Schei toch uit met je excellentie!

Er begint een jachtige sfeer te hangen op scholen. Vakanties worden ingekort en examens zwaarder gemaakt. De ambitie om leerlingen, leraren en scholen excellent te laten presteren duurt voort. Zijn we op de goede weg? Jacqueline Boerefijn pleit voor meer aandacht voor geluk. Excellentie is een term die het risico loopt tot op de draad versleten te zijn nog voor een substantieel deel van onze scholen het predicaat in bezit heeft. Verplichte eindtoetsen, publicatie van Cito-scores en lokale, landelijke en internationale rankings veroorzaken onzekerheid en angst. Ook een school die zich heeft vrijgekocht met het predicaat ‘excellent’, kan volgend jaar gewoon lager op de ranglijst terecht komen. De route die op dit moment uitgestippeld wordt richting de gewenste excellentie is een riskante.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Excellente scholen

Als we echt excellent onderwijs willen bevorderen, moeten we eens naar onze oosterburen kijken. 

In de US noemen ze het “Race to the Top”, in Nederland spreken we nog bescheiden over “excellente scholen”. En zelfs daar hebben we moeite mee. In sommige provincies zijn ze wellicht te bescheiden. Zo zou je de witte vlek van Drenthe ook kunnen verklaren. Scholen konden zichzelf immers aanmelden.

En hoewel de provincie geen inhoudelijke bemoeienis heeft met onderwijs, is zo’n kaartje van de NOS met de tekst  ‘Geen excellente school in Drenthe’  toch een beetje een publicitaire nachtmerrie.

Bron: NOS

Mij valt overigens op in het juryrapport dat we zoveel kunnen leren van onze Duitse oosterburen. Deze week werd in het FD het innovatiebeleid in Duitsland ook al zo geprezen. En Imtech verdient het meeste in Duitsland (maar de topmensen spreken de taal waarschijnlijk onvoldoende, waardoor er vraagtekens zijn of men grip heeft op de zaak).

‘De wijzen kwamen uit het Oosten,’ zo luidde een reclametekst van de Universiteit Twente in de jaren dat ik er studeerde. Aan diezelfde universiteit las ik in mijn gehele studie één Duits boek. Ik herinner me dat de professor voortdurend moest verdedigen waarom hij dat boek nodig vond. Hij vond de bijna exclusieve focus in het onderwijs op Angelsaksische landen niet terecht en had daarmee groot gelijk. Finland is al langer populair, maar met dit rapport wordt duidelijk dat we ook van onze directe buren veel kunnen leren.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.