Trumps geklitte tijdlijnen vragen om journalistieke luizenkam

De New York Times zette private en publieke gebeurtenissen over mogelijke obstructie van de rechtsgang door Trump inzake Russische inmenging tijdens zijn verkiezing naast elkaar. De twee kolommen lezen als een verhaal en zou wel eens een vorm kunnen zijn waarin veel overzichtelijker nieuws kan worden gepresenteerd. Dat overzicht is hard nodig. Trump Inc. grossieren namelijk in (bewust geschapen) onduidelijkheid. Neem, recent, zijn advocaat Rudy Giuliani die 30 juli binnen twee uur onthulde dat er een bijeenkomst met Russen is geweest en dat zo’n bijeenkomst nooit heeft plaatsgevonden. Hoe moeten journalisten dit nu coveren en, belangrijker, hoe kunnen we onthouden dat het een onduidelijkheid betreft? De complexiteit wordt veroorzaakt doordat twee tijden door elkaar lopen, namelijk het moment waarop iemand iets zegt en de timing van de vertelde gebeurtenis in een groter verhaal.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Waan van de dag

‘Vijftig miljoen moslims accepteren geweld’ – Een check op de factcheck

, door

Op nrc.nl werd op 4 januari een ‘fact check’ gepubliceerd die nagaat of enkele uitspraken van socioloog Ruud Koopmans in een interview met het Algemeen Dagblad wel kloppen. Zijn uitspraken impliceerden immers dat enorme aantallen moslims, 50 miljoen (!), geweld accepteren. Het NRC-artikel tracht de feitelijkheid van deze stelling na te gaan door te grasduinen in een aantal onderzoeken en komt tot de conclusie dat deze bewering van Koopmans waar is. De wijze waarop die conclusie bereikt wordt, en het gebrek aan noodzakelijke nuanceringen, doet echter de vraag rijzen of deze fact check zelf niet om een fact check vraagt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: clemsonunivlibrary (cc)

De feiten: de rechtvaardigheid van het sociaal leenstelsel

, door

ANALYSE - Het sociaal leenstelsel in het hoger onderwijs zou ervoor zorgen dat ‘de bakker niet meer voor de advocaat’ hoeft te betalen. Maar het stelsel zou ook de toegankelijkheid van het onderwijs verminderen. Wat zeggen de feiten?

GroenLinks gaat onder de huidige voorwaarden niet akkoord met invoering van het sociaal leenstelsel. Dit was een verrassing voor Rutte en Samsom, want invoering van het sociaal leenstelsel stond in het verkiezingsprogramma van GroenLinks. Om een meerderheid te krijgen in de Eerste Kamer rekende het kabinet op de steun van GroenLinks en D66. Jesse Klaver blijft onder andere voorwaarden echter wel voorstander van een sociaal leenstelsel, want hij vindt het ‘niet solidair dat de bakker voor de advocaat betaalt’.

Maar betaalt de bakker voor de advocaat?

In 2011 werd er door de overheid 9,6 miljard euro aan hoger onderwijs uitgegeven. Hiervan kunnen ruim 660 duizend  mensen studeren (ruim 420 duizend HBO en ruim 240 duizend WO). Aan die 9,6 miljard betaalt iedere belasting betalende Nederlander mee, maar alleen studenten (en docenten/onderzoekers) profiteren hiervan. Je zou dus inderdaad kunnen zeggen dat de bakker voor advocaat betaalt.

Gaat dat veranderen met de invoering van een sociaal stelsel?

Nee. Het CPB heeft berekend dat de invoering van het sociaal leenstelsel op termijn (vanaf 2022) 800 miljoen oplevert. Dit geld wordt echter terug geïnvesteerd in ‘onderwijs en onderzoek’. De overheidsbijdragen, en dus ook de belastingbetalingen van de bakker, aan hoger onderwijs veranderen dus niet.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Breivik: Utrecht islamiseert

, door

DATA - ‘Utrecht is een van de steden in Europa die islamiseren’, aldus Brevik vandaag in de rechtzaal (NRC). Wil je islamiseren dan heb je moslims nodig. ‘De overstroming’, zoals Wilders dat noemt. ‘De tsunami‘.

Even kijken of het al een beetje wil opschieten in Utrecht.

De CBS-tabel naar gemeenten geeft niet alle moslimlanden, maar wel de acht belangrijkste:  Afghanistan, Egypte, Irak, Iran, Marokko, Pakistan, Somalië, Turkije. Volgens de landelijke tabel maken deze acht 90% uit van alle mensen herkomstgroep moslimland (excl. Indonesië).

Dit zijn die acht in Utrecht:



We zien dat zij totaal 14% van de bevolking uitmaken. Die 14% is dus ongeveer 90% van het totaal aantal uit moslimlanden, maar niet iedereen uit een moslimland is moslim. Als we aanhouden dat 14% van de Utrechtse bevolking moslim is dan hebben wij het wel gehad. En dat is al jaren zo. De groep groeit nog wel omdat zij jong is. Dat betekent meer vrouwen in de vruchtbare leeftijd en veel minder sterfte door ouderdom. De groei vlakt echter duidelijk af. Door migratie groeit de groep nauwelijks en het vruchtbaarheidscijfer ligt op een niveau (2,1 kind per vrouw) die precies genoeg is om een generatie te vervangen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

NRC Next heeft moeite met factchecken

, door

De claim van GeenStijl-zustersite Das Kapital dat een heel gezin in de bijstand een dikke drieduizend euro aan uitkeringen en zorgtoeslagen binnenhaalde, heeft afgelopen week het nodige losgemaakt. Ook hier op Sargasso.

Gisteren namen de factcheckers van NRC Next deze bewering onder de loep. En zij bestempelden de claim van Das Kapital als ‘grotendeels waar’, zoals GeenStijl triomfantelijk meldde. Hadden wij het op Sargasso dan mis?

Dit is wat NRC Next schreef (in de papieren versie):

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Gletsjers passen niet in flitsende koppen

, door

‘Gletsjers en polen smelten minder dan gedacht’, kopt een artikeltje op de populaire site nu.nl. Diverse andere media geven vergelijkbare berichten over een onderzoek dat begin februari in Nature verscheen. Verwarring troef. De boodschap in enkele media lijkt te zijn: hoera, het valt allemaal reuze mee, die wetenschappers destijds overdreven. Hiermee verdwijnen echter de belangrijkste conclusies van het onderzoek achter de horizon. Hoe moet het onderzoek dan wel worden begrepen? En hoe verhoudt het zich tot eerdere studies? Een gastbijdrage van Jan Wuite, Ernst Schrama en Jan Paul van Soest.

Een icecap is geen ijskap

De terminologie steekt nauw. In veel media worden gletsjers, ijskappen en polen op één hoop gegooid, het onderscheid is onduidelijk. Het artikel richt zich met name op wat in jargon ‘glaciers and ice caps’ (GICs) wordt genoemd. Hiermee wordt bedoeld alle ijsmassa’s op land buiten Groenland en Antarctica. De term ‘icecap’ is niet te vertalen met het Nederlandse ‘ijskap’ – waarmee doorgaans het ijs op Groenland en Antarctica wordt aangeduid, en al helemaal niet met ‘polen’ (Noord- en Zuidpool). Met ‘icecap’ wordt bedoeld: een massa ijs die het land geheel bedekt, maar met een totale omvang kleiner dan 50.000 km2.Voorbeelden hiervan vinden we in IJsland en Patagonië. Voor het ijs op Groenland en Antarctica wordt de term ‘ice sheet’ gebruikt.  De verwarring kan nog groter worden als in de reacties, zoals de blogosfeer, ook nog eens zee-ijs over dezelfde kam wordt geschoren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bla-bla-hasbara

, door

yochanen visserVandaag het begin van een nieuwe rubriek: Bla-bla-hasbara. Daarin ga ik de halve en hele onwaarheden van de Israel- propagandisten aan de kaak stellen. En hun gebruik van kletskoek die is ontleend aan de  Israelische mytholgie die daar nog steeds voor geschiedschrijving doorgaat. Ik heb daarbij in de eerste plaats mensen als Yochanan Visser van het  schimmige organisatietje ‘Missing Peace’ op het oog. Maar niet noodzakelijkerwijs hem alleen.

Ik heb lang geaarzeld, of ik het zou doen. Ik zie Visser en soortgenoten niet als  tegenstanders met wie ik in debat zou kunnen of willen gaan. Hun kennis is meestal niet groot en hun vermogen tot relativeren op zijn minst dubieus. Vaak zijn ze – zoals Visser – echte gelovigen. En die zijn, zoals we weten, ongevoelig is voor argumenten. Zoals sommigen zeker menen te weten dat God echt bestaat, zo weten deze gelovigen dat Israel  altijd gelijk heeft, zelfs als het soms even in de fout zou gaan. En hoe meer de rest van de wereld dat in twijfel trekt, hoe meer dat voor hen als een paal boven water staat.

Maar… als ik niet met ze in debat wil, waarom dan toch deze rubriek? Dat is omdat niet iedereen altijd meteen de onzin van hun argumenten doorziet. En onzin, halve waarheden, schijnvoorstellingen doorprikken is misschien wel een van de belangrijkste opdrachten die ik mezelf gaf, toen ik met deze blog begon en juist Abu Pessoptimist koos als naam.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.