De lange arm van de farmaceutische industrie

Zaterdag 9 september had het radioprogramma Argos een reportage over het vertrek van Dick Bijl als hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin: luis in de pels van de farmacie. Bijl heeft zijn baan opgegeven na een aantal onaangename ervaringen met de invloed van de farmaceutische industrie die zijn wetenschappelijke bijdragen over de werking van geneesmiddelen niet kon waarderen. De druppel was een proces dat hem voor de tuchtrechter bracht vanwege zijn melding van schadelijke bijwerkingen bij volwassenen van methylfenidaat in middelen tegen ADHD zoals Concerta. De Europese Registratie Autoriteit EMA heeft Concerta om die reden geen licentie verleend, maar daar is geen bekendheid gegeven. Dat deed Bijl wel in het Geneesmiddelenbulletin. Het College voor de Beoordeling van het gebruik van Geneesmiddelen sloot zich bij het negatieve oordeel over dit middel aan. Psychiaters blijven de middelen echter gewoon voorschrijven en als je er naar zoekt op internet lijkt het een normaal geaccepteerd middel.Terwijl de Europese Registratie Autoriteit vanwege het bedrijfsgeheim de beoordeling van publicaties van de kant van de fabrikant niet mag openbaren, mogen onderzoekers die in opdracht van de fabrikant werken hun positieve bevindingen zonder bezwaar publiceren. Een Amsterdamse psychiater schakelde de tuchtrechter in tegen de openbaarmaking van het oordeel van de Europese Registratie Autoriteit in het Geneesmiddelenbulletin. Volgens Bijl een vreemde stap omdat de tuchtrechter, die gaat over de beroepsuitoefening van artsen, geen enkele autoriteit heeft voor de beoordeling van wetenschappelijke publicaties. Hij werd tweemaal vrijgesproken, maar trok na alle commotie de conclusie dat het genoeg was geweest en zegde onlangs zijn baan op. Want zijn positie was in de afgelopen jaren ook al meerdere keren onder druk komen te staan.

Foto: Jamie (cc)

Leve het geneesmiddel?

RECENSIE - Er zijn van die boeken waarbij je al lezende langzaam maar zeker steeds minder sympathie krijgt voor de schrijver. Leve het geneesmiddel! van de Nijmeegse oud bijzonder hoogleraar Henk Jan Out is daar een voorbeeld van. Prima geschreven, zeker. Vlot en helder. Keurig gedocumenteerd. Maar je voelt dat je als lezer een loer wordt gedraaid.

Dat begint al bij de titel, Leve het geneesmiddel! (ondertitel: Over de verdiensten van de farmaceutische industrie). Zoiets belooft een boek vol succesverhalen; over wat Big Pharma allemaal niet aan moois heeft ontwikkeld. Prima.

Maar al snel ontdek je: daar gaat het dus niet om. Het is: leve de industrie. Outs doel is het verdedigen van die industrie tegen de vele aantijgingen die tegenstanders (sommige vaktijdschriften, mensen als Trudy Dehue, de Socialistische Partij) in de loop der jaren tegen haar hebben geuit. Het boek gaat dus vooral over marketing, centen. En dan begrijp je als lezer ook ineens dat ‘verdiensten’ in de ondertitel. Grappig? Echt zo’n congresgrapje.

Outs werkwijze is eerst oprecht en helder op het pijnlijke onderwerp afkoersen, daarbij de grote bedrijven zo nu en dan vaderlijk terechtwijzend, heel nuchter en fair allemaal, klinkt het – maar op het cruciale moment, uiteindelijk, ligt de schuld wonderlijk genoeg toch nét niet bij de industrie.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Studenten willen vaccinatie met muggen ontwikkelen

NIEUWS - Een groep studenten van Bergen County Academies wil een methode voor vaccinatie met muggen ontwikkelen. Het idee is dat de muggen de vaccinatiestoffen overbrengen waardoor het een stuk makkelijker wordt om met name in derde wereld landen de bevolking te vaccineren tegen allerlei ziekten. Om het project van de grond te krijgen, zijn ze een crowdfunding campagne gestart om $250.000 in te zamelen.

Hoewel het wellicht een charmant idee lijkt, kleven er toch wel een aantal bezwaren aan vaccinatie met muggen in het algemeen en aan dit project in het bijzonder:

  • Met dit soort technieken kun je ook biologische wapens maken. Aan de andere kant: het niet doorgaan van dit project zal dat gevaar niet echt verminderen.
  • Mensen kunnen niet meer kiezen of ze wel of niet gevaccineerd willen worden.
  • Wat doe je als op de lange termijn blijkt dat er allerlei bijwerkingen ontstaan?
  • Hoe zit het met mogelijke allergische reacties?
  • Moet je een dergelijk project toevertrouwen aan studenten/leerlingen?

Verder is het de vraag hoe haalbaar vaccinatie met muggen is. Nog afgezien van de technische haalbaarheid, kun je je afvragen of een budget van $250.000 wel voldoende is. Een nieuw geneesmiddel ontwikkelen heeft doorgaans nogal wat voeten in de aarde.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-10-2022

KSTn | CBG

Eerst maar even dit item van Brandpunt van twee maanden geleden over het College ter beoordeling van geneesmiddelen en haar onafhankelijkheid:

“Slikken of stikken” over CBG, Brandpunt 05 februari 2012 from Be Aware on Vimeo.


Kamervragen! Dit maal door Eeke van der Veen (PvdA). Maar het zijn vooral de antwoorden die interessant zijn. En die kwamen gisteren.
Leest u ze gerust eerst zelf even. Ik ga niet quoten.

Nee, ik wacht wel even.

De beantwoording is een klassiek voorbeeld van een formeel correct, geheel door ambtenaren verzorgd, nietszeggend politiek stuk.
Alles klopt, maar er wordt nergens echt ingegaan op de kern van de vraag gesteld in Brandpunt, is het echt mogelijk om al die onderzoeken goed te onderzoeken.
Duidelijker dan in deze twee antwoorden kan de minister het niet maken:
4
Deelt u de mening dat er nu sprake is van een situatie waarin alle geld, invloed en macht er op gericht zijn een nieuw geneesmiddel zo snel mogelijk op de markt toe te laten, terwijl de veiligheid van patiënten ondergeschikt wordt gemaakt?
4
Ik deel deze mening niet.

8
Bent u bereid de Kamer vóór 1 april een brief te sturen, waarin de knelpunten van het huidige systeem worden aangegeven en waarin de mogelijke verbeteringen ten aanzien van de beoordeling van geneesmiddelen uitgebreid worden aangegeven?
8
Ik zie geen aanleiding voor het sturen van een dergelijke brief.”

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.