‘Polarisatie ten faveure van de rechts-radicale minderheid’

Hoe moet Europa reageren op het loslaten van alle vormen van factchecking door de grote Amerikaanse platforms? Volgens Meta is de maatregel bedoeld om de vrijheid van meningsuiting te bevorderen en beschuldigingen van vooringenomenheid bij het modereren van content te verminderen. In Europa wordt daar over het algemeen anders over gedacht. Extreemrechts is wel ingenomen met de maatregelen van Trumps adjudanten Zuckerberg en Musk. Van Wilders zul je geen kritiek horen. Die heeft zelf ook nooit enige maat gekend. Ophef is net als bij Trump zijn businessmodel en dan neem je het niet zo nauw met de feiten en gebruik je grote, liefst aanstootgevende woorden. De AfD kan Musk ook goed gebruiken in de verkiezingscampagne om de uitsluiting en cancelling van de op een na grootste partij van Duitsland aan te vechten. Maar verder is er in Europa nog wel een meerderheid om de macht van de techplatforms in te perken en desinformatie actief te bestrijden.  Want het gaat hier niet om uitingsvrijheid, maar om macht. De macht om de publieke opinie te beïnvloeden en te ontregelen. Met uitgekiende algoritmes waar niemand een vinger achter kan krijgen. Vorig jaar schreef Rob Wijnberg op De Correspondent naar aanleiding van de overname van X door Musk: 'Nadat hij eerst zijn eigen tweets voorrang had gegeven in de feeds van X, gingen de sluizen steeds verder open voor conservatieve, rechtse en radicaal-rechtse content. Accounts en posts van (radicaal-)rechtse aard groeien sinds zijn overname als kool, ontdekte The Washington Post na uitvoerig dataonderzoek.' De Groene Amsterdammer deed onderzoek in Nederland en kwam tot de conclusie dat het inruilen van factchecking door community-opmerkingen geleid heeft tot 'polarisatie ten faveure van de radicaal-rechtse minderheid.' In het systeem van Musk blijft het nepnieuws overigens gewoon staan omdat de gebruikers het niet eens kunnen worden. In de praktijk, schrijven de onderzoekers, 'lijkt het systeem vooral een manier om je politieke opponenten aan te vallen.' Zo past het misschien wel in het Amerikaanse gepolariseerde tweepartijensysteem, maar hier is het destructief voor het openbare debat. Ook José van Dijck, hoogleraar media en digitale samenleving aan de Universiteit van Utrecht wijst op de macht van de techbedrijven vanwege de algoritmes die bepalen welke inhoud boven komt drijven in tijdlijnen. “Ik noem dat de Freedom of Reach. En die is veel groter dan de Freedom of Speech.” De platforms zeggen op te komen voor de vrijheid van meningsuiting, maar hebben in feite juist steeds meer controle over die vrijheid, zegt Van Dijck. Het gaat de platforms vooral om zoveel mogelijk gebruikers trekken die zo lang mogelijk op het platform blijven en zoveel mogelijk klikken, zodat ze zoveel mogelijk advertenties kunnen verkopen. Content die dat bevordert komt bovenaan.' En dat hoeft niet de waarheid te zijn. Integendeel. ‘Flood the zone with shit’ was het advies van Steve Bannon, de voormalige politiek strateeg van Donald Trump, vrij vertaald: overvoer het publieke debat met troep. Met shit vangen Trump c.s. de aandacht en Musk en Zuckerberg de winst. Een win-win-formule. Feiten controleren, fouten ontzenuwen, misleiding ontmaskeren: dat hoort bij de 'checks & balances' van de democratische rechtsstaat. Wie dit wil verhinderen kan geen democraat meer worden genoemd.

Facebook oordeelt: Bijstandsbond = Onacceptabele bedrijfspraktijken

Uit het  persbericht (25-9-2022) van de Bijstandsbond Amsterdam:

Censuur Facebook. Advertentie Bijstandsbond op Facebook afgewezen wegens ‘onacceptabele bedrijfspraktijken’.

De Bijstandsbond heeft een werkgroep inflatie opgericht die wekelijks bij elkaar komt en die de inflatie en de hoge energieprijzen onderzoekt en waar informatie wordt uitgewisseld over waar wat het goedkoopste is.

Als voorlopig resultaat van de werkgroep is een energiespreekuur opgericht, waar mensen hun energierekening kunnen laten doorrekenen of alles wel klopt. Verder zijn wij een petitie gestart en hebben wij de overlevingsgids voor de minima op internet. Met tips en trucs om te overleven in deze moeilijke tijden. www.overlevingsgids.net.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: EYE DJ (cc)

Frontex vertrekt uit Hongarije

ELDERS - Hongarije, het land dat zich al jaren keihard verzet tegen de komst van migranten, verliest de bescherming van de Europese grensbewakingsorganisatie Frontex. In december oordeelde het Europese Hof dat het over de grens zetten van vluchtelingen in strijd is met de Europese en internationale wetgeving. Sindsdien heeft Hongarije nog 2500 migranten de grens over gezet. Frontex schort nu de grensbewaking op in Hongarije. “Onze gezamenlijke inspanningen om de buitengrenzen van de EU te beschermen, kunnen alleen succes hebben als we ervoor zorgen dat onze samenwerking en activiteiten volledig in overeenstemming zijn met de EU-wetgeving,” verklaarde een woordvoerder.

Frontex ligt al langer onder vuur vanwege berichten over medewerking aan soortgelijke pushback acties in de Egeïsche Zee tussen Griekenland en Turkije. Het Europees parlement dringt aan op een onderzoek naar het mandaat en de activiteiten van Frontex in aansluiting op het al lopende onderzoek van het fraude-onderzoekbureau OLAF. De vraag is in hoeverre de lidstaten afstand willen nemen van Frontex, de organisatie die in alle stilte het vuile werk verricht voor verschillende regeringen die streven naar een drastische  beperking van de toestroom van migranten.

Zwartboek

In december publiceerde het Border Violence Monitoring Network (BVMN) een zwartboek over pushbacks van migranten door Europese grensstaten. Daarin wordt onder andere melding gemaakt van grote aantallen migranten die vanuit Kroatië over de grens met Bosnië-Herzegovina zijn gezet, vaak met de inzet van grof geweld. De betrokkenheid van Frontex is niet altijd duidelijk, maar dat de organisatie, die is uitgerust met zeer geavanceerde apparatuur, er geen weet van heeft is twijfelachtig. Intussen voltrekt zich een humanitaire ramp aan de andere kant van de Kroatische grens in Servië en Bosnië-Hercegovina. Begin januari is een van de kampen afgebrand. Honderden vluchtelingen in Bosnië raakten dakloos in de vrieskou. 

Foto: drosen7900 (cc)

Private macht in het digitale domein

OPINIE - Een pleidooi voor meer democratie bij de toepassing van internettechnologie.

De macht van grote internetbedrijven als Google, Twitter en Facebook staat al langer ter discussie. Ik heb er eerder over geschreven onder titels als Google als rechtbank, Moet het internet gereguleerd worden en zoja hoe?, Facebook aan banden? en  Politici en het vrije verkeer van informatie. De kritiek op de sociale media die deze bedrijven exploiteren betreft onder meer de handel in persoonsgegevens, het onbelemmerd toelaten van aanstootgevende, discriminerende of haatzaaiende content en hun rol bij de polarisatie van het publieke debat. Oud-Europarlementslid voor D66 Marietje Schaake schreef afgelopen zaterdag in de NRC een artikel waarin een meer fundamenteel oordeel wordt gegeven over sociale-mediabedrijven. Want alle discussies over het onheil dat deze bedrijven kunnen aanrichten ‘maskeren een veel groter probleem: de grote reikwijdte van private macht in het digitale domein. Daar, veelal onzichtbaar, is de democratie fundamenteel in het geding.’

Monopolies

Over de ‘democratiserende’ werking van de internettechnologie deden internetgoeroes in de jaren negentig van de vorige eeuw de fraaiste beloftes. Mensen als Sergey Brin, een van de oprichters van Google, beloofden een emanciperende en liberaliserende werking van het internet, schrijft Schaake, ‘door het openbreken van monopolies op macht en informatie. Inmiddels zijn een handvol technologiereuzen zelf monopolisten geworden.’ Democratische regeringen hebben al die tijd vastgehouden aan een laissez-faire beleid tegenover het nieuwe, op internettechnologie gebaseerde bedrijfsleven. Zo weinig mogelijk regelgeving en primair vertrouwen op de klassieke wetten van de vrije ondernemingsgewijze productie. Nu worden ze geconfronteerd met machtige, puur op winst gerichte systemen die, ‘gevoed door ontransparante datasets en door machine-learningprocessen, de democratie en het publieke belang hebben uitgehold.’

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour | Hoog risico op weigering

A group of European digital advertising associations on Friday criticized Apple Inc’s plans to require apps to seek additional permission from users before tracking them across other apps and websites.
….
The group of European marketing firms said the pop-up warning and the limited ability to customize it still carries “a high risk of user refusal.”

In de aankomende versie van Apple’s besturingssysteem voor smartphones moet aan gebruikers expliciet om toestemming worden gevraagd om hen in andere apps of websites te mogen volgen. Dat sommige marketing associaties daar tegen protesteren is niet verwonderlijk, deze maatregel is een behoorlijk risico voor hun businessmodel. Want ja, waarom zou je gebruikers duidelijk maken dat je ze op allerlei manieren profileert als je dat ook uit het zicht kan doen?

Foto: Avaaz (cc)

Via de achterdeur

COLUMN - Over Mark Zuckerbergs plannen om Facebook, Instagram en Whatsapp volledig te integreren in een groot onderliggend platform, is de afgelopen dagen al veel geschreven. Sommigen zijn enthousiast – de encryptie die Whatsapp gebruikt, zou ook in de andere applicaties welkom zijn – maar de meesten betonen zich bezorgd. Facebook heeft immers een belazerde reputatie op het gebied van privacybescherming, datahandel en datamining.

Ook na het immense schandaal rond Cambridge Analytica – waarbij de gegevens van 87 miljoen gebruikers werden doorverkocht en voor snode politieke doeleinden werden ingezet – houdt het maar niet op. Onlangs werd het bedrijf er alweer op betrapt dat het derden ongegeneerd, via een achterdeur, toegang gaf tot gegevens van haar gebruikers; ditmaal ging het om Netflix en Spotify, die via Facebook nog meer data verwierven dan eerder al werd aangenomen.

Het is voor Facebook echt heel moeilijk om niet creepy te zijn https://t.co/rrvvv1swr2
— Alexander Klöpping (@AlexanderNL) January 30, 2019

Zuckerbergs move lijkt ten doel te hebben Whatsapp eindelijk winstgevend te maken – dat is hem vooralsnog niet gelukt. Maar een gratis dienst winstgevend maken, kun je doorgaans alleen doen door de data van de gebruikers te verkopen.

Dat zowel de oprichters van Instagram als die van Whatsapp vorig jaar onder veel rumoer het Facebook-concern verlieten, is een teken dat Zuckerberg iets anders met beide diensten wil dan de makers ervan voor ogen stond. Met name Whatsapp-ceo’s Brian Acton en Jan Koum legden bijtende verklaringen af over Facebooks plannen, en de privacy-implicaties daarvan.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Facebook

Soms vraag ik me af wat er zou gebeuren als Facebook zijn privacy-overeenkomst zou wijzigen in “wij delen al uw informatie uitsluitend met uw vrienden en iedereen die bereid is ervoor te betalen”. Dan hoefde Mark Zuckerberg zich niet periodiek in duizend bochten te wringen voor senaatscommissies of andere politici die voor één keer de getapte jongen willen uithangen door hakkelend te suggereren dat zij ook heus wel iets van sociale media snappen. Waarschijnlijk is Facebook bang dat mensen het bedrijf dan niet meer vertrouwen en hun account afsluiten, zegt men dan.

Dat lijkt mij zottekap. De meeste mensen willen niets liever dan dat de hele wereld meekijkt met hun vakantiefoto’s. Het narcisme van de gebruikers, de gedachte dat je iedere scheet wereldkundig moet maken aan zoveel mogelijk ‘vrienden’, is de kurk waar Facebook op drijft. Ik vermoed daarom dat Facebook die continue stroom van openlijke privacyschendingen bewust gaande houdt om ons in de waan te laten dat we daarom geven. Facebooks echte angst is dat we moe worden van onze eigen ijdelheid.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Facebook’s rol bij Brexit is een bedreiging voor de democratie

Carole Cadwalladr is een Britse journalist bij The Observer. Ze bracht diverse onthullingen over de werkwijze van Cambridge Analytica. Onthullingen die niet enkel leidde tot dreigingen met juridische procedures door de miljardair Robert Mercer, maar ook met soortgelijke bedreigingen door Facebook. Tegelijkertijd weigert Facebook mee te werken aan onderzoeken naar overtredingen van de Britse kieswetten.

In deze Ted Talk gaat ze in op de dubieuze rol van Facebook, Google en andere grote techbedrijven in het ondermijnen van de basisregels van de Westerse democratie. En op de banden tussen de campagnes van Trump, Brexit en Rusland.

Foto: Stock Catalog (cc)

Een beetje Europa in Californië

COLUMN - California heeft een nieuwe privacywet die Europees aandoet.

Begin deze zomer werd AB 375, de California Consumer Privacy Act of 2018 aangenomen in Sacramento, de hoofdstad van de staat. Met deze nieuwe wet zijn internetbedrijven verplicht alle consumenten in Californië (waar 40 miljoen mensen wonen) te vertellen welke data ze over jou verzamelen, en met wat soort derde partijen ze dat delen (dat zijn vooral advertentieverkopers). Onder de nieuwe wet mag je een bedrijf ook verbieden jouw data door te verkopen, al jouw data vernietigen en een bedrijf mag jou niet anders behandelen dan andere klanten als je daarvoor kiest.

De totstandkoming van de wet is bijzonder. Het Californisch parlement besloot over te gaan tot een verstrekkende privacywet omdat een rijk individu uit Oakland, Alastair Mactaggart, de afgelopen twee jaar aan een initiatiefwet had gewerkt die genoeg steun had gekregen om in november op het stembiljet te komen (in Californië en veel andere staten kun je met genoeg geld en tijd wetten indienen waarover de bevolking tijdens de verkiezingen kan stemmen). In de peilingen deed Mactaggarts wet het goed, tot groot sjagrijn van bedrijven als Facebook, Google en Amazon, die een leger aan lobbyisten inzet in zowel Washington DC en Sacramento (en andere staatshoofdsteden) om dit soort wetgeving te voorkomen (Facebook gaf goedkeuring aan de wet na het Cambridge Analytica-schandaal). Maar de Californische wetgevers, die flink wat geld in de zakken hebben van Big Tech, zagen wel aankomen dat Mactaggarts initiatiefwet wel eens werkelijkheid zou kunnen worden, en werkten met hem een compromis uit. Dat werd AB 375, en het verschilt in feite alleen van Mactaggarts oorspronkelijke wet in dat het consumenten niet het recht geeft een bedrijf aan te klagen als het niet voldoet aan de privacywetgeving, en in dat techbedrijven niet elke derde partij aan wie ze data verkopen specifiek hoeft te benoemen.

Facebook’s wereldwijde lobby tegen privacy wetgeving

NIEUWS - Data is volgens sommige het zwarte goud van de toekomst. Inmiddels blijkt dat daarbij ook de dubieuze lobbypraktijken van de kolen-, olie- en gasindustrie worden overgenomen. Uit interne documenten, die The Observer en Computer Weekly hebben ingezine, blijkt dat Facebook verschillende lidstaten van de EU onder druk heeft gezet in een poging om de Algemene Verordening Gegevensbescherming te torpederen. Zo zijn de memoires van COO Sheryl Sanders zijn ingezet in een poging de sympathie va vrouwelijk parlementariërs te krijgen, ook zijn investeringen beloofd aan lidstaten die voor een Facebook vriendelijkere versie wilde pleiten, of werd gedreigd om geen investeringen meer te doen als lidstaten daar geen gehoor aan wilde geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende