Klimaatontkenning komt niet door het egoïsme van ouderen

Toen Greta Thunberg door Trevor Noah geïnterviewd werd sprak ze veel rake woorden. Maar toen het even niet over harde wetenschap ging, maar over een sociaal verschijnsel, zat ze er volgens mij even naast. Is het niet opvallend, dat mensen die waarschuwen voor klimaatverandering vaker jong zijn? Toen Greta werd gevraagd waarom, zei ze dat haar generatie klimaatverandering veel meer als een directe bedreiging ervaart dan oudere generaties. Volgens Greta zouden ouderen vaker denken: ‘ik leef dan toch niet meer’. Op dat punt ben ik het met haar oneens. Niet per se over de levensverwachting, sommige ouderen zullen de heftigste misère wellicht niet zien of overleven. Maar volgens mij heeft ze het mis over de betrokkenheid van de oudste generaties bij hun kinderen of kleinkinderen. Volgens mij is daar weinig mee aan de hand en speelt er iets anders.

Door: Foto: https://pixabay.com/nl/illustrations/aarde-globe-water-golf-zee-meer-216834/ copyright ok. Gecheckt 26-09-2022

De erfenis en de generaties

, door

COLUMN - Duitsland heeft geen jeugd meer. Dat is het verbluffende resultaat van een enquête onder 3000 Duitsers.

Eerder schreef ik hier over de studie “Das Vermächtnis” in Die Zeit. Ik kocht het nummer van 3 maart om de rapportage van het onderzoek te volgen.  Het verhaal heet “Generation Gibtsnicht” en behandelt een verdwenen tegenstelling tussen de generaties. ‘De oudjes tikken zoals de jonkies en de jonkies zoals de oudjes’, zo vat ik onderzoekster Jutta Allmendinger samen.

‘Vroeger hadden de ouderen het verstand en nu ik oud ben hebben de jongeren het verstand’, zei mijn schoonvader toen ik trouwde. Dat was in 1969. Het illustreerde de generatiekloof. Met dat gevoel ben ik ook opgegroeid.

Volgens Die Zeit zijn de ooit kenmerkende verschillen tussen generaties verdwenen.

Voor Duitsland is dit verbazingwekkend: nergens ter wereld hadden generaties meer met elkaar af te rekenen als de volwassen Duitsers, op zijn best meelopers met Adolf Hitler, met hun kinderen van na de oorlog. Aan het einde van de jaren zestig kwam een studentenbeweging en buitenparlementaire oppositie op gang, waar gezagsdragers nog nachtmerries van hebben. Oud nazi’s werden door de Baader Meinhof groep vermoord, de film “Deutschland im Herbst”, gaf een somber tijdsbeeld.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Generatiekloof groeit

, door

Ouders en kinderen hebben nog nooit zo dicht bij elkaar gestaan. Maar de keerzijde daarvan is dat het verantwoordelijkheidsbesef  bij de jeugd is verdwenen. De oplossing in de Miljoenennota, meer vertrouwen in de eigen kracht van mensen, zal deze keerzijde versterken, zegt Frits Spangenberg, onderzoeker bij Motivaction.

In de Miljoenennota zegt het kabinet dat het de zorg voor de jeugd beter wil laten aansluiten op de eigen kracht van jongeren en hun ouders. De vraag is echter of ouders hun primaire verantwoordelijkheid wel kunnen dragen, of ze de opvoeding van hun kinderen nog wel aankunnen. Een paradoxaal effect van de kleinere afstand tussen ouders en kinderen is namelijk een grotere kloof tussen jong en oud.

Kinderen hoeven hun ouders niet meer met u aan te spreken, of te wachten met spreken totdat hen iets gevraagd wordt. Er is sprake van een verstandhouding waar alles kan en mag. Ze zijn opgevoed in vrijheid en voorspoed, leven intens en zijn gefascineerd door uiterlijk, spanning, status en netwerken. De jongeren van nu staan te boek als individualistisch, zelfstandig en assertief.

Daarmee verschillen zij van hun ouders die vaker als bescheiden, sober en terughoudend gekarakteriseerd worden. Zo kan het gebeuren dat de verschillen tussen generaties groter worden terwijl de afstand tussen ouders en kinderen juist kleiner wordt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Peak Wealth

, door

Op een borrel stond ik naast een econoom uit de babyboomgeneratie. Hij constateerde dat zijn kinderen harder werkten dan hijzelf had gedaan, en voor minder geld.
‘Ik heb met ze te doen,’ zei hij. ‘Bij mijn generatie kwam het allemaal aanwaaien.’
Ik vroeg hem of hij zich daar schuldig over voelde.
Dat vond hij een merkwaardige vraag. ‘Je kunt je niet schuldig voelen over het tijdsgewricht waarin je geboren bent.’

In de krant las ik dat het Sociaal en Cultureel Planbureau had geconstateerd dat kinderen steeds vaker achterblijven bij hun ouders.
In de energiesector spreekt men al jaren over “peak oil” – het moment waarop de wereldwijde olieproductie op zijn hoogtepunt is, waarna deze onomkeerbaar zal afkalven. Volgens het International Energy Agency passeerden we dat moment al in 2006. Misschien moeten we eveneens over peak wealth gaan spreken. Er zijn tekenen dat ook dat moment al achter ons ligt.

Meer op Bijzinnen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Meisje van dertien ziet voor het eerst een LP

, door

Meisje van dertien ziet voor het eerst een LP. Voor de jonge lezers: LP staat voor ‘langspeelplaat. Een langspeelplaat, ook wel vinylplaat genoemd, vaak afgekort tot lp of elpee, is een van vinyl gemaakte grammofoonplaat van 30 cm (12 inch) diameter, die aan elke kant ruimte biedt aan 20 à 30 minuten muziek.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Stap van dat skateboard af

, door

Op Sargasso bieden we regelmatig plaats aan gastbijdrages. Dit maal een bijdrage van Remko van Broekhoven, politiek filosoof en docent op de School voor Journalistiek. Het zal niet bij deze ene bijdrage blijven, verwachten wij.

‘Email is voor oude mensen.’ Aldus een oudere man, die het weer van zijn puberdochter had gehoord. Vorige week opende hij er een debat voor HBO-docenten mee waar ik aanwezig was. Jongeren, zo bedoelde hij, chatten, sms-en en – gaap, daar heb je ‘m weer – twitteren.

Leuk bedacht. Of goed gejat. Want deze oneliner zingt al weer jaren rond op internet. Het publiek met vooral meneren en mevrouwen van middelbare leeftijd knikte in elk geval schuldbewust. Ja, ha, ha: die leuke jongens en meisjes in de klas… we moeten echt wat beter onze best doen om bij hun leefwereld aan te sluiten.

Ze kunnen zich de moeite besparen. Je mag je bijvoorbeeld afvragen of de stelling wel klopt. Zo opende de Volkskrant nog geen twee maanden terug: ‘Jongeren twitteren niet’. Een 15-jarige jongen uit Londen had het geconcludeerd na een onderzoekje onder zijn vrienden. Marktonderzoeksbureau Morgan Stanley gaf er vervolgens zijn zegen aan.

Duizenden blogs en tweets uitten woede of instemming. Waarbij ik maar even in het midden laat of die reacties van tieners, twintigers of bejaarden afkomstig waren. Ik vond het nieuws in elk geval een welkome nuancering. De laatste jaren heb ik iets te veel mensen het einde van de huidige technologie horen uitroepen. Die dan geheel toevallig vaak hun brood verdienen met de nog nieuwere media, welke immers ook moeten worden verkocht.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“Generatiekloof blokkeert verduurzaming”

, door

vlamaardeHet lichtgroene toekomstgerichte blog WorldChanging ziet een generatiekloof bij het onderkennen van de urgentie van milieuproblemen. Juist nu er snel geschakeld moet worden ‘staan de ouwe lullen in de weg…’ zo stelt het blog. In de komende twee decennia zullen bij ongewijzigd gedrag verschillende cruciale planetary boundaries worden overschreden waardoor het leven op aarde ernstig gevaar loopt. Hieronder vallen voor de atmosfeer een CO2-concentratie hoger dan 350 ppm en een grotere daling dan 5% van het ozon gehalte en voor de verzurende oceanen is de ondergrens 80 µmol CO3 per kg-1. Verder zijn er cruciale grenzen aan ontbossing, zoetwatergebruik en biodiversiteitsverlies.Terwijl jongere generaties pleiten voor een snelle transitie zijn het vooral de oudere heren die roepen dat dergelijke veranderingen tijd kosten en onnodig vertragen aldus Worldchanger Alex Steffen (1968).

Eerlijk gezegd vind ik Steffen’s generatiekloof nogal ver gezocht. Zo kan de stokoude milieuactivist Lester Brown (1934) toch behoorlijk drammerig danwel urgentie-bewust overkomen. Dichterbij huis stelt milieumastodont Wouter van Dieren (1941) dat we nog maar 20 jaar hebben om over te schakelen op een duurzame economie. Wubbo Ockels (1946) promoot al jaren vurig een snelle toepassing van duurzame technologieën. Hoezo generatiekloof? Het verschil wordt niet bepaald door leeftijd maar of mensen begrijpen dat de problemen urgent zijn en bereid zijn er iets aan te doen. Maar desalniettemin het blijft een goude leus: Ouwe lullen moeten weg, ouwe lullen staan alleen maar in de weg…

Quote du Jour

Quote du Jour | OOK U

, door

“Zij zijn onze grootste doelgroep. De ouderen worden hard gepakt in hun koopkracht, de woede is groot. Maar we zijn geen one issue-partij: GroenLinks heeft ook niet alleen een mening over het milieu. Onze naam, Onafhankelijke Ouderen en Kinderen Unie, bewijst dat er geen generatieconflict is.”

Jazeker, hij is terug: Jan Nagel. Ditmaal bestormt hij Den Haag onder de vlag van de ouderen, en toont met onwrikbare logica aan dat er geen generatieconflict is. Lees beslist even het korte interview in de Volkskrant en vergaap u aan de fraaie collectie open deuren die door deze politieke opportunist worden ingetrapt. Een paar populaire standpunten, vooral niet te radicaal zijn, en een keuze voor een duidelijke “doelgroep” en voila: Een nieuwe partij.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende