Vogelvrij in je eigen huis

door Matthé Scholten (Ruhr-Universität Bochum) Sinds de jaarwisseling zijn mensen met psychische aandoeningen vogelvrij in hun eigen huis. Op 1 januari is namelijk de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg in werking getreden. Onder voorganger Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen waren (zoals de naam van de wet al doet vermoeden) enkel gedwongen opnames in instellingen geregeld. Dat is niet meer van deze tijd – een tijd waarin mensen met psychische aandoeningen een plek midden in de maatschappij zouden moeten hebben. En niet onbelangrijk: een tijd waarin vanwege verregaande kostenbesparingen het aantal bedden in psychiatrische ziekenhuizen in rap tempo is afgebouwd. De nieuwe wet maakt het daarom mogelijk om personen met psychische aandoeningen ook in de thuissituatie gedwongen te behandelen. Aan goede bedoelingen geen tekort.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Onder dwang

COLUMN - Mensen proberen te dwingen, dat is vragen om moeilijkheden. 

Met hand en tand verzet de Amsterdamse wethouder Andrée van Es zich tegen de plannen van Jetta Klijnsma om uitkeringsgerechtigden te verplichten vrijwilligerswerk te doen. Vrijwilligerswerk is… vrijwillig, stelt zij terecht. Het beleid van Klijnsma noemt ze kleinerend. Daarbij leidt zulk beleid tot verdringing van echte banen, met meer werkeloosheid als gevolg.

Prima. Maar onlangs bleek uit een artikel in de Volkskrant dat ook aan de behandeling van werklozen in Amsterdam het nodige schort. Mensen worden verplicht deel te nemen aan re-integratietrajecten waarin ze met name zinloosheid ervaren… en zich gekleineerd voelen.

Van Es verdedigt haar beleid door te stellen dat de trajecten geen tegenprestatie vormen, maar in het belang zijn van de personen zelf. Ze zijn gericht op het vinden van een baan. Veel mensen die ver van het arbeidsproces af staan zijn volgens haar gebaat bij het leren van ‘werknemersvaardigheden’. Daarbij hoort dat je ook dingen doet die niet leuk zijn, zoals op tijd je bed uitkomen. Zo wordt bovendien het afglijden naar een isolement voorkomen. Mensen thuis laten zitten is niet sociaal.

Prima. Maar wat zijn de ‘werknemersvaardigheden’ anno 2014 nu eigenlijk? Lees de vacaturesites er maar op na. We moeten dan met name denken aan vaardigheden als zelfstandig kunnen werken, verantwoordelijkheid nemen en pro-actief zijn.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rechtspositie verstandelijk gehandicapte blijft slecht

Dit stuk is geschreven door Brenda Frederiks, universitair docent/senior onderzoeker VUMC, afdeling sociale geneeskunde. Het stuk is ook te lezen op Sociale Vraagstukken.

brandonNog te vaak worden mensen met een verstandelijke beperkinig in hun vrijheid beperkt en wordt er onvoldoende gekeken naar het perspectief van de cliënt. De afgelopen twee weken werd heel Nederland geconfronteerd met Brandon. De vele krantenartikelen die naar aanleiding van deze casus zijn verschenen vertonen een enorme diversiteit aan meningen. Er is heel veel kritiek, maar zeer opvallend is dat er ook critici zijn die onderschrijven dat er sprake is van verantwoorde zorg.

De instelling heeft zich immers keurig gehouden aan de bestaande normen, die zijn vastgelegd in de Wet Bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz). In deze wet is nader omschreven hoe een instelling met vrijheidsbeperkende maatregelen moet omgaan. Men geeft bijvoorbeeld aan dat Brandon volgens de wet onvrijwillig is opgenomen via een Rechterlijke Machtiging (RM), en dat zou grond zijn voor hoe hij is behandeld. Maar een RM regelt alleen de externe rechtspositie (onder de Wet Bopz) van een cliënt. De rechter doet geen uitspraken over de vrijheidsbeperkende maatregelen die intern worden toegepast. Een RM biedt dan ook geen vrijbrief voor vrijheidsbeperking, want daarvoor is het gevaarscriterium doorslaggevend. Dat wil zeggen dat men intern telkens opnieuw moet beoordelen of een cliënt een gevaar vormt voor zichzelf of anderen.