De taal van de sociopathie?

Waar kan men nog houvast vinden in alle verwarring die het tijdperk Trump met zich meebrengt? Ook boeken brengen geen soelaas.  De laatste rel in Washington: Rex Tillerson heeft Trump een “moron” genoemd, mogelijk zelfs “a fucking moron”, en geweigerd dat formeel te ontkennen. Trump is wel gewend dat miljoenen dat van hem vinden, maar Rex Tillerson is zijn minister van Buitenlandse zaken en met een handvol generaals ingehuurd om hem op het rechte spoor te houden op het gebied van buitenlandse zaken, waar Trump weinig van weet.

Quote du Jour | How far is the right willing to go?

 

Meanwhile, the pressures on Republicans to conform are intensifying. If you can bear it, turn on Fox News for a few minutes today to get a small sense of how far the right is willing to go to rationalize, defend, and deflect Trump’s behavior. Rather than holding Trump accountable, the conservative media seems more intent on purging conservatives who have not yet submitted.

In een artikel in de New York Review of Books maakt Charles Sykes inzichtelijk hoezeer Trump de bakens binnen de Republikeinse Partij verzet heeft. De partij lijkt volledig gecapituleerd voor de Amerikaanse President, en Trumps gedrag is effectief het nieuwe normaal geworden. Wat vorig jaar nog anathema was, wordt nu door Republikeinse hotemetoten verdedigd.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Beeldtaal en retorica

Beeldtaal is de overdracht van gedachten waarbij het geschreven woord – geheel of gedeeltelijk – vervangen is door beeld. In de maanden augustus en september publiceert Willem Visser (beeldend kunstenaar, psycholoog en tekstschrijver) op zaterdagochtend artikelen over beeldtaal aan de hand van voorbeelden uit kunst, psychologie en alledaagse waarneming.

Bij retorica denken we meestal aan het gesproken of geschreven woord. Maar beeldtaal kan ook retorisch gebruikt worden; het gaat dan om visuele overtuigingskracht. Daarbij spelen geloofwaardigheid, emotie en logica een rol.

Politici en beeldretorica

Politiek is doortrokken van retorica, al was het maar omdat politici geloofwaardig en betrouwbaar willen overkomen. Dat neemt niet weg dat ze soms een wat moeizame (of moet ik zeggen: creatieve?) relatie hebben tot de waarheid.
Ze willen mensen ook aanspreken op emotioneel niveau: ‘zie eens hoe aardig, grappig of slagvaardig ik ben.’ Verder moet de potentiële kiezer de boodschap meekrijgen die behalve op emotie, ook een beroep doet op de logica: de politicus zegt een oplossing te hebben voor de problemen van de kiezer. Met beelden is het moeilijk ingewikkelde verhalen te vertellen, maar ze leveren wel een belangrijke bijdrage aan de beeldvorming (image – imago). 

Het is interessant te zien hoe dit tot uiting komt in hoe twee totaal verschillende persoonlijkheden als Donald Trump en Barack Obama zichzelf presenteren.

Foto: Thomas Hawk (cc)

Hoe is het populisme ontstaan?

INTERVIEW - Peter Hall (European Studies, Harvard University) geeft in onderstaand interview een verhelderende visie op de achtergronden van de steun voor Brexit, Donald Trump en andere populistische politici.

De een legt de oorsprong van de steun voor populisten puur en alleen bij economische factoren, de ander uitsluitend bij de cultuur (de crisis of de immigratie, simpel gezegd). Beide vergissen zich, zegt Hall. Het gaat juist om de interactie tussen beide factoren. Economische en technologische ontwikkelingen hebben grote groepen mensen zonder veel opleiding gemarginaliseerd, en dat heeft een destructief effect gehad op hun gevoel van eigen waarde. Het gebrek aan respect dat werkloze blue collar workers ervaren moet niet worden onderschat. Vergeet niet dat zij, of hun vaders, jaren geleden nog helden waren. Zonder industrie-arbeiders en bouwvakkers was er geen wederopbouw na de oorlog. Machtige vakbonden beschermden hun positie. Nu moet iedereen zelfstandig ondernemer spelen, of je daar de skills voor hebt of niet. Technisch vakmanschap wordt ondergewaardeerd in vergelijking met sociale vaardigheden en mediagenieke kwaliteiten.

Die veranderingen veroorzaken angst voor een daling in de sociale hiërarchie als nieuwe groepen, vrouwen, immigranten, hun intrede doen op de arbeidsmarkt. Voor mensen met een hogere opleiding die makkelijk kunnen switchen in hun carrière is dit minder problematisch dan voor mensen met smalle, verouderde opleidingen in bedrijfstakken die automatiseren.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Trump en Wilhelm II lijken angstvallig veel op elkaar

But lately I’ve been struck by the parallels between POTUS 45 and the last Hohenzollern emperor: Kaiser Wilhelm II. I’m not the first person to notice the similarities — Doug Bandow of the Cato Institute wrote a nice piece on this topic back in January — but the common features go beyond their individual characteristics. Not only do Trump and the kaiser share some unfortunate personality traits, but there are also striking similarities between conditions in Wilhelmine Germany and the situation in the United States today. There are also some important differences, but they are not entirely reassuring.

Foto: Gage Skidmore (cc)

Trump herdefinieert “patriot”

OPINIE - Het besluit van Trump om oud sheriff Arpaio pardon te verlenen, werd heel tactisch getimed naar buiten gebracht. Op een vrijdagavond, altijd handig, terwijl orkaan Harvey aan land ging. Daarmee ontstak niet gelijk de mediastorm die dit besluit verdient.

Maar dat neemt niet weg dat het een zeer controversieel besluit is. En dat hij het gebruikt om extreem rechts te paaien, maakt het er niet fraaier op.

Maar naast de juridische en grondwettelijke en morele discussie wil ik graag nog een ander punt opvoeren.
Trump noemde de man in zijn tweet een “patriot” omdat hij Amerika veilig hield. Maar dat is wel een heel krappe definitie.

Als je kijkt naar de definitie van patriotisme gaat het dus ook over alle belangrijke aspecten van je thuisland aanhangen, cultureel en etnisch inbegrepen.

En als je dan even kijkt naar de daden van meneer Arpaio, zijn kennelijk de normen en waarden van de VS veranderd.
Het toestaan van verkrachting van kinderen en het niet vervolgen daarvan, het etnisch profileren, het mishandelen van gevangen plus het laten sterven onder erbarmelijke omstandigheden, het overtreden van de eigen wetten en onschuldige mensen in de gevangenis gooien is dus nu wat een echte “patriot” doet.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘There is no alternative’: de radicale leegte van een ideologie

Is Donald Trump het hoogtepunt van het neoliberale experiment?
Voor Naomi Klein, geïnterviewd in NRC, is het antwoord duidelijk: ‘Hij is bij uitstek het product, de belichaming en het instrument van de dominante politieke ideologie van de afgelopen decennia: het neoliberalisme.’

Klein is bekend als activiste en schrijfster van onder andere ‘No Logo’ en ‘De Schokdoctrine – opkomst van het rampenkapitalisme.’ Haar nieuwe boek: ‘No Is Not Enough – Defeating the New Shock Politics’ gaat over en is een kritiek op Trump en de partij waarvan hij het boegbeeld is:

‘De Trumps zijn wat ik toen voor onmogelijk hield: een menselijk megamerk. Ze probeerden steeds zo veel mogelijk in de spotlights te staan, als belichaming van hun luxe-merk. Nu doen ze dat als First Family. Trump is niet eens in staat onderscheid te maken tussen het presidentschap en de rest van zijn ondernemingen. Alles wat hij doet heeft tot doel het Trump-merk vooruit te helpen.’

Moeilijk is dat volgens Klein niet:

‘Misschien is een van de ingrijpendste gevolgen van het neoliberale tijdperk wel het verlies van verbeeldingskracht, waardoor de status quo een zekere onvermijdelijkheid heeft – precies zoals Margaret Thatcher wenste met haar slogan “There is no alternative”.’

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: pieter musterd (cc)

Wat voor weer zou het zijn in Den Haag?

Het politieke klimaat is milder dan het was. “Eén aspect is vrijwel uit onze politiek verdwenen: de woede.” Dat is inderdaad een rake observatie van Tom Jan Meeuws in de NRC van 15 juli. Den Haag is na de verkiezingen niet boos meer, dus mag de delegatie van de Christen Unie twee dagen vrijaf voor een U-2 concert in Berlijn, zonder dat iemand daar pissig op reageert.

Het stuk in de NRC haalt politicologen aan die het hebben over de “globalisering van het politieke idee”, wat gemakkelijk vertaald als het “einde van de politiek”. Het is wel vaker beweerd door mijn Amerikaanse collega’s (“The end of ideology”).

Soms denk ik ook dat het iets betekent, maar als ik dan zie hoe de chaos van Trump politieke tegenactie oproept, denk ik: het is andersom. Juist de chaos en het onideologische gedoe leidt tot nieuwe politisering.

Over woede

Het is een goede observatie: niemand lijkt zich druk te maken over de volstrekte slakkengang van de formatie. Iedereen maakt zich een beetje druk over vrijheid van meningsuiting, maar wie heeft over politieke ideeënvorming? Ook niemand, lijkt het.

Politieke woede verkoopt. De politici moeten kunnen optreden in de media, waartoe ze het best de volkswoede exploiteren. Maar nu maar even niet: het is vakantietijd, mooi weer, de economie trekt aan en de arbeidsmarkt ook. We zijn het niet erg eens met elkaar, maar laten we eerst de kansen gebruiken om geld te verdienen.

New York Times heeft email met aanbod materiaal tegen Clinton

The documents “would incriminate Hillary and her dealings with Russia and would be very useful to your father,” read the email, written by a trusted intermediary, who added, “This is obviously very high level and sensitive information but is part of Russia and its government’s support for Mr. Trump.”

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende