Het lab voor de “Dutch approach”

Het stof van de Twin Towers was nog niet neergedaald, toen de Amerikaanse aanval op de Taliban begon. Niemand had veel bezwaar: ‘we zijn allemaal Amerikanen’, kopte Le Monde. Acht jaar later viel de Nederlandse regering over de vraag of onze betrokkenheid in Uruzgan langer moest worden voortgezet, dan we hadden beloofd. Veel discussie: ging het over die oorlog? Of over betrouwbaar bondgenoot zijn? Over de “War against terror”? Over steun aan Obama? Over strijd tegen achterlijkheid? De verkiezingsstrijd nadien, voor gemeente en Tweede Kamer geeft het antwoord. De oorlog kwam er niet in voor. Een gevolg van de crisis was een opleving van de PvdA in de kiezersgunst, mede door de wisseling van Bos naar Cohen. Dat gaf sommige beschouwers de gelegenheid een samenzweringstheorie te ontwikkelen: de Afghanen waren geofferd voor een paar raadszetels voor de PvdA en aan de vrouw van Wouter Bos. Maar wie de peilingen nu bekijkt, weet dat die theorie onzin is. De crisis was een bedrijfsongeval, een fout van animositeit, vergissingen en ouder zeer, over een verkeerd onderwerp en om de verkeerde redenen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe Dutch is de ?Dutch Approach?

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag is dat Stefan Vermaat met een stuk over de bejubelde Dutch Approach in Afghanistan.

Kamp Holland (Wikimedia Commons/ISAFmedia)

Nu de Nederlandse missie in deze vorm ten einde komt betekent dat ook het einde van de Dutch approach. Verandert er daarmee iets in Afghanistan? In hoeverre verschilt de aanpak van Nederland met die van andere landen? Kortom, hoe Dutch is de Dutch approach?

Op het eerste gezicht lijkt de Nederlandse benadering helemaal niet zo af te wijken van de buitenlandse. Het waren in eerste instantie de Britten die al in 1950 de noodzaak zagen voor een gecoördineerde aanpak tussen defensie, politie en de civiele macht. Door de focus op civiel-militaire coöperatie (cimic) waren de Britse troepen redelijk succesvol in Malaya, Kenia, Cyprus, Borneo en Oman. Hoewel ook de Britten gedwongen werd hun koloniën te verlaten konden zij, in tegenstelling tot de Nederlanders en de Fransen, de voorwaarden voor hun terugtocht bepalen. Het Nederlandse leger heeft toen bedacht, net als andere landen, dat het wel eens slim kon zijn om die aanpak over te nemen.

Ook het Provinciaal Reconstructie Team (PRT), waar altijd graag over wordt gesproken, is geen Nederlandse uitvinding. Het werd uitgevonden door de Amerikanen in 2001, na de inval in Afghanistan. En hoewel het PRT bedoeld is om de samenwerking tussen militairen en burgers te bevorderen bleven de rollen (zeker bij het opzetten van het eerste PRT tussen 2004 en 2006, in Baghlan in Noord-Afghanistan) nog steeds gescheiden. De commandant van de PRT (een militair) werkte, met zijn politiek adviseur, samen met de provinciale gouverneur. Ondertussen bezochten zogenaamde ?mission teams? delen van de provincie op districtsniveau om lokale ambtenaren en politieagenten te ondersteunen. Maar daarbij had het echte cimic-onderdeel alleen de bevoegdheid over het te onderhouden contact met de opkomende provinciale departementen in de provinciale hoofdstad. Pas recent is het besef gekomen dat cimic meer is dan alleen een ondersteuning voor de militaire missie. Om de werking van het PRT te verbeteren moesten de Nederlanders weer naar de Britten kijken. Het Nederlandse leger miste een civiele component zoals de Britten die hadden, met diplomaten van buitenlandse zaken, specialisten van ontwikkelingssamenwerking en civiele politieadviseurs.
(Bron: T.B. Zaalberg, ?The historical origins of civil-military cooperation?)

Wanneer je kijkt naar de 3D (defense, diplomacy, development) aanpak, verschilt deze in wezen ook niet zoveel van de aanpak van andere landen. Dat onderkent ook generaal Mart de Kruif, de voormalige bevelhebber van de Isaf-troepen in het zuiden van Afghanistan, die aanpak in de zomer nog ?niet uniek? voor de Nederlandse troepen noemde. En Hillary Clinton kan dan wel met zoveel woorden lovend over de Dutch Approach spreken, maar het doel van clinton op dat moment was natuurlijk om de Nederlandse troepenmacht in Afghanistan te laten blijven. Er zijn door verschillende legers verschillende termen genoemd. Er wordt gesproken over de ?comprehensive approach?, ?the integrated approach?, ?whole of government approach? of de ?effects-based approach?. Het doel is uiteindelijk het combineren van actoren uit defensie, de diplomatie, ontwikkelingssamenwerking, zowel vanuit de staat als non-gouvernmentele organisaties. Iedereen kan daar wel een leuke naam omheen verzinnen, maar uiteindelijk komt het neer op hetzelfde.
(Bron: J. van der Graag-Halbertsma, ?Civil-military cooperation from a 3D perspective?)

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.