Coronacrisis: ICT omslag in onderwijs

een gastbijdrage van Hein Vrolijk. Dat we op sommige terreinen veel te afhankelijk zijn geworden van het buitenland is nu wel duidelijk. Bij mondkapjes vooral van Chinese bedrijven, bij testmateriaal van het Zwitserse Roche. Vrijwel geen aandacht is er voor de omgekeerde situatie: op andere terreinen is er eveneens een te grote afhankelijkheid, juist omdat er te weinig wordt uitbesteed. Zoals in het onderwijs. Verticale integratie is een belangrijk begrip in de economische wetenschap. Volledige integratie betekent dat vrijwel alle activiteiten die nodig zijn om het eindproduct te maken, binnen deze onderneming plaatsvinden. Een voorbeeld zijn olieconcerns zoals Shell: actief in alle schakels van de bedrijfskolom, van olieput naar benzinepomp. Aan de andere kant van het spectrum heb je de ondernemer die vrijwel alle activiteiten heeft uitbesteed (verticale desintegratie).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tony Seba over disrupties door cleantech

Gisteren had ik een behoorlijk zure recensie van de film Planet of Humans van Jeff Gibbs. Tijd om er vandaag wat positievers tegenover te zetten: de verwachtingen van Tony Seba over de impact van clean tech op olie, kolen en brandstofvoertuigen. Kleine waarschuwing vooraf: Seba staat niet stil bij de voor- en nadelen ten aanzien van het milieu. Als je een beetje oplet en zijn voorspellingen ziet met betrekking tot het aantal auto’s in de VS dan zit daar al wel een heel stuk milieuwinst. Minder auto’s betekent minder grondstofverbruik, minder brandstofauto’s betekent minder luchtvervuiling en minder behoefte aan olie. Seba zit, meer nog dan Bloomberg New Energy Finance, aan de kant van techno-optimisten. Hij onderbouwt zijn verwachtingen wel met veel data. Ze zullen niet allemaal uitkomen, maar een aantal van zijn oudere voorspellingen is inmiddels aardig uitgekomen (al was hij soms wat te pessimistisch).

Veel kijkplezier.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Brian Solis (cc)

We hebben nederige technologieën nodig

ANALYSE - Hoe zorgen we dat een nieuwe technologie zo veel mogelijk de mens ten goede komt? Bij elke nieuwe technologie moeten we de tijd nemen om deze vraag te stellen. We vinden het antwoord alleen door kritisch te zijn. En door te laten zien dat een nederige houding ten opzichte van innovatie de kracht van overheden, markten, ethische experts en burgers kan versterken.

Disruptieve innovaties zijn innovaties die de samenleving ontwrichten. Ons leven verandert er radicaal door. Veel mensen zien zulke innovaties niet aankomen. Dat is gek, omdat we ons juist heel goed kunnen voorstellen wat er kan gebeuren wanneer nieuwe technologieën de wereld veroveren. Dat tonen sciencefictionfilms wel aan.

In Forbidden Planet bijvoorbeeld, uit 1956, heeft een kwaadaardige supermacht op een verre planeet aardse ontdekkingsreizigers weggevaagd. Slechts twee mensen en een enorm technologisch complex overleven de ramp. En in 2001: A Space Odyssee uit 1968, speelt een slimme supercomputer de hoofdrol. Die kan liplezen – iets dat computers inmiddels ook echt kunnen.

Zulke films laten zien dat mensen het voorstellingsvermogen hebben om na te denken over de sociale gevolgen van nieuwe technologie. En dat we ons er dus ook op kunnen voorbereiden.