De zegeningen van die vervloekte euro

Deze bijdrage is van Jan Luiten van Zanden van de Universiteit Utrecht. Het stuk is overgenomen van Me Judice. Het experiment van de euro is in het verleden bekritiseerd omdat een gemeenschappelijke munt een collectief goed is dat door gemeenschappelijke besluitvorming beheerd moet worden, terwijl binnen de EU de feitelijke macht over financiële en budgettaire kwesties gedecentraliseerd bleef. Het leek daardoor een instabiel systeem te zijn, dat alleen door soepele international coördinatie overeind kon worden gehouden. En die coördinatie werkt misschien goed in tijden van voorspoed, maar komt onder druk te staan wanneer het tegenzit. Crisis als lakmoesproef De afgelopen jaren vormden een goede testcase van deze fundamentele kritiek op de euro. In feite ontwikkelde zich een nachtmerriescenario waarvan het eind nog niet in zicht is. Het wordt in de discussie van de laatste jaren nog wel eens over het hoofd gezien dat juist landen als Duitsland en Frankrijk als eerste begonnen te knagen aan de grondslagen van het systeem. Dit uitte zich in verzet tegen te rechtlijnige uitvoering van het Stabilisatiepact, waarin de regels van het spel vastgelegd waren.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waarom groeit de economie niet?

Behalve de vraag “wat gaat er met de Euro gebeuren” is het grote probleem waar we nu mee zitten “waarom wil de economie niet groeien?”. Conservatieven in de VS en Europa beweren dat het goed zou zijn om flink op overheidsuitgaven te bezuinigen om er zo voor te zorgen dat de economie “weer ruimte krijgt”. Zij wijzen daarbij op de hoge overheidstekorten waardoor de staat veel geld moet lenen. Zij zijn dan ook fel gekant tegen verhoging van de staatsuitgaven om de economie te stimuleren. Volgens John Boehner, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, is het duidelijk dat:

… the economy still isn’t creating enough jobs. If you talk to job creators around the country like we have, they’ll tell you all the over-taxing, over-regulating, and over-spending that’s going on in Washington is creating uncertainty and holding them back.

Ook in Nederland denkt men er zo over gezien de grote bezuinigingswoede die nu door het land raast.

Geen afname werkloosheid
Het is nu 2 jaar geleden dat de recessie die werd veroorzaakt door de kredietcrisis, ook wel de “Grote Recessie” genoemd, naar analogie van de de Grote Depressie, officieel was afgelopen. Voor de gewone Amerikaan heeft het echter niet veel geholpen. Nog steeds, nu 2 jaar later, is het werkloosheidspercentage rond de 9% en is het de afgelopen maand zelfs weer iets opgelopen:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Stop verdere steun aan Griekenland

Nog sneller dan gedacht blijkt de recent gegeven Europese steun aan Griekenland verdwenen. Nu moet definitief een punt worden gezet achter financiele steunmaatregelen aan Griekenland stelt hoogleraar economie Roel Beetsma. Laat Griekenland failliet gaan en de schulden herstrutureren. De rekening hiervan zal voor belangrijk deel bij Franse en Duitse banken komen te liggen die het Griekse risico wilden aangaan.

Griekenland heeft zich nog nooit aan een afspraak gehouden
Bijna precies een jaar geleden publiceerde ik op MeJudice het artikel “De miljarden voor Griekenland komen nooit meer terug”. Ik doelde hierbij op het feit dat de uitgeleende miljarden in het kader van het steunpakket voor Griekenland nooit meer zouden worden terugbetaald. Je hoefde overigens geen groot ziener te zijn om deze voorspelling te doen. Het gaat om een land dat in het verleden bijna voortdurend te hoge tekorten had, en in ieder geval altijd hogere tekorten dan ze zelf aan de buitenwereld voorspiegelden. Toen het steunpakket werd samengesteld lag het tekort fors boven de 10% van het BBP en was de voorspelling dat de overheidsschuld nog verder fors zou oplopen in de komende jaren. En dat alles bij een sterk krimpende economie. Tenslotte, had het land zich in het verleden nooit iets van welke afspraak dan ook aangetrokken, dus waarom zou het zich nu houden aan het overeengekomen saneringsprogramma?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour | Lessen uit Latijns-Amerika

“One thing we have learnt from our region’s experience is that piecemeal, time-buying strategies always end up in a messier outcome – and almost always in the messiest possible one” (Prat Gay, oud-centrale bankier Argentinië).

Europa valt in dezelfde val als Latijns-Amerikaanse landen in de tweede helft van de vorige eeuw, aldus Alfonso Prat-Gay in de FT. Hoe meer de autoriteiten probeerden om valuta-, banken-, en overheidscrises te ontlopen, hoe erger het werd. Europa zit vast in een onhoudbare strategie van het ‘kopen van een beetje tijd’, met doorlopende onrust tot gevolg. Prat-Gay pleit niet voor het loslaten van de Grieken, maar voor een -even ademhalen- ‘schuldherstructureringssautoriteit’, die alle Griekse schulden op miraculeuze wijze oversluit voor een langere periode van vijf jaar….en waarbij er niet hard bezuinigd hoeft te worden. Te mooi om waar te zijn?

Quote du Jour | Bailout

,,De Europese banken rekenen gewoon weer op een bailout”, aldus economieredacteur Arnold Tankus van BNR.

De Europese banken gaan niet akkoord met het huidige reddingsplan voor Griekenland. De ECB heeft de banken gevraagd, of liever gezegd geëist, om de leningen aan Griekenland te verlengen. De banken willen dat niet doen. Maar het is toch niet in het belang van de banken dat Griekenland moet herstructureren, lees failliet gaat? Ach, dat valt wel mee, denkt Tankus. Waarschijnlijk hebben de meeste banken al de helft van hun verlies afgeschreven. En komen ze toch in de problemen, dan is er wel weer de belastingbetaler die de verliezen zal dekken. Wat moet het toch fijn zijn om bankier te zijn…

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende