juni in Pakhuis de Zwijger over de vraag hoe het mogelijk is dat Arabische gom in oorlogstijd toch zijn weg vindt naar onze supermarkten, en hoe dit mogelijk bijdraagt aan het voortduren van het conflict. [foto: Gum store in Adama, Ethiopië]

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Goudvoorraad Nederland, Griekenland en IMF

DATA - Omdat we het voor iets anders moesten uitzoeken en zodoende toch op de plank hadden liggen, hier ook maar even drie grafieken over de goudvoorraad. Te beginnen bij Nederland:
gold_nl_long_475
Op dit moment heeft Nederland nog voor ongeveer €20,5 miljard aan goud liggen dus.

We vroegen ons ook af of Griekenland niet nog wat had liggen waarmee ze de schulden zouden kunnen betalen.
gold_greece_475
Dat is nu ongeveer €3,75 miljard waard. Dat gaat niet lukken dus.
Wel apart is het om te zien dat het heel licht oploopt de laatste jaren.

Tot slot eentje van het IMF. Na de VS en Duitsland hebben zij de grootste voorraad goud.
gold_imf_475
Voor ruim 94 miljard euro.

Bron: World Gold Council
Samenstelling: Datagraver

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-02-2022

Goud uit Griekenland

ACHTERGROND - In Zuid-Oost Europa is een nieuwe “gold rush” gaande. Ten koste van het milieu en de lokale economie, vinden vele bewoners.

Zaterdag 24 november demonstreerden in de Griekse stad Thessaloniki  8000 mensen. Niet tegen de bezuinigingen, niet tegen de EU of het IMF. Maar tegen de vernieling van een natuurgebied door de Canadese maatschappij El Dorada die op zoek is naar goud. Boomstronken en takken werden meegedragen om de “begrafenis van het bos” te symboliseren. Een eerdere demonstratieve mars van 2000 mensen naar het mijngebied op 21 oktober was door de politie met bruut geweld uit elkaar geslagen.

De protesten van de bewoners van het mijngebied en hun sympathisanten richten zich tegen de schade die de mijnbouw aanricht aan de natuur met alle gevolgen voor de lokale economie: de landbouw, veeteelt, bosbouw, visserij en het toerisme. Voor een zeer geringe opbrengst moet heel veel land ontbost en omgeploegd worden. De winst van het goud voor het land kan nooit opwegen tegen de vernielingen die lokaal worden aangericht, zeggen de demonstranten. Ze noemden hun demonstratie ‘onzichtbaar’ omdat de grote media, die de kant van de mijnbouwbedrijven hebben gekozen, afwezig waren.

Niet alleen in Griekenland bestaat verzet tegen de mijnbouw. Ook in Roemenië, Bulgarije en Macedonië zijn steeds meer bedrijven actief op zoek naar goud. Door de crisis is de goudprijs fors gestegen, dus zou het de moeite lonen om ook gebieden waar weinig goud alleen tegen hoge kosten gevonden kan worden te exploiteren.  Maar als je voor een halve gram goud een ton aarde moet bewerken wil je geen last hebben van strenge regels en lange procedures. Dus is de mijnbouw in deze landen omgeven met corruptieschandalen en dubieuze juridische processen. In Roemenië worden in het Rosa Montana project naast een beschermd natuurgebied ook archeologische vindplaatsen bedreigd. In Krumovgrad (Bulgarije) heeft de regering vorig jaar al een concessie voor 30 jaar verleend aan een Canadese maatschappij.Het bedrijf probeert de bevolking gunstig te stemmen met het perspectief van werkgelegenheid en de investering in infrastructuur.

Foto: Mark Herpel (cc)

Wie wil er nog in goud beleggen?

DATA - Voor wie nog geld in een oude sok heeft liggen, lijkt in goud beleggen een aantrekkelijke optie. Maar de hoogtijdagen zijn mogelijk voorbij, waarschuwt een analist.

Ik spaar netjes voor mijn pensioen, maar doe dat eigenlijk cash. Ik wil niet bij een of ander plan met idioot hoge kosten en zeker geen lijfrentes aan mijn lijf. Dan maar een depositorekening (goede rente) en maar hopen dat de inflatie voorlopig laag blijft (ijdel vrees ik). Nou ja, ik moet toch tot mijn 83ste doorwerken en een blog/schrijfbestaan is niet bepaald een garantie voor een lang en gezond leven.

Een paar jaar geleden zat ik te twijfelen of ik niet in vastgoed of goud moest beleggen. De eerste wijselijk niet gedaan. Van de tweede nagelaten optie heb ik wel een beetje spijt. De prijs voor een kilo goud stond in oktober 2007 nog op zo’n 17.000 euro. Vijf jaar later moest er liefst 43.000 euro worden neergelegd voor een kilo. Een stijging van liefst 253 procent.

Zilver is net zo goed een aantrekkelijke optie. Kostte een kilo van dit metaal in oktober 2007 nog 300 euro, inmiddels moet daar 750 euro voor worden neergeteld. Ook dat is een stijging van 250 procent.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Begrotingscrisis woekert voort: beurzen dalen

Europa staat aan de vooravond van ‘een enorme financiële instorting’ stelt Scott Minerd, CIO van de Amerikaanse investeringsbank Guggenheim Partners. Nu kan je zeggen dat deze Amerikaan zich met zijn eigen zaken moet bemoeien. Want met het verhogen van het schuldenplafond schuift de Verenigde Staten de problemen alleen maar voor zich uit. Extra schuld is nu mogelijk, dus kan het piramidespelletje in de VS nog even doorgaan. Toch ziet het er (ook) niet goed uit voor Europa. Vandaag kelderden de Europese beurzen in Londen, Parijs en Frankfurt omdat beleggers zich zorgen maken over de situatie in Spanje en Italië. Waarschijnlijk zal de Europese Unie het rampenfonds moeten vergroten omdat het huidige bedrag van 440 miljard euro niet genoeg is om ook de Spaanse en Italiaanse economie te redden. Ondertussen vluchten beleggers in goud. Vermogensbeheerde Keijser Capital ziet daarom ‘puur technisch gezien’ ruimte voor goudprijs om verder te stijgen tot 1.700 dollar. Slimme beleggers maken gebruik van de korte perioden van hoop veroorzaakt door nieuwe reddingsplannen uit Washington en Brussel. Bij hoop op een oplossing van de schuldencrisis daalt de goudprijs kort, wie dan instapt kan enkele dagen later cashen als de hoop alweer vervlogen is en de goudprijs verder omhoog schiet. Leugens zijn goed voor goud: de stijging regeert, en dalingen zijn correcties in dit proces. En zo beweegt het kapitalistische systeem aan beide kanten van de Atlantische Oceaan zichzelf onherroepelijk naar de afgrond. Hoe na de ‘enorme financiële instorting’ het brood op de plank komt is vooralsnog een raadsel. Recepten voor een smakelijke bereiding van goudstaven zijn daarom van harte welkom in comments.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Goud & Geld

Een stapeltje goudstaven (Foto: Flickr/hto2008)

In Amerika is de waarde van geld altijd onderdeel geweest van politiek debat. Nu recent zijn er voorstellen om terug te keren naar de goud standaard. In een debat bij het satirische nieuwsprogramma ‘The Colbert Report‘ verdedigde Ron Paul, het meest libertarische lid van de House of Representatives, de herintroductie van goud als geld.

De discussie over de basis van geld is een lang lopende in de Verenigde Staten: geruime tijd ging de discussie over de vraag of de waarde van de dollar gebaseerd moet zijn op goud, zilver of beide. Er werd uiteindelijk voor goud gekozen: decennialang kon je altijd een dollar in wisselen voor een vaste hoeveelheid goud. In 1971 schafte de Republikeinse president Nixon de relatie tussen de waarde van goud en de waarde van de dollar af en werd de dollar een vrij bewegende munt. De reden was dat de Verenigde Staten niet genoeg goud meer in voorraad had om de vraag naar goud aan te kunnen, op het moment dat het vertrouwen in de Amerikaanse economie af nam. Sindsdien is de dollar een vrije munt waarvan de waarde wordt bepaald door het monetaire beleid van de Federal Reserve. Het is geld gebaseerd op vertrouwen waar geen echte harde waarde tegenover staat.

Volgens Paul is dit een probleem. Hij geeft in het debat vier argumenten om een goud-gebaseerde munt weer in te voeren: ten eerste heeft geld gebaseerd op goud het altijd langer vol gehouden dan geld dat zo’n basis ontbeert; ten tweede kan je altijd als je de overheid niet vertrouwt terugkeren naar goud; ten derde zou je liever goud honderd jaar in een sok bewaren dan papiergeld, omdat het ‘echte’ waarde heeft; en ten vierde zou goud de inflatie beperken.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende