Liefdadigheid versus gerechtigheid

Op 17 maart 1982 vertrokken Koos Koster, Hans ter Laag, Jan Kuiper en Joop Willemsen vanuit hotel Alameda in San Salvador naar de provincie Chalatenango. Ze zouden het gebied intrekken dat in handen was van de guerrilla’s van het FMLN. De vier Nederlandse IKON-journalisten waren in El Salvador om reportages te maken over de bloedige burgeroorlog die in het kleine Midden-Amerikaanse land woedde. Bij de plek waar de Nederlanders hadden afgesproken met de gidsen van het verzet, had het leger een hinderlaag gelegd en werden ze alle vier doodgeschoten. De moord op de IKON-ploeg was voorpaginanieuws in de hele wereld. Voor mij als 16-jarige jongen was dit hét moment van definitieve betrokkenheid bij de mondiale verhoudingen. Een point of no return. Enkele maanden daarvoor was ik begonnen met het kijken naar actualiteitenrubriek Kenmerk van de IKON, waar de reportages van Koster werden uitgezonden. Zijn geëngageerde stijl en hoe hij berichtte over armoede en schendingen van mensenrechten, sprak me enorm aan. Koster had duidelijke opvattingen over de journalistiek. In 1980 had hij eveneens in El Salvador met de aartsbisschop van het land, Oscar Romero, gesproken. Romero, die kort daarna vermoord werd, had tegen hem gezegd: ‘Jullie journalisten hebben een heilig beroep. Jullie moeten de waarheid bekendmaken.’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: The justice that he received

[qvdd]

It is important to make sure that very graphic photos of somebody who was shot in the head are not floating around as an incitement to additional violence or as a propaganda tool. […] We don’t trot out this stuff as trophies, The fact of the matter is, this is somebody who was deserving of the justice that he received.

Obama legt uit waarom de foto’s van Bin Laden niet worden getoond aan het publiek.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een overwinning met een zwart randje

Topman Harald Espenhahn (hier met advocaat) van ThyssenKrupp in Italië is in eerste graad veroordeeld tot 16,5 jaar gevangenisstraf voor een arbeidsongeval waarbij in december 2007 in de staalfabriek in Terni zeven arbeiders om het leven kwamen. De rechtbank concludeerde dat hij het risico heeft geaccepteerd dat er doden zouden vallen in het bedrijf, maar dat hij uit economische overwegingen geen onderhoud en schoonmaak meer liet plegen omdat de vestiging Terni gesloten zou worden.  Vijf andere topmensen hebben straffen tot vijf jaar opgelegd gekregen.

De veroordeling – voor doodslag, niet dood door schuld – is een lichtend voorbeeld van werkelijke rechtvaardigheid. Zag u ooit een topman uit het bedrijfsleven zo lang de gevangenis in gaan voor een bedrijfsongeval? Bakker en Pater kregen uiteindelijk een jaartje en een bespottelijk lage boete voor de Enschedese vuurwerkramp. Ik denk dat de overlevenden liever echte straffen hadden gezien voor alle verantwoordelijken, maar in Nederland lijkt het erop dat je met geldboetes en straf voor een of andere zielige onderknuppel wegkomt.

Italië kan zich wat mij betreft op de borst kloppen vanwege deze uitspraak – maar zoals altijd in dit land is er iemand die roet in het eten gooit. Om premier Berlusconi uit handen van justitie te redden, is er een wet uitgevaardigd die de verjaringstermijn van een groot aantal misdrijven verkort. In Italië kan een zaak ook verjaren terwijl deze onder de rechter is en dus kan deze wet – die nog door de Senaat en door de President moet worden goedgekeurd – de stekker uit honderden lopende processen trekken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoeveel dictators nog te gaan?

Een gastbijdrage van Jaap Meijers, freelance journalist.

Sinds het vertrek van de presidenten van Tunesië en Egypte moet het een gespannen sfeer zijn in menig presidentieel paleis. De ene na de andere opstand breekt uit – kunnen alle autoritaire heersers wel inpakken? Hoeveel dictators zijn er nog te gaan?

Foto-website Life.com heeft een verzameling foto’s online staan van ‘s werelds ergste dictators. Een mooie serie boeventronies, maar sommige reageerders zijn boos: Fidel Castro staat er niet bij en horen niet alle Amerikaanse presidenten ook in het rijtje thuis?

Hoeveel dictators er wereldwijd zijn, hangt af van welke definitie je hanteert. Heeft de leider de macht gegrepen of is hij verkozen? Is het een alleenheerser die zelf alle macht in handen heeft of leidt hij een heersende elite?

Kim Jong Il van Noord-Korea is een tiran, maar is officieel niet het staatshoofd. Italië is een democratie, maar Silvio Berlusconi heeft ook wel trekken van een dictator. Zijn sterke greep op de media en zijn manipulatie van de staat voor eigen gewin neigen naar alleenheerschappij. Hetzelfde geldt voor Vladimir Poetin: Poetin houdt alle macht stevig in handen en zijn regime tegenspreken kan je je leven kosten.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Gerechtigheid

[qvdd]

Ik zie in deze epidemie dus geen straf, hoogstens een soort immanente gerechtigheid, een beetje zoals we soms op het ecologische vlak soms de rekening gepresenteerd krijgen voor wat we het milieu aandoen.

Belgisch aartsbisschop Léonard doet in zijn nieuwe boek controversiele uitspraken. In Belgie vallen die niet in goede aarde, bijvoorbeeld bij socialistisch parlementslid Roegiers:

Ik vraag me af welke pijnlijke en dodelijke ziekte hij zijn priesters die zich hebben bezondigd aan kindermisbruik, nu gaat toewensen