Economische gelijkheid en geluk

Hoe sterk is de relatie tussen economische gelijkheid en geluk? Onlangs publiceerde opiniepeiler Gallup (via) de resultaten van een wereldwijd onderzoek naar emotioneel welbevinden. Wat blijkt? Latijns-Amerikaanse landen behoren tot de meest positief ingestelde landen ter wereld – en dat terwijl we net hadden gehoord dat de inkomensongelijkheid nergens zo groot is als in Latijns-Amerika. Nu valt er heus het nodige af te dingen op dit onderzoek. Het is gebaseerd op één enkele vraag en respondenten zijn deels ondervraagd via de telefoon. Daarnaast hebben opiniepeilers doorgaans de gewoonte om vaste lijnen af te bellen in plaats van mobiele nummers (die natuurlijk niet in een telefoongids zijn opgenomen) en is het ook nog eens zo dat in armere landen rijken zijn oververtegenwoordigd onder de bezitters van met name vaste telefoontoestellen. Wellicht nog overtuigender is dat ondanks hun grote mate van gemeten geluk, grote aantallen Latijns-Amerikanen ieder jaar op zoek gaan naar een beter leven in de rijkere, westerse wereld.

Door: Foto: IISG (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

#Dezeweek | Geluk zit in een klein ventiel

, door

COLUMN - Alles is relatief, ook geluk. Of nieuws. Anders zouden we het niet zo lang over een aangespoelde walvis gehad hebben.

Ongeveer een half jaar geleden knalde tijdens het oppompen van mijn fietsband het ventiel eruit. Dit nare ongelukje zorgde ervoor dat ik definitief een gemaakte afspraak zou missen, die al in gevaar kwam omdat ik te lang onder de douche stond. Ik was de wanhoop nabij en was enkele tijd letterlijk radeloos. De enige oplossing die ik zag was zoeken. Zoeken naar het ventiel waarvan ik ten eerste niet wist hoe het eruit zag. Ten tweede niet wist welke kant het opgeschoten was. En dat ten derde waarschijnlijk zo klein was dat ik het tussen de grassprieten nooit zou vinden.

Een hopeloze taak natuurlijk. Gedoemd om te mislukken. Des te groter was de euforie dan ook toen ik het onderdeeltje slechts enkele minuten later vond in een fietstas een stukje verderop. Ik durf best te zeggen dat ik op het moment van vinden meer vreugde voelde dan het moment waarop de mentor mij mijn VWO-diploma overhandigde. Niet te verantwoorden, maar in het dagelijks leven de normaalste zaak ter wereld.

In de Verenigde Staten, het land van onbegrensde vrijheden, verwordt de American Dream tot het gruwelijk vermoorden van een kleuterklas. Nederland spreekt er schande van. Waarom zijn wapens daar nog niet verboden? Waarom worden geesteszieken niet beter geholpen? Waarom worden er nog gewelddadige videospelletjes verkocht? “Heel dat land is mislukt” zegt een vriend van me, terwijl hij een hap van zijn pizza neemt.

Foto: Marco Derksen (cc)

Waarom de Nederlandse jeugd het gelukkigst is

, door

ACHTERGROND - Nederlandse jongeren zijn de gelukkigste jongeren in het Westen omdat er in ons land veel nadruk wordt gelegd op de sociale relatie. Dat betoogde Wilma Vollebergh, hoogleraar jeugdstudies, in een lezing van Studium Generale.

Uit onderzoek blijkt dat Nederlandse kinderen het gelukkigst zijn van heel Europa en Noord-Amerika. Daarbij speelt welvaart een rol, maar uit onderzoek komt naar voren dat vooral de sociale omgeving belangrijk is. Hoe ziet de sociale omgeving van een gelukkig kind er uit? Wat is er zo opvallend aan de sociale omgeving van kinderen in Nederland?

Veranderende jeugdfase

De afgelopen decennia hebben enorme veranderingen plaatsgevonden in de jeugdfase. Vandaag de dag zijn kinderen gelukkig, maar was dat vijftig jaar geleden ook zo? Was de generatie van opa’s en oma’s net zo door het fortuin begunstigd? Een belangrijke verandering die tegenwoordig in de jeugdfase wordt geconstateerd is het naar voren geschoven ‘exit kindertijd’ en het naar achter geschoven ‘entree volwassenheid’. Dat betekent dat er een lange transitietijd bestaat tussen de ‘jeugd’ en ‘vaste verplichtingen’. Een andere, duidelijke verandering is terug te zien in seksualiteit. Vroeger was voortplanting onlosmakelijk verbonden met seks. Je ging tenslotte als maagd het huwelijk in. Tegenwoordig wordt seks door de jeugd vaak niet meer rechtstreeks verbonden met voortplanting.

Foto: Trilok Rangan (cc)

De Grote Verwenning | Brief aan Quang Duo

, door

BRIEF - Het hele najaar is op Sargasso en in De Balie de filmserie De Grote Verwenning te zien. Samensteller Patrick van der Hijden schrijft aan elke hoofdpersoon van de Baliefilms een brief. Aanstaande woensdag: Lucky (2010), met vooraf een gesprek met gelukswetenschapper Ad Bergsma, aanvang 20.15. Sargassolezers krijgen korting, als ze ‘sargasso’ vermelden bij het reserveren.

Dear mister Duo,

Ik schrijf u niet omdat ik geld nodig heb, ik zeg het maar meteen.

Ik begrijp dat u dat soort vragen veel krijgt, alle loterijwinnaars trouwens. U krijgt vast nog meer bedelbrieven na uw optreden in de documentaire Lucky. U bent zo aardig, zo oprecht, zo bescheiden vergeleken met veel andere loterijwinnaars in die film.

Tweeëntwintig miljoen dollar. Ik moet eerlijk zeggen dat ik me niet goed kan voorstellen wat je moet met zo’n bedrag. Maar u bent gewoon maar begonnen met vastgoed. Voor uzelf, voor uw kinderen en uw reusachtige familie in Vietnam. Een vrolijke boel daar. Wist u dat u zoveel familie had?

U vertelt: „Ik heb zelf gezien dat het leven blijft veranderen. Je kunt eerst rijk zijn, en daarna straatarm. Daarom kan ik de toekomst niet voorspellen”. Ik vind dat een opvallende uitspraak voor iemand die net een onvoorstelbaar fortuin heeft gekregen. De meeste mensen, ook in Lucky, geloven in de verlossing; dat hun leven definitief een draai ten goede neemt zodra ze de loterij winnen. Maar u blijft geloven in het lot – dat zowel positief kan uitpakken als negatief.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Grote Verwenning | Surpriseville

, door

DOCUMENTAIRE - Vergeet de crisis: we beleven de beste jaren uit onze geschiedenis. Nederland staat in alle leuke lijstjes bovenaan. We komen om in rijkdom, gezondheid en geluk. Maar wat doet die overvloed met ons? Worden we er gelukkig van? En wat voor geluk is dat? Zijn we wel gebouwd op zoveel welvaart? En weten we eigenlijk wel hoe goed we het hebben?

Deze week start in De Balie en op Sargasso de filmserie De Grote Verwenning – op zoek naar antwoorden op die vraag. Met elke maand een film-met-voorgesprek in De Balie Cinema en elke week korte films met bijschrift op Sargasso.

Woensdag 26 september openen we in De Balie Cinema met Lucky, een documentaire uit 2011. Filmmaker Jeffrey Blitz reist door de VS, zoek naar loterijwinnaars. Wat is er met hun levens gebeurd? Waar verlangden ze naar? Zijn de beloften uitgekomen? De verhalen zijn verrassend, schokkend en meeslepend en gooien de bekende schema’s over geluk en mazzel overhoop.

Vooraf een gesprek met gelukswetenschapper Ad Bergsma over de spanning tussen luck en happiness en over de overeenkomsten tussen de mentale staat van de loterijwinnaar en die van de doorsnee Nederlander.

Sargassolezers kunnen met korting naar de film, door ‘sargasso’ te vermelden bij de reservering.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-09-2022

Inkomensongelijkheid en geluk

, door

Waarin de auteur de factcheck door Nieuwsuur van Samsom’s uitspraken over geluk en inkomensgelijkheid zelf checkt. 

Nieuwsuur factcheckte gisteren de volgende uitspraak van Diederik Samsom: “We zijn een land waar de inkomensverschillen relatief klein zijn. Er zijn maar een paar landen die gelukkiger zijn en dat zijn landen waar de inkomensverschillen nog net iets kleiner zijn.” Die uitspraak beoordeelde de Nieuwsuur-redactie als “half waar”, omdat er zowel landen zijn met kleinere inkomensverschillen (Denemarken) als grotere verschillen (VS en Australië) waar men tevredener is dan in Nederland. Het is vooral de welvaart die gelukkig maakt, aldus de redactie. Maar is deze factcheck  zelf wel waar?

Allereerst de cijfers over geluk/tevredenheid. Nieuwsuur zegt zich te baseren op OESO-cijfers, maar volgens de OESO-cijfers die ik ken staan de VS en Australië toch gewoon onder Nederland wat betreft “life satisfaction”. Wie rondneust in ander geluksonderzoek ziet dat Australië het inderdaad iets beter doet, maar dat Amerika het toch echt aflegt tegen Nederland  – zeker als je kijkt naar het aantal gelukkige levensjaren,  de geluksongelijkheid  of het geluk van de jeugd waarbij Nederland wereldkampioen schijnt te zijn.

De grote vraag is natuurlijk wat de relatie is tussen inkomensongelijkheid en geluk. Ruut Veenhoven toonde (met veel slagen om de arm) in een onderzoek uit 2010 aan dat in westerse landen meer inkomensongelijkheid resulteert in minder geluk, maar dat in algemene zin inkomensongelijkheid een heel licht gunstig effect op het gemiddelde geluk lijkt te hebben.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Ongelukkige vrouwen

, door

DATA - We zijn vorig jaar allemaal wat ongelukkiger geworden, zegt het CBS. Maar vrouwen meer dan mannen. Hoe kan dat?

Dit is een beetje een don’t mention the war-berichtje, dus opgepast. Het CBS houdt jaarlijks een gezondheidsonderzoek onder de Nederlandse bevolking. Dit jaar valt op dat we iets minder gelukkig zijn geworden. Althans, meer mensen ervaren psychische klachten en die leiden, zo is mijn veronderstelling, tot minder geluk op korte termijn (je komt er vast sterker uit, zullen we maar zeggen).

16,2 procent van de ondervraagden was het jaar ervoor depressief of angstig, een stijging van 0,8 procentpunt. Dat is weinig maar als we dit extrapoleren naar de hele bevolking, betekent dat toch flink wat meer tranen en angstzweet. Ongeveer 35 procent van de ondervraagden is ooit angstig of depressief geweest. Volgens mij liggen die cijfers veel hoger. Is iedereen niet ooit angstig of depressief geweest? Ook niet een beetje?

Wel, wat mij opvalt, en wat ik niet wist, is dat vrouwen toch vaker last hebben van angsten en depressieve gevoelens.

Terwijl 8,6 procent van de mannen aangeeft in 2011 last te hebben gehad van depressieve klachten, ligt dat aantal voor vrouwen op 12,1 procent. Voor angstklachten is dat respectievelijk 9,5 en 15,9 procent. Toch ruim zes procent verschil.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dag van het Geluk

, door

De Verenigde Naties hebben, op instigatie van Bhutan, dat gelukkige landje in Azië, een Dag van het Geluk ingesteld op 20 maart. Het wordt tijd dat er ook in Bhutan eens een bloedige revolutie komt, hoor ik u met me meedenken. Nederland scoort ook hoog, had ik vernomen (we hebben ook nog geen revolutie gehad), maar waarom dat zo is? Ik begrijp het niet.

Ik kan me voorstellen dat je zegt: Rusland, China, Noord-Korea, hoe heten die landen in Afrika, Japan met die tsunami en zo, die scoren laag. Maar ‘geluk’ lijkt me toch vooral een persoonlijk iets, niet iets nationaals. Niet iets waarmee de Verenigde Naties zich zouden moeten bemoeien. Het doet me een beetje denken aan de toestand in Rusland, rond 1930, toen een ‘arbeider’ (die had je toen nog) door de staat gefeliciteerd werd omdat hij een bepaalde moer juist had aangedraaid. Plaatje in de Pravda: ‘Zie hier Yuri Kravtsjov, die een moer zeer goed aandraait, waardoor de hele machinerie perfect werkt!’

Geluk en ongeluk zijn dingen die vallen buiten de competenties van de staat. Natuurlijk zijn er de minimumcompensaties: bijstand, WW, AOW etc., zonder welke we een barbaarse natie zouden worden. Het is zeer goed dat we dat in Nederland hebben. We hebben geen extreme armoede, godzijdank. Maar het geluk wordt door iets heel anders bepaald, volgens mij.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende