Marshallhulp 2.0 Yes we can?

Een Marshallplan 2.0 voor de Arabische landen is dringend gewenst. Uiteraard uit nobele motieven: de arme Arabieren hebben ook recht op democratie. Maar hulp is ook economisch eigenbelang. Onstabiliteit is slecht voor de westerse economie. De olieprijzen schieten omhoog, aandelenkoersen dalen. Het is ongewis welke regimes er na de dictaturen komen. Een nieuwe oligarchie? Religieuze fanatici? Dat moeten we niet hebben. De hele Westerse wereld is gebaat bij stabiliteit. Hulp helpt daarbij. Hulp zorgt ervoor dat de bevolking te eten heeft zodat er in relatieve rust verkiezingen kunnen komen. Uiteraard mag de hulpgever eisen stellen. Komt er een regime dat ons niet aanstaat? Dan draaien we de geldkraan dicht.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laat die G20 toch. Begin een eigen club

Vorige week werd duidelijk dat Nederland weer niet aanschuiven als de G20 regeringsleiders komende november in de badplaats Cannes bijeenkomen. Minister van Financiën Jan Kees de Jager reageerde teleurgesteld. De G20, de groep van twintig ‘belangrijkste’ economieën, zou uitgegroeid zijn tot hét politieke forum voor internationale economische afspraken. Nederland zou daar als zestiende economie ter wereld, handelsland, en grote financiële speler, bij moeten zijn. ‘Maar we gaan helaas niet over de uitnodigingen’, aldus de Jager.

Helaas voor Nederland is Europa al oververtegenwoordigd in de G20 met permanente zetels voor Duitsland, Frankrijk, Italië, het Verenigd Koninkrijk én een voor de EU als geheel. In de door Wikileaks gelekte ambtsberichten weten we dat Nederland ‘geen schijn van kans maakt’ op een vaste zetel. Nederland zou in Benelux-verband nog wat kunnen proberen, maar voorlopig zijn we veroordeeld tot gelobby en geleur voor de schaarse wildcards.

Maar heeft Nederland eigenlijk wel zoveel te zoeken bij de G20?

Natuurlijk is het nuttig om aan tafel te zitten als de regels van het financiële stelsel worden herzien (hoewel het maar de vraag is hoeveel de G20 nou echt zal bereiken), maar het forum heeft een aantal manco’s. Ten eerste heeft de G20 eigenlijk maar één doel: economische groei. Achter dit doel gaat de aanname schuil dat de wereldeconomie oneindig door kan groeien. Maar zelfs bij een voorzichtige schatting van 3% groei op jaarbasis zal de wereldeconomie de komende eeuw maar liefst vertwintigvoudigen(!). Dat is erg onwaarschijnlijk. Economische groei is zelf een schaars goed geworden en dat vraagt om een radicale omslag in ons denken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Eric van Eerdenburg: Lowlands wil energieleverancier worden

Sargasso plaatst de serie Tien over Groen van Duurzaamnieuws.nl door op haar site.

Muziekfestival Lowlands wil de eerste zonne-energiecentrale van Nederland bouwen en al haar afval op een verantwoorde manier verwerken. Festival-directeur Eric van Eerdenburg legt uit waarom. “Alles wat op Lowlands kan, kan ook in jouw stad.”

1. Wat betekent duurzaamheid volgens u?
Dat je met oog voor je omgeving handelt. Je kunt heel makkelijk alleen maar je eigen doelen centraal stellen, maar je moet ook rekening houden met milieu, mensheid en omgeving.

2. Wat is uw motivatie om duurzaamheid een belangrijk onderdeel te maken van Lowlands?
Als je zoiets als Lowlands organiseert, belast je je omgeving enorm. Ik denk dat je daar een verantwoordelijkheid in hebt.

Ik vind ook dat het past bij een festival om er een maatschappelijke ideologie op na te houden. Popfestivals zijn begonnen als samenkomst van een tegenstroom. Op Woodstock stond vrede centraal. Ik denk dat vandaag de dag duurzaamheid en de toekomst van de aarde in zijn algemeenheid die plek zouden moeten hebben. Ik hoop dat Lowlands ook een inspiratie is voor jonge bezoekers.

3. Vindt u dat duurzaamheid een goed imago heeft? Is het niet iets voor moraalridders en geitenwollensokken?
Dat was vroeger zeker zo, maar ik denk dat het aan het veranderen is. De wil om schoner en duurzamer te consumeren is er gewoon. Maar het moet wel gefaciliteerd en gestimuleerd worden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Innovatiebeleid is obstakels opruimen

Een gastbijdrage van Bart Nooteboom, hoogleraar innovatiebeleid aan de Universiteit van Tilburg. Het stuk is ook te lezen op Me Judice.

innovate ore dieMinister Verhagen richt zijn innovatiebeleid op gebieden ‘waar Nederland goed in is’. Bestaande sectoren en bestaande spelers innovatieplannen laten maken kan bijna geen vernieuwing opleveren. Beter is het ruimte te geven voor nieuwe spelers. Een effectief innovatiebeleid is uiteindelijk niets meer dan het wegnemen van obstakels voor vernieuwende ideeën.

Om te bewegen hebben we twee benen nodig: rechts en links. Om te bewegen in de economie hebben we nieuw rechts nodig en nieuw links. Volgens nieuw rechts moeten we zo weinig mogelijk centraal plannen en maximaal putten uit de rijkdom aan verspreide ideeën en initiatieven, van burgers in de politiek en van ondernemers in de economie.

Een voorbeeld van een teveel aan centraal ontwerp en planning in de economie is het denken in termen van ‘focus en massa’ dat momenteel de beleidsvorming in innovatie en onderzoek beheerst, en onder andere leidt tot het benoemen van bestaande gebieden ‘waar Nederland goed in is’ tot ‘topgebieden’.

Dat is oud links beleid, en ik begrijp niet dat minister Verhagen daar mee doorgaat.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kabinet verheerlijkt keuzevrijheid

Een gastbijdrage van Esther-Mirjam Sent, hoogleraar Economische Theorie en Economisch Beleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Het stuk is ook te lezen op Me Judice.

Ouders moeten zelf kunnen kiezen naar welke school hun kinderen gaan. Studenten moeten zelf hun onderwijskansen kunnen grijpen. Mensen moeten zelf kunnen kiezen of ze hun organen na hun dood ter beschikking willen stellen. En dit is slechts een kleine greep uit de argumenten die we vanuit het kabinet krijgen over voorgenomen beleidswijzigingen. Het onderliggende mensbeeld is dat van een koele en calculerende burger die optimaal gebruikt maakt van de geboden keuzemogelijkheden. Dat geeft de kiezer mogelijk een prettig gevoel, maar sluit absoluut niet aan bij de realiteit.

Ratio en emotie
Rationeel denken, analyseren, beslissen geeft mensen het gevoel dat ze in control zijn. En dat is plezierig, omdat de wereld om ons heen zo complex is geworden. Het verstand is te sturen, de emotie lijkt ongrijpbaar. Daarom denken we graag dat we op grond van redelijke overwegingen handelen, maar niks is minder waar. Ratio en emotie zijn innig vervlochten. Uit experimenten blijkt dat als je mensen een opdracht geeft, ze denken dat ze de vragen heel rationeel beantwoorden, maar het deel van de hersens dat tijdens de beantwoording van de vragen geactiveerd is, blijkt het emotionele deel te zijn (Camerer, Loewenstein en Prelec, 2005). Tegelijkertijd is het zo dat die emoties ons juist kunnen helpen om een rationele beslissing te nemen (Damasio, Tranel en Damasio, 1991). Dat wil zeggen, emoties stellen ons in staat onderscheid te maken tussen dat wat belangrijk is en dat wat minder belangrijk is.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

The Berlin consensus

Een bijdrage van Philip Whyte, senior research fellow at the Centre for European Reform.

A broad consensus appears to have emerged across northern Europe on what ails the eurozone. The region’s current predicament, on this view, is the result of fecklessness and irresponsibility in geographically peripheral member-states. Countries in the periphery ran into difficulty because they mismanaged their public finances and lost ‘competitiveness’. The road to redemption, on this analysis, is for the peripheral countries to consolidate their public finances and embrace supply-side reforms. The task at EU level is to keep member-states on the straight and narrow by making sure that they comply with the fiscal rules and do what is required to remain ‘competitive’. This view, which is having a decisive influence on reforms to way the eurozone is run, coincides with that of the German government. Let us, then, call it the ‘Berlin consensus’.
As an analysis of what ails numerous economies across Europe, the Berlin consensus has much to commend it. There is no question that some countries have mismanaged their public finances. Greece, where governments disguised their profligacy by cooking the data, is the most egregious example. Nor is there any question that many ‘peripherals’, particularly across Southern Europe, face daunting supply-side challenges: low productivity, high drop-out rates from secondary education, inflexible labour markets, insufficient competition in services markets, rapidly ageing populations and low effective ages of retirement are a toxic brew. All these countries are on unsustainable paths and must push through thoroughgoing economic reforms. Depressingly, their reform efforts have been among the most pedestrian in the EU.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kaarten voor ‘bruikbaar’ Afrika

Mijn favoriete franse kartograaf Philippe Rekacewicz heeft weer een set interessante kaarten gepubliceerd in Le Monde diplomatique (english version). Dit maal is het een drieluik over Afrika. In Useful Africa worden de grote infrastructurele werken getoond: wegen van grondstofvoorraden naar havens en ook enkele forse ingrepen in de regionale hydrologie. Regelmatig gefinancierd en uitgevoerd door China. Wat te denken van het In-Shalah Tamanrasset water transfer system? Utopian Africa toont het potentieël aan energie uit waterkracht en een transport-netwerk naar Europa voor zonneenergie. Een derde kaartje toont de ongelijke ontwikkeling en investeringen. Deze projecten bieden ongetwijfeld kansen voor ontwikkeling maar gezien de historie van uitbuiting in dit continent is waakzaamheid geboden. Mongabay, misschien wel het beste groene blog ter wereld, heeft deze week een interessant artikel over de keuze die Zuid-Soedan nu kan maken: resource curse or wild wonder? In plaats van ‘met de benen wijd’ zich van haar non renewables laten ontdoen kan dit jongste land van Afrika ook kiezen voor duurzame inkomsten uit de tot voor kort onbekende en ongekend grote rijkdom aan wilde dieren.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Schijnzekerheid versus onzekerheid

Dat de zelfverbranding van een fruitverkoper in Tunis zou leiden tot volksopstanden in diverse Arabische landen is geen abc’tje te noemen. Toch is Obama teleurgesteld in zijn inlichtingendiensten. Zij hadden de opstanden moeten ‘voorvoelen’. De teleurstelling van Obama is begrijpelijk, maar getuigt niet van realiteitszin. Hoe had de CIA in hemelsnaam de complexe opeenvolging van gebeurtenissen juist kunnen voorspellen? Werkloosheid of sociale media? Het corrupte regime of het gebrek aan vrijheid? Simpele antwoorden zijn niet te geven, waarschijnlijk bakkeleien toekomstige historici nog over de rol van de precieze oorzaken van de Arabische volksopstanden.

De menselijke zelfoverschatting als het om toekomstvoorspelling gaat is groot. Ik heb me al vaak over het CPB opgewonden, maar deze ambtenaren hebben van het voorspellen van het onvoorspelbare hun beroep gemaakt. Hun gedrag lijkt op van een gokverslaafde: de verliezen worden direct verdrongen, de winsten blijven voorgoed in het geheugen gegrift staan. Hoofdvoorspeller Coen Teulings lachte smakelijk om het verwijt dat hij de crisis van 2008 niet had zien aankomen.“Zulke crises komen zo weinig voor, die kan niemand voorspellen.” Juist. En wat was ook alweer het bestaansrecht van het CPB?

Soms lijkt voorspellen wel een abc’tje. Van het begrip Peak Oil hoorde ik ongeveer 10 jaar geleden. Als de vraag naar olie groter wordt dan de productie aan kan, explodeert de prijs. Dit alles met fatale gevolgen voor de wereldeconomie. Klinkt logisch, maar kwam de voorspelling uit? Binnen 1 tot 5 jaar zou dat punt bereikt zijn. Ik wachtte. En wachtte. Toen begon de olieprijs plots hard te stijgen. Daarna daalde de olieprijs weer net zo hard. Wat was er gebeurd? Ondanks een enorm gestegen vraag naar olie, in met name Azië, bleek ook de techniek ‘onverwachte’ vorderingen te hebben gemaakt. Zuinigere apparaten en betere zoek- en wintechnieken maken dat Peak Oil tien jaar later nog steeds in de ‘nabije’ toekomst ligt.

Vorige Volgende