Deze gastbijdrage is van Jan Paul van Soest: adviseur, entrepreneur en auteur op het gebied van duurzaamheid. Dit artikel staat ook op zijn eigen blog Natuurlijke Wereld. De komst van megastallen in het landelijk gebied roept veel emoties en verzet op, en is aanleiding voor polarisatie. Onder meer Wakker Dier, Milieudefensie en het Burgerinitiatief Megastallen-néé laten van zich horen. Is de discussie in enkele factoren ‘te ontbinden’? Er zijn immers onderliggende problemen die lijken te culmineren in een welles-nietes-discussie over de megastallen. De thema’s die spelen achter de discussie over de megastallen zijn vooral: 1. Dierenwelzijn: gaat dierenwelzijn er bij introductie van megastallen er op vooruit of op achteruit? Mijn vermoeden is dat de megastallen een verbetering zouden kúnnen betekenen, mede omdat bij grootschaligheid ook meer financiële mogelijkheden ontstaan voor investeren in dierenwelzijn. Ik vermoed echter ook dat de publieke perceptie anders is. Het zou echter wel aannemelijk moeten worden gemaakt dat de mogelijke verbeteringen ook echt worden gerealiseerd. Het is dan ook van belang dat juist de overheid regelt dat een deel van de financiële ruimte die door de schaalvergroting ontstaat ook daadwerkelijk voor verbetering van dierenwelzijn wordt benut. Wat betreft de diergezondheid is het beeld overigens nog niet zo helder: er kunnen plussen zowel als minnen zijn.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
De oplossing voor zowel de economische crisis en het klimaatprobleem is duurzame economische krimp.
Dit is geen authentieke eigen stelling maar de conclusie van een (literatuur)studie uitgevoerd aan de Universitat Autonoma de Barcelona. De publicatie in Journal of Cleaner Production bundelt vijftien artikelen van vooraanstaande wetenschappers uit de economische, sociale- en milieuwetenschappen. Duurzame krimp van de huidige economie, zogenaamde ‘degrowth’, kan de destructie van onze natuurlijke hulpbronnen verminderen en tegelijkertijd menselijk welzijn verhogen is hun conclusie. Volgens de wetenschappers is degrowth niet alleen wenselijk maar ook onvermijdelijk gezien de planetaire grenzen waar we tegenaan lopen. Maar economische groei wordt nog door hele volksstammen economen, politici en beleidsmakers als heilig gezien. Lukt het wetenschappers ooit om dit heilige huisje voorgoed in te trappen voordat het te laat is? Vandaag start in Barcelona de Conference on Degrowth. In een Spaanse stad met 1,6 miljoen inwoners waar men in de steeds heter wordende zomers per schip drinkwater importeert moet het verdedigen van bovenstaand saillant toch een (egyptisch of senegalees) importpeuleschilletje zijn?
“People in the Netherlands live on average over a year longer than people in the USA, and have similar levels of life satisfaction – and yet their per capita ecological footprint is less than half the size (…) This means that the Netherlands is over twice as ecologically efficient at achieving good lives”.
Deze flinke veer in ons nationale achterste steekt de onafhankelijke Britse onderzoeksgroep NEF met de Happy Planet Index 2.0 (pdf). Nog een veer erbij, want Nederland blijkt zowaar de gelukkigste plek van West-Europa en zelfs van de hele Westerse samenleving, met een 43ste plaats op de HPI. Dikke middelvinger naar de Duitsers (51ste), Belgen (62ste), Fransen (71ste) en vooral de Amerikanen (114). De hoogste HPI-score behaalt Costa Rica, terwijl het absolute dieptepunt te vinden is in Zimbabwe.
De New Economics Foundation stelt zich een nieuwe economie ten doel, waarin mens en milieu centraal staan. De HPI wordt per land berekend op basis van drie criteria: levensverwachting, levensvreugde en ecologische voetafdruk. Nederland scoort qua levensverwachting (79,2 jaar) en levensvreugde (7,7) relatief hoog en heeft bovendien een relatief kleine ecologische voetafdruk.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
In de komende twaalf jaar komen er 1 miljard mensen op aarde bij. Maar wat wellicht nog schokkender is is de verwachting dat wereldwijd de middenklasse met 1,8 miljard mensen zal groeien. In 2020 zal een meerderheid van de wereldbevolking (52%) tot de middenklasse behoren. Goed nieuws voor Albert Heijn, Woonmall Alexandrium en de Intratuin. Maar er zijn ook signalen dat deze nieuwe middenklasse niet vanzelfsprekend dezelfde levensstandaard zal bereiken als de huidige middenklasse. Dit roept direct vragen op over de definitie van het begrip middenklasse?
In een artikel in Foreign Policy zet Moisés Naím (oud-minister van Handel in Venezuela, tegenwoordig publicist) uiteen hoe die 1,8 miljard nieuwe ‘middenklassers’, waarvan het grootste deel (600 miljoen) in China zal wonen, aanspraak zal maken op de grondstoffen. Want de middenklasse wil naast biefstuk op brood óók koelkasten, auto’s en vakantiereizen. Een deel van de cijfers over stijgende voedselprijzen zijn deze week al eerder genoemd in het postje Voedselcrisis in wording. Maar enkele illustratieve waarnemingen in het FP artikel kunnen hieraan worden toegevoegd: als het feit dat de Food Price Index van de Economist nu op haar hoogste punt is sinds de meting in 1845 begon. De constatering dat in 2006 China evenveel vermogen aan electriciteitscentrales bijbouwde als in heel Frankrijk aanwezig is en dat de laatste jaren 1/3 van de stijging in mondiale olieconsumptie voor rekening van China kwam.
Waarschijnlijk was ik te druk met consumeren, maar vandaag kwam ik erachter dat ik World Overshoot Day heb gemist. Die viel dit jaar namelijk op maandag 9 oktober. World Overshoot Day is de dag in het jaar dat de wereldbevolking de hoeveelheid natuurlijke hulpbronnen heeft opgesoepeerd die de ecosystemen op aarde in één jaar kunnen vernieuwen: bossen en visgronden die zich moeten herstellen, afvalstoffen die moeten worden geabsorbeerd. In een ideale wereld bestaat er geen World Overshoot Day, nog net aanvaardbaar zou een World Overshoot Day op 31 december zijn. Maar een wereld waarin deze dag eerder in het jaar valt die teert in op haar eigen hulpbronnen. World Overshoot Day valt ieder jaar eerder vanwege de toenemende wereldbevolking en het groeiende aantal welvarende consumenten. Humanity’s first Overshoot Day was December 19, 1987. By 1995 it had jumped back a month to 21 November. Today, with Overshoot Day on October 9, humanity’s Ecological Footprint is almost thirty per cent larger than the planet’s biocapacity this year. In other words, it now takes more than one year and three months for the Earth to regenerate what we use in a single year. (Footprintnetwork)
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.