Wat is er mis met de kinderboerderij? Menselijk plezier boven dierenrechten

Een gastbijdrage van Anne Hogerheijde, eerder verschenen in Vegan Magazine nr. 142 - najaar 2024 en op de website van de NVV. Mijn liefde voor dieren begon ironisch genoeg op de kinderboerderij. Ironisch ja, want deze plek is helemaal niet liefdevol. De naam verraadt het eigenlijk al: kinderboerderij. Het plezier van kinderen staat voorop en niet het welzijn van de (niet-menselijke) dieren die er wonen. Naar de kinderboerderij Als kind kon je me niet blijer maken dan met een bezoekje aan een kinderboerderij. Vooral in het voorjaar, wanneer er weer geitenlammetjes ronddartelden. Deze plek was altijd mijn veilige haven. Het was de plek waar ik als kind naartoe ging om te ontsnappen aan alle mensen die mij – en mijn neurodiversiteit – niet begrepen. Omringd door niet-menselijke dieren kreeg ik het gevoel dat ik er mocht zijn. Deze dieren accepteerden me zoals ik was en dit hielp me om mezelf te accepteren. Maar de plek waar ik innerlijke harmonie ervaarde, bleek gebaseerd op een illusie. Waar is Vlekkie? Toen ik negen was, bracht ik in de lente een bezoek aan de kinderboerderij in mijn dorp. Er waren geitenlammetjes geboren. In de weide kwam er gelijk een babygeitje naar me toe. Het was liefde op het eerste gezicht – van mijn kant tenminste. De hele middag heb ik op het gras gezeten, met dit geitje op mijn schoot. Ik doopte hem Vlekkie, vanwege zijn gevlekte vacht. Door zijn kenmerkende vlekkenpatroon kon ik dit geitje goed onderscheiden van alle andere babygeitjes. Meerdere keren per week ging ik langs bij Vlekkie om hem te aaien en knuffelen. Ik had altijd het gevoel dat ik er niet bij hoorde en was vaak overprikkeld. Vlekkie bood me de rust die ik zocht. De zoektocht naar Vlekkie Op een dag was de wei een stuk leger en ook Vlekkie was verdwenen. Ik heb urenlang rondgefietst in mijn dorp op zoek naar ‘mijn’ geitje. Mijn moeder zei me dat Vlekkie vast verhuisd was naar een ander weiland. Dit wilde ik graag geloven. Ik droogde mijn tranen, maar ergens was er een zaadje geplant in mijn hoofd. Verhuisden Vlekkie en de andere dieren echt naar een nieuw thuis of was er meer aan de hand? Dat laatste bleek helaas het geval te zijn. Verdienmodel Of het nu lammetjes, biggetjes, kuikentjes of konijntjes zijn: jonge dieren zijn echte publiekstrekkers. Na verloop van tijd worden deze dieren groter en ouder. Vanaf dat moment trekken ze geen extra bezoekers. Wel nemen de dieren ruimte in en hebben ze voeding en verzorging nodig. Daarom nemen veel kinderboerderijen maatregelen. “Kinderboerderijen komen er niet graag voor uit, maar het fokken van dieren om ze na verloop van tijd te laten slachten, is een verdienmodel van de meeste kinderboerderijen”, zegt Frank Wassenberg van de Partij voor de Dieren in april 2023 tegen Editie NL.[1] Met de kennis van nu weet ik bijna zeker dat Vlekkie ook slachtoffer is geworden van dit businessmodel. Waarom bestaan kinderboerderijen? Halverwege de vorige eeuw ontstonden de eerste kinderboerderijen als reactie op de toenemende verstedelijking. Het doel was om kinderen (en volwassenen) in contact te brengen met boerderijdieren. Op dit moment zijn er volgens de Vereniging voor Stads- en Kinderboerderijen Nederland (vSKBN) naar schatting 500 stads- en kinderboerderijen in Nederland.[1] Vanuit de overheid wordt een kinderboerderij tegenwoordig gezien als een plek waar jong en oud leert over dieren, natuur, milieu en duurzaamheid. Om deze redenen gaan mensen naar de kinderboerderij Volgens de vSKBN heeft een kinderboerderij naast een educatieve functie ook een recreatieve functie. Voor bezoekers is vooral de recreatieve functie van belang. Mensen komen vooral naar de kinderboerderij voor het contact met dieren, als fijne buitenactiviteit en voor de speeltuin. Dit blijkt een uitgebreid tevredenheidsonderzoek onder ruim 1.500 bezoekers.[3] Er valt weinig te leren … Dat mensen de kinderboerderij niet zien als een plek waar ze iets kunnen leren, is niet verwonderlijk. Nog niet eens de helft van de kinderboerderijen biedt namelijk lessen aan voor scholen.[4] Daarnaast biedt de kinderboerderij qua educatie ter plekke ook niet veel meer dan een informatiebordje. Misstanden op de kinderboerderij Voor veel mensen is een bezoek aan de kinderboerderij dus vooral een leuke vrijetijdsbesteding, terwijl op kinderboerderijen vaak misstanden voorkomen. Diervriendelijke Kinderboerderijen, een initiatief onder leiding van Comité Dierennoodhulp en Stichting DierenVangnet, heeft een aantal vaak voorkomende problemen vastgesteld. Zo zijn er sociale dieren die alleen moeten leven. Dieren zijn slecht en/of te klein gehuisvest, waardoor ze hun natuurlijke behoeften niet kunnen uiten. Ook zijn er zieke dieren die niet de medische zorg krijgen die nodig is, maar aan hun lot worden overgelaten.[4] Daarnaast zijn er nog meer misstanden te noemen. Het eerdergenoemde verdienmodel van fokken en slachten van de dieren bijvoorbeeld. Of knuffeluurtjes met konijnen, cavia’s en andere prooidieren die dit eng vinden. Maar ook de aanwezigheid van exotische dieren. En vergeet de dieren niet die verhuurd of gebruikt worden voor evenementen en/of ingezet als last- of trekdier. Welzijn van mens of dier? Wiens welzijn staat voorop op de kinderboerderij? In de meeste gevallen dat van de mens. De huidige wet‐ en regelgeving sluit niet aan bij de werkelijke welzijnsbehoeften van dieren op de kinderboerderij, lees je op de website van Diervriendelijke Kinderboerderijen.[5] De eerdergenoemde branchevereniging voor kinderboerderijen heeft wel een keurmerk met richtlijnen. En er staan echt wel wat verbeteringen in – zoals dat dieren zich moeten kunnen afzonderen. Maar lang niet alle kinderboerderijen zijn hierbij aangesloten. Daarnaast zijn er voor dit keurmerk nog veel verbeterpunten. Gekeken naar de veiligheid bijvoorbeeld, focust het keurmerk van de vSKBN zich alleen op de veiligheid van mensen. Nergens staat dat kinderboerderijen ook na sluitingstijd moeten zorgen voor de veiligheid van dieren. Onnatuurlijke natuureducatie Bij de reguliere kinderboerderij staat educatie naar eigen zeggen centraal. Is het niet vreemd dat een plek die draait om gedomesticeerde dieren natuureducatie moet verzorgen? Er is niets natuurlijks aan dieren die opgesloten zitten op de kinderboerderij. Deze dieren zijn ook echt niet nodig om toffe buitenactiviteiten te organiseren, en jong en oud te leren over natuur, milieu en duurzaamheid. Een natuureducatiecentrum of buurthuis, zonder dat daarbij gedomesticeerde dieren worden gehouden, is veel geschikter. Het liefst natuurlijk met een mooie (natuur)speeltuin als extra trekpleister. Kinderboerderijenbesluit De initiatiefnemers van de eerdergenoemde Diervriendelijke Kinderboerderijen maken zich grote zorgen om het welzijn van kinderboerderijbewoners. Zij vinden dat de branche, de bezoeker en eigenlijk iedereen in Nederland beter op de hoogte moet zijn van de welzijnsbehoeften van dieren op de kinderboerderij. Daarom zijn zij in 2016 met het Kinderboerderijenbesluit gekomen. Met hun eigen keurmerk Diervriendelijke Kinderboerderijen willen ze ervoor zorgen dat kinderboerderijen het welzijn van dieren op de eerste plaats zetten.[5] Diervriendelijke Kinderboerderijen Op een kinderboerderij met het Keurmerk Diervriendelijke Kinderboerderijen is de educatie een stuk beter geregeld. Hier kunnen bezoekers kennismaken met de dieren en worden zij écht geïnformeerd. Volgens het Kinderboerderijenbesluit van dit keurmerk moeten kinderboerderijen het goede voorbeeld geven en juiste informatie geven over hoe je met dieren om hoort te gaan.[5] Op die manier breng je mensen respect voor niet-menselijke dieren bij en laat je zien dat het leven van elk dier ertoe doet. Ook moeten de kinderboerderijen belichten hoe er in ons land wordt omgegaan met de dieren in de ‘vee-industrie’. Dit houdt in dat Diervriendelijke Kinderboerderijen hun bezoekers informeren over het leed dat het gebruik van vlees, melk, eieren en andere dierlijke producten met zich meebrengt. Zo laten ze mensen de noodzaak zien van rechtvaardigheid voor dieren, in tegenstelling tot reguliere kinderboerderijen. Geen babydieren meer Nog een positief punt van het Kinderboerderijenbesluit vind ik het feit dat er op Diervriendelijke Kinderboerderijen geen dieren worden gefokt. Eieren worden ook niet uitgebroed. Dit betekent dat er geen jonge dieren meer bijkomen. De kinderboerderijenpopulatie zal hierdoor steeds verder uitdunnen en uiteindelijk verdwijnen. Of kinderboerderijen krijgen steeds meer de functie van een dierenopvang voor gedumpte en verwaarloosde dieren. Hopelijk veranderen deze plekken uiteindelijk in sanctuaries, waar dierenrechten centraal staan en niet het aai- en knuffelcontact tussen mens en dier. Kompas naar compassie Ik weet zeker dat een bezoek aan een Diervriendelijke Kinderboerderij me veel eerder tot inkeer had gebracht. De bezoekers wordt respect voor de dieren bijgebracht. Het dierenleed dat kleeft aan het gebruik van dierlijke producten zou dan geen geheim meer zijn. Wie weet overtuigt dit mensen die (nog) geen veganist zijn om (vaker) plantaardig te eten. Zelf zou ik waarschijnlijk ook geen veganist zijn als ik nooit het contact met de dieren op de kinderboerderij had ervaren. Conclusie Leren over de natuur doe je het beste, op een respectvolle manier, in de natuur en niet op een kinderboerderij. Dus trek eropuit en zoek (samen met je kind) de natuur op of ga naar een speciaal natuureducatiecentrum. Films kijken en boeken lezen kan natuurlijk ook. Leerzaam én leuk voor alle wezens, in tegenstelling tot de kinderboerderij. Wil je nu echt graag dieren van dichtbij zien, bezoek dan een sanctuary (zie kader). Bij zo’n ‘heiligdom’ staan de rechten van dieren centraal. Zo weet je zeker dat je bezoek diervriendelijk is en er geen Vlekkies op mysterieuze wijze verdwijnen. Het is een échte veilige haven, een liefdevolle plek waar ik graag mijn eigenwaarde had ontdekt en mijn liefde voor dieren had laten ontstaan. Vlekkie had op een sanctuary gewoon oud mogen worden, ik wens dit alle dieren toe. [kader] Sanctuaries Een sanctuary is een opvangplek voor – veelal geredde, verwaarloosde en mishandelde – dieren. In tegenstelling tot bij een asiel, worden de bewoners van een sanctuary niet herplaatst. In een sanctuary mogen de dieren oud worden, zonder nuttig te hoeven zijn voor de mens. Er wordt alles aan gedaan om de dieren het best mogelijke leven te bieden. Omdat de niet-menselijke dieren op een staan, kun je er niet zomaar binnenlopen. Sommige sanctuaries zijn op afspraak wel open voor bezoekers of organiseren speciale bezoekersdagen. Enkele sanctuaries in (de buurt van) Nederland zijn: Sanctuary het Wijland De Nobele Hoeve Vrijlief (website tijdelijk buiten werking) Forrest & Friends (België) Melief (Duitsland) [/kader] Bronnenlijst [1] https://www.rtl.nl/editienl/artikel/5375686/geadopteerd-kinderboerderij-geitje-naar-de-slacht-partij-voor-de-dieren [2] www.vskbn.nl/wp-content/uploads/Beleidsplan-2020-2023.pdf [3] https://www.vskbn.nl/prd/wp-content/uploads/2019/07/vskbn_branche_kinderboerderijen_2014.pdf [4] https://www.diervriendelijkekinderboerderijen.nl/waarom-een-kinderboerderijenbesluit [5] https://www.diervriendelijkekinderboerderijen.nl/educatie

Door: Foto: Lilia (cc 2.0)
Foto: Sam buiten bij Stichting Melief - Foto House of Animals

Moedervarken Sam kan eindelijk moeder zijn

DOCUMENTAIRE - Een gastbijdrage van Judith van Willigen, eerder verschenen in de nieuwsbrief van 11 november 2024 van Bonusvegan.

Gisteravond was ik bij de filmpremière van de documentaire Sam in het Ketelhuis in Amsterdam, en ik ben nog steeds diep onder de indruk. Sam is het aangrijpende verhaal van een moedervarken dat negen jaar lang gevangen zat in de bio-industrie, enkel om biggetjes op de wereld te zetten. In haar leven bracht ze maar liefst 240 biggetjes voort, zonder ooit daglicht te zien of de ruimte te krijgen om moeder te zijn. Elke keer weer zwanger, opgesloten tussen stalen buizen in een zogenaamde kraamkamer.

Op een dag, toen Sam opnieuw zwanger bleek, had de boer geen plek meer voor haar. Zijn oplossing? Haar zwanger naar de slacht sturen. Gelukkig kwam Karen Soeters in actie en kon Sam gered worden. Ze bracht haar naar de sanctuary Melief, waar Sam voor het eerst daglicht zag en op stro kon liggen. In deze veilige omgeving beviel ze van 11 biggetjes, die ze – in tegenstelling tot al die andere keren – mocht zien opgroeien. Voor het eerst in haar leven kon ze moeder zijn, zoals het hoort. (Kippenvel toch?)

De film is prachtig en intiem in beeld gebracht. Ik was voorbereid: waterproof mascara op en een pak zakdoekjes bij me. Het Ketelhuis, met een (bijna volledig) vegan menukaart, was een perfecte plek voor zo’n avond. Ik bestelde noedels (aanrader!) en maakte me klaar voor een emotioneel uur. De beelden van Sam die voor het eerst geniet van het daglicht, vrolijk rolt in de modder, en een nest bouwt van stro, zijn onvergetelijk. Je ziet haar eten van groenten en fruit en echt genieten van haar vrijheid. Het raakte me diep en ja, ik heb een traantje gelaten. Maar boven alles laat deze documentaire de schoonheid en intelligentie van varkens zien – dieren die zo vaak over het hoofd worden gezien.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Paulo Fassina (cc)

2024 Het jaar van de dieren

Het vorige jaar, hoe lang is dat al weer geleden?, bewees: van mensen moet de mensheid het niet hebben. Daarom wordt 2024 het jaar van de dieren.

Om te beginnen met de habitat van menig beestenspul: het bos.

In november 2023 al aangekondigd door stikstofminister Van der Wal en de directeur van Staatsbosbeheer: ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van Staatbosbeheer wordt 2024 het Jaar van het Bos.

Dat is voor sommige mensen misschien wat veel om te behappen. Geen nood: 2024 wordt ook het jaar met de focus op enkele dieren.

Er zijn mensen die er niets van moeten hebben, maar dan ontgaat ze de waarde van de wesp.  EIS Kenniscentrum Insecten heeft daarom 2024 uitgeroepen tot het Jaar van de Wesp. In samenwerking met Naturalis Biodiversity Center, de Wespenstichting, de Nederlandse Entomologische Vereniging en de jeugdbonden JNM en NJN.

De Vogelbescherming heeft 2024 bevorderd tot het Jaar van de Huismus. U denkt misschien: maar het gaat toch goed met de mus? Dat is maar schijn, stelt de Vogelbescherming. Sinds de zeventiger jaren zijn ze in aantal gehalveerd.

De teloorgang van de mus lijkt een halt toegeroepen dankzij natuurinclusief bouwen en creëren van nestgelegenheden in steden, maar voor ene goed herstel van de huismuis is meer nodig.

Foto: Schermafbeelding uitzending VPRO Zomergasten met Bibi Dumon Tak 13 augustus 2023

Recensie Zomergasten: Bibi Dumon Tak is inmiddels ergens

RECENSIE - een gastbijdrage van (literair) journalist, redacteur en programmamaker Liliane Waanders (*-*)

Ze deed wat ze zich had voorgenomen: Bibi Dumon Tak gaf tijdens Zomergasten een stem aan de stemlozen, zoals ze dat ook in haar werk doet. Er kwamen kwetsbaren voorbij: koeien – daar schreef Bibi Dumon Tak drie boeken over, en toch is het niet haar lievelingsdier: ‘ik heb elke dag een ander lievelingsdier’ (Vedette, 2021); een baby’tje dat geen onbeschreven blad is, omdat het behalve het DNA van haar vader ook zijn strafblad erft (Justiça, 2004); een jeugdige delinquent die in een isoleercel belandt, omdat hij overstuur raakt als hij hoort waarvan hij beschuldigd wordt (geportretteerd in haar boek Rotjongens, 2007); elfjarigen die klassikaal in tranen uitbarsten als een van hen durft te vertellen dat hij stelselmatig gepest wordt (Klassen, 2020); kittens en katten in Istanbul en degenen voor wie het zorgen voor straatkatten een parallel leven is (Kedi, 2016); prooi waarop gejaagd wordt door mensen die de taal naar hun hand zetten om hun hobby te legitimeren (interviews met Olga Tokarczuk en Pauline de Bok), en uiteindelijk – Theo Maassen heeft dan al twee keer gehint op een verhaal dat gaat komen – blijkt ook Bibi Dumon Tak een roepende in de woestijn te zijn als het om haar overleden zus gaat en de neefjes die ze van haar ex-zwager nooit meer mag zien (Three Billboards Outside Ebbing, Missouri (2017) en Deux (2019).

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: rocor (cc)

Kunst op Zondag | Plastic overlevenden

Veel mensen hebben al geen goed beeld van het dier achter hun plakje fricandeau op de boterham, maar als het kabinet de boerenopstand weet neer te slaan valt er amper meer en stuk vee in levende lijve te zien.

Maar geen gezeur!  Er zijn nog zoveel andere beesten. En nog wel van een uiterst milieuaardig kaliber. Sterker nog: ze halen plastic “uit zijn giftige rol in de natuur en communiceert, door middel van een onconventionele taal, het belang van sterke aandacht voor onze planeet”.

Was getekend: Cracking Art Group. In 1993 opgericht door vijf Italiaanse kunstenaars. Het collectiefje betstaat nu uit vier Italianen en een Belg.

‘Cracking’ is kraken, het raffinageproces dat uit ruwe olie stoffen voor plastics haalt. Dat plastic krijgen we de wereld niet meer uit, dus kunnen we het beter hergebruiken. Aldus een beknopte weergave van de filosofie van Cracking Art. En zo zenden zij hun dieren de wereld in.

Pinguïns

Waarom eten we eigenlijk geen pinguïns? Ze schijnen erg goed te zijn voor de biodiversiteit dankzij hun (let op!) stikstofproductie. Dat zou volgens een in 2019 gepubliceerd onderzoek het geval zijn op de (nog) ijskoude Antartica.

Een poolonderzoeker van de Rijksuniversiteit Groningen keek er van op dat ammoniadampen zo’n belangrijke input leveren op het voedingsarme Antarctica. Maar hij vond het wel merkwaardig dat de onderzoekers biodiversiteit voorspelden op plekken “waar geen plant of geleedpotige te vinden is”. (bron: bionieuws 16-07-2019)

Foto: Jym Dyer (cc)

Wat moeten we met plaagdieren in de stad?

ACHTERGROND - door Nienke Floor.

Vieze ziek- en bangmakers, zo staan stadsratten bekend. Hoe onwrikbaar is dat beeld? Is diervriendelijk bestrijden de beste optie voor deze plaagdieren, of kan de mens de rat ooit omarmen?

Vijfentwintigduizend zwarte ratten in één gebouw. In het noorden van India, in het dorpje Deshnoke, staat de Karni Mata Tempel. Op deze plek vereert de Hindoestaanse gemeenschap de rat. De heilige dieren lopen er vrij rond en krijgen volop te eten en te drinken. De aangevreten restjes worden door pelgrims eerbiedig buit gemaakt. En loop je een witte rat tegen het lijf? Dan heb je pas echt geluk.

In Nederland ligt dat wel anders. De meesten mensen zullen niet van geluk spreken als ze een rat over straat zien lopen. De kans dat het gebeurt wordt echter steeds groter. Het aantal ratten in de stad neemt toe. Gewenst zijn de dieren meestal niet. Met gif of andere dieronvriendelijke middelen vind de bestrijding plaats. Hoe kan het dat ratten ons hier in Nederland zo tegen de haren instrijken? Is een andere omgang met het dier mogelijk, misschien niet aanbidding, maar dan toch tolerantie?

Plaag of geen plaag? De mens bepaalt

Gemeenten en inwoners spreken momenteel vaak van een rattenplaag. Wat zorgt ervoor dat het dier op die plekken een plaag gaat vormen? Hoeveel dieren is ‘te veel’? Dat bepaalt uiteindelijk de mens, zegt plaagdierexpert dr. Bastiaan Meerburg (WUR). Als de omstandigheden, zoals klimaat en voedselvoorziening voor een soort gunstig zijn, dan zal het aantal dieren van die soort toenemen. De populatie groeit, steeds sneller, maar niet onbeperkt. Zo treedt er voedselschaarste wanneer de dieren met teveel worden. Dan zal er altijd een moment komen dat de groei weer stopt. Het ecosysteem heeft zijn ‘draagkracht’ voor die soort bereikt. Het probleem is dat dat punt vaak pas komt bij een grotere populatie dan de mens in zijn leefomgeving wil accepteren. Pas als de mens een bepaalde hoeveelheid dieren niet meer wil verdragen, dan begint men te spreken van een plaag.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: ZeroOne (cc)

Kunst op Zondag | Van de duivel en de duif

En de duiven, zij keken op ons neer. In vervolg op de vorige duif.

Ik heb den Geest zien nederdalen uit den hemel, gelijk een duif, en bleef op Hem

Een zondags stukje tekst (Johannes 1:32) dat goed aan duivemansoren was besteed. Want zo na de allereerste Goede Vrijdag, wellicht na de eerste Pasen, Hemelvaart of Pinksteren, fladdert ‘den Geest’ zoekend rond, in de verwachting dat Jezus terug op aarde komt.

De arme duif is ondertussen radeloos want waar het beestje ook op ging, geen Jezus. Daarbovenop wordt het vogeltje geplaagd door onbegrip van lieden die er de duivel in zien. Waarschijnlijk doet de duif daarom zo vreselijk haar best zich qua ontlasting van de duivel te onderscheiden.

In vervolg op de vorige duif vandaag nog wat duifjes.

Duif ontmoet de duivel.
Duivelsbron bij de Annenkapel in Görlitz (Duitsland).
cc Flickr GörlitzPhotography Devil vs Dove

Maar op wie zal ik nu nederdalen, denkt de naar Jezus zoekende duif.

Deze? Hm, wellicht te arrogant voor een Jezus.
Ceasar (beedlhouwer Nicolas Coustou, in de Tuilerieën, Parijs).
cc Flickr Eric Chan photostream Julius Caesar and his pigeon

Deze dan?. Mwah, ik dacht niet dat Jezus een depri was.
Kain (beeldhouwer Henri Vidal, eveneens in de Tuilerieën).
cc Flickr Toni Birrer photostream Depressed In Paris

En ook al is de duif kunstliefhebber, de kunst houdt niet altijd van de duif.

Foto: Jeanne Menjoulet (cc)

Kunst op Zondag | De duif

Het gebruik van dieren in de kunst kan altijd tot wat reuring leiden. Zelfs als de beestjes dood zijn en tot kunst worden verheven. Zelden als de dieren tegen de muur gaan.

Neem nou de duif….

De vogel heeft al een rijke geschiedenis. Niet geheel geslaagd als luchtfotograaf, dan toch wel als oorlogsheld. De roemruchte William of Orange was in de Tweede Wereldoorlog werknemer bij Britse militaire geheime dienst. Naar verluidt heeft die duif een paar prima nazaten geleverd.
cc commons.wikimedia.org File Pigeon William of Orange

De duif als drager van materiële en immateriële boodschappen spreekt nog steeds tot de verbeelding. In Argentinië werd vorig jaar een duif neergeschoten, die verdacht werd van drugstransport. Eerder werd in India een duif gearresteerd, die een dreigbriefje met zich meedroeg. Een ander werd in hechtenis genomen wegens spionageactiviteiten voor Pakistan.

Is er nog een toekomst voor de duif als boodschapper?

Jawel. In samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen ziet het Britse designbureau Studio PSK mogelijkheden voor de ‘perfecte duif’ als verspreider van gecodeerde biotechnologische informatie.

Het duo Revita Cohen en Tuur van Balen denken de ’gouden duif’ gevonden te hebben. Door de stoelgang van de vogel met genetisch gemanipuleerd voedsel te beïnvloeden, hopen ze dat de duif een biologisch zeepje uitpoept, Goed voor “stedelijke ontsmetting’.
cc Flickr Ars Electronica photostream Pigeon d'Or - Tuur van Balen

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Riccardof (cc)

Dieren en grenzen

ELDERS - Anders dan mensen trekken dieren zich doorgaans weinig aan van nationale grenzen. Maar er zijn uitzonderingen.

Onderzoekers hebben in het Boheemse woud een merkwaardige ontdekking gedaan. Het Tsjechische natuurgebied loopt nu al een kwart eeuw naadloos over in het Duitse Beierse woud. Maar de herten die op Tsjechisch gebied leven respecteren nog steeds de grens van het voormalige ijzeren gordijn. Duitse vrouwtjesherten doen dat aan hun kant ook, maar hun mannelijke partners durven de inmiddels onzichtbare grens wel over te steken. De onderzoekers vermoeden dat hertenmoeders hun kinderen over generaties heen de grenzen van hun territorium doorgeven. Aan Duitse kant denkt men dat de vrouwelijke dieren met hun kinderen terughoudender zijn sinds er in Tsjechië weer meer op herten wordt gejaagd.

Andere wilde dieren trekken zich voor zover we weten niets aan van grenzen. De wolf, de bever en de lynx zijn zonder paspoort in Duitsland teruggekeerd. In Niedersachsen, aan de grens van Nederland zwerven naar schatting inmiddels zo’n vijfentwintig wolven. Het komkommernieuws in Nederland van de afgelopen zomer werd gedomineerd door de vondst van een dode wolf bij Luttelgeest in de Flevopolder. Later bleek dat het dier in Polen was doodgeschoten en hier was gedumpt.

Foto: foto Tim Brookes, flickr.com

Omstreden dassenjacht in Engeland

ELDERS - Het ruimen van dassen dreigt in Engeland een averechts effect te krijgen. De kwestie verdeelt de Britse samenleving al langer dan vandaag.

Met tbc besmette dassen bedreigen de Engelse veestapel. In de afgelopen 10 jaar hebben boeren 28.000 koeien door Bovine TB verloren.  Kosten voor ’s lands schatkist: £100m.  In twee getroffen gebieden Gloucestershire en Somerset is na zware druk van boerenorganisaties toestemming gegeven om de dassen te ruimen. Maar dat lukt nog niet erg.  In Gloucestershire is na afloop van de proefperiode slechts 30% van de dassenpopulatie geruimd.

Dassen zijn een beschermde diersoort. De toestemming om de dassen af te schieten gold dan ook voor een beperkte periode. Nu overweegt de regering verlenging van deze periode. Maar dat stuit op heftig verzet. Badger Trust, een dierenbeschermingsorganisatie heeft juridische stappen aangekondigd. En er komt  ook kritiek uit wetenschappelijke hoek.  Het gevaar is namelijk groot dat de verspreiding van de ziekte nog veel meer schade gaat aanrichten omdat de dassen worden opgejaagd. David Macdonald, wetenschappelijk adviseur van Natural England roept nu op de ruiming onmiddellijk te stoppen.  Hij verwijst naar een langlopend onderzoek dat heeft uitgewezen dat het ruimen alleen effect heeft als het snel gaat en volledig resultaat heeft. De bekende televisiepresentator  Sir David Attenborough valt hem bij: ‘Why do they spend a lot of time and money doing careful scientific studies and then simply ignore the results?’

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Volgende