Sargasso’s Geoplaat – Berkiens ode aan de aso’s

Hoewel de meeste liedjes gaan over de liefde, wordt ook vaak gezongen over dorpen, steden, landen, rivieren en bergen. Michiel Maas gaat op zoek naar de plaats achter deze muzikale beschrijvingen. Benieuwd naar de achtergronden van uw favoriete plaat? Stuur uw tips voor een geoplaat naar [email protected]

Dearest Darling
I had to write to say that I won’t be home anymore
Cause something happened to me while I was driving home
and I’m not the same anymore

Oh I was only 24 hours from Tulsa
only one day away from your arms
Gene Pitney – 24 hours from Tulsa (1963)

“Kunnen we niet een stukje krijgen over 24 hours from Tulsa”, vroeg een Sargasso-lezer me bij de vorige Geoplaat. Een goed idee. Ik had me al eens eerder verbaasd over de vreemde geografische verwijzingen in de liedjes van Burt Bacharach.

Nou is er met die liedjes iets geks aan de hand. Vroeger zou ik nooit hebben durven toegeven – en wist ik ook niet eens – dat de sentimentele popsongs van Bacharach eigenlijk heel mooi zijn. Met de jaren komt het sentiment, zullen we maar zeggen. Bovendien blijken zijn ogenschijnlijk oppervlakkige liedjes altijd een dubbele laag te bevatten. En kom daar in deze tijd van plat vermaak en simpele macho-retoriek nog maar eens om. Inmiddels vind ik ze meestal prachtig. Wat nog niet betekent dat ik naar de platenzaak ren om “Trijntje Oosterhuis zingt Bacharach” te kopen.

“Make it easy on yourself” is een mooi voorbeeld: de verliefde hoofdpersoon roept het vreemdgaande object van zijn liefde op om de relatie te beëindigen, omdat die niet kan aanzien dat zijn geliefde het zichzelf te moeilijk maakt.
“Anyone who had a heart” is ook zo’n voorbeeld van een ongewone manier om je hartezeer en eenzaamheid met de wereld te delen. Maar om eerlijk te zijn, “close to you” blijft me nog steeds te zoet. Hoewel het waaaaahaahahaaaaa-koortje aan het eind weer een uitstekende vondst is.

Hoewel de meeste liedjes gaan over de liefde, wordt ook vaak gezongen over dorpen, steden, landen, rivieren en bergen. Michiel Maas gaat op zoek naar de plaats achter deze muzikale beschrijvingen. Benieuwd naar de achtergronden van uw favoriete plaat? Stuur uw tips voor een geoplaat naar [email protected]

We got married in a fever
Hotter than a pepper sprout,
We’ve been talkin’ ‘bout Jackson
Ever since the fire went out.
I’m goin’ to Jackson
I’m gonna mess around,
Yeah, I’m goin’ to Jackson,
Look out Jackson town.
Jackson – Johnny Cash en June Carter.

Het is even zoeken naar het graf van June Carter en Johnny Cash in de Hendersonville Memorial Gardens, net buiten Nashville, Tennessee. Er is niemand anders op het kerkhof op een warme novemberochtend. Tientallen grootheden uit de countrymuziek liggen hier begraven, maar de Gardens zijn verre van een bedevaartsoord. Er liggen wat bloemen op het graf, briefjes van Cash en Carters kinderen. En een bordje met het vriendelijke verzoek aan bezoekers om niks mee te nemen.

Cash overleed in september 2003, slechts een paar maanden na zijn vrouw. Zonder June was het leven voor Johnny Cash het leven niet meer.

Vreemd genoeg is het bekendste liedje van Cash en Carter samen niet bepaald een ode aan de liefde. Gelukkig maar, want niets is zo slecht houdbaar als een liefdevol en zoet duet. Duetten waarin de geliefden elkaar voor rotte vis uitmaken, die blijven hangen. Denk maar aan Fairytale Of New York tussen Shane McGowan (leeft die nog?) en -de inmiddels overleden- Kirsty McColl.

Ook in Jackson sparen de geliefden elkaar niet. Cash wil de bloemetjes buitenzetten in Jackson (waar kennelijk wat te beleven valt), en Carter snuift dat ie dat vooral moet doen, boerenkinkel die hij is.

Hoewel de meeste liedjes gaan over de liefde, wordt ook vaak gezongen over dorpen, steden, landen, rivieren en bergen. Michiel Maas gaat op zoek naar de plaats achter deze muzikale beschrijvingen. Benieuwd naar de achtergronden van uw favoriete plaat? Stuur uw tips voor een geoplaat naar [email protected]

Mull of Kintyre
Oh mist rolling in from the sea,
My desire is always to be here
Oh Mull of Kintyre
Wings – Mull of Kintyre

Hoewel ik ben geboren in het jaar dat de Beatles uiteen gingen, heb ik een favoriete Beatle. Paul McCartney. Zijn liedjes hadden altijd net iets meer humor, Engelse tong-in-wang truttigheid en mooiere melodietjes dan de snedigheid en blues van John Lennon. Maar toen de samenwerking met John Lennon verdween, bleek McCartney eigenlijk een sentimentele dwaas, gezellig met vrouwlief muziekjes maken in Wings. De enige band ter wereld waar niemand echt fan van is volgens mij.

Mull of Kintyre, Paul’s ode aan de punt van het Schotse Kintyre-schiereiland waar hij woonde is – met afstand – het bekendste nummer van de band.

Het was ook een van de eerste liedjes waar een heuse videoclip bijzat. Let wel, we hebben het over 1977/78, toen artiesten nog gewoon optraden in Toppop. Maar Paul zagen we, zittend op een hekje voor zijn huisje op de Mull. In de verte kwam Linda aangelopen in haar broekpak, en samen met de Wings-gitarist lopen ze al tokkelend naar het strand, waar het lokale doedelzakkengezelschap een mopje speelt. Later komen alle inwoners uit hun plaggenhutjes naar het kampvuur om met Paul het nieuwe volkslied aan te heffen.Ver-schik-ke-lijk!

Nou hadden ze bij het opnemen van de clip geluk. Normaal gesproken ligt Mull of Kintyre namelijk in een dikke laag mist, of regent het. Op Kintyre regent het ongeveer het vaakst in heel Groot-Brittanië. Het schijnt dat je vanaf de punt Noord-Ierland kan zien liggen, maar zelfs de locals maken zelden een dag mee dat je de zee vanaf het strand kan zien.
Het lied van Wings maakte van Mull of Kintyre ineens een toeristische bestemming. Maar omdat er nauwelijks hotels zijn, en kampeerders, net als elders in aan de Schotse westkust, ’s zomers worden opgevroten door kleine pestmuggetjes, was dat niet van lange duur.

Hoewel de meeste liedjes gaan over de liefde, wordt ook vaak gezongen over dorpen, steden, landen, rivieren en bergen. Michiel Maas gaat op zoek naar de plaats achter deze muzikale beschrijvingen. Benieuwd naar de achtergronden van uw favoriete plaat? Stuur uw tips voor een geoplaat naar [email protected]

On Highway Number Nineteen
The people keep the city clean.
They call it Nutbush, oh Nutbush.
Call it Nutbush city limits.
Nuthbush City Limits – Ike and Tina Turner (1973)

Tennessee state highway 19 ziet op een zonnige dag laat oktober wit van de katoenpluis. De oogst is net geweest, en de laatste restjes watten laten zich door de wind verzamelen langs de wegkant. Daar ligt inmiddels een dikke deken over de verdorde begroeiing.
Voor ik het in de gaten heb ben ik Nutbush voorbij. Was dat alles? Een gesloten kruidenier en een cotton plant, waar de katoen in balen wordt geperst? Ik keer de auto en rij de weg terug. Maar nee, afgezien van een tweetal kerken en wat huizen is er niets te zien in Nutbush. Ook geen bordje “city limits”, maar dat wist ik al. De “unincorparated town” heeft helemaal nooit “city limits” gehad. En afgezien van een bord boven de deur van de kruidenier en haar artiestennaam waarnaar een deel van de weg is vernoemd, wijst weinig op vroegere aanwezigheid van een van de grootste stemmen uit de popgeschiedenis, die van Anna Mae Bullock.

Het lied dat ze over haar geboorteplaats schreef is geweldig, met die gestoorde synthesizer en die Marc Bolan-riff (die naar verluid ook op de plaat meespeelde). Maar de tekst is op z’n zachtst gezegd niet geweldig accuraat.

Hoewel de meeste liedjes gaan over de liefde, wordt ook vaak gezongen over dorpen, steden, landen, rivieren en bergen. Michiel Maas gaat op zoek naar de plaats achter deze muzikale beschrijvingen. Benieuwd naar de achtergronden van uw favoriete plaat? Stuur uw tips voor een geoplaat naar [email protected]

With newfangled buffet cars and faster locomotives
the train stopped in Serviceton less and less often
There’s nothing sadder than a town with no cheer
VicRail decided the canteen was no longer necessary here
Tom Waits – Town With No Cheer (1983)

Als iemand in zijn muziek een gevoel van mislukking, verval en eenzaamheid kan neerzetten, dan is het Tom Waits. Met zijn donkergeraspte stem bezingt hij het leven van de verliezers, de ontheemden en de onverbeterlijke romantici. Zijn muziek roept beelden op van verlaten plattelandsplaatsjes, vervallen wijken in de stad en zeelui met heimwee in grote Aziatische steden.
Maar wat bezielt een Amerikaan, beïnvloed door blues, jazz en Europese volksmuziek, om een lied te schrijven over een verloren spoorwegstation in de outback van Australië? Me dunkt, er zijn dichter bij huis genoeg “towns with no cheer” te vinden. Amerika ligt er vol mee. Hoe kwam Waits dan op dit -relatief onbekende- plaatsje? Kwam hij er ooit langs? Kende hij iemand die uit Serviceston kwam?

Hoewel de meeste liedjes gaan over de liefde, wordt ook vaak gezongen over dorpen, steden, landen, rivieren en bergen. Michiel Maas gaat op zoek naar de plaats achter deze muzikale beschrijvingen.

One evening as the sun went down and the jungle fire was burning
Down the track came a hobo hikin’ and he said boys I’m not turning
I’m headin’ for a land that’s far away beside the crystal fountains
So come with me we’ll go and see the Big Rock Candy Mountain
Haywire Mac – Big Rock Candy Mountain (1928)

Er zijn momenten dat het lijkt dat je eigen hersenen een loopje met je nemen. Iedereen heeft wel eens een deja vu gehad, of een moment van toevalligheid dat je in opperste verwarring brengt.
Ik had dat een paar jaar geleden in de Greyhoundbus van Denver naar Las Vegas. We reden ’s nachts door het uitgestrekte Utah, en op mijn mp3-speler luisterde ik naar de bluegrass-tonen op de soundtrack van “O Brother, where art thou?”. Slaperig staarde ik uit het raam de donkere nacht in. Tot plots langs de kant van de weg een verlicht bord verscheen: “Big Rock Candy Mountain – next exit”. Mijn kreet van verbazing wekte een aantal medepassagiers. “Big Rock Candy Mountain” was de titel van het stokoude liedje dat ik zojuist, nog geen tien minuten geleden, had beluisterd. Wat een toeval!
Ik bleef nog even naar buiten kijken, maar de verwijzing werd niet herhaald. Ik printte de daarop volgende borden in mijn geheugen om later op de wegenkaart de plek terug te kunnen vinden.
Maar op mijn Michelin-wegenboek was de naam de volgende dag niet te vinden. Had ik me vergist? Hadden mijn slaperige ogen iets anders gelezen en maakten mijn hersenen er iets herkenbaars van, iets wat ik net had gehoord?