Burgerlijke ongehoorzaamheid in de polder

Het zat me al niet lekker toen de Duyvendak controverse in volle hevigheid woede en dat is eigenlijk nog steeds zo. Naast de discussie over wat Duyvendak feitelijk gedaan heeft en hoe erg dat was, liep er al snel een discussie over de regeltjes van burgerlijke ongehoorzaamheid. Ook bij ons werd al snel het "standaardwerk" van dhr Schuyt aangehaald. Duyvendak, en andere activisten uit dezelfde hoek in die tijd, zouden dingen gedaan hebben die niet voldeden aan die regeltjes. En omdat ze niet voldeden aan die regeltjes was het gedrag "verwijtbaar". Bij veel van de stukken over dit onderwerp wordt aangehaald dat we toch in een democratie leven, dat er een werkende rechterlijke macht is en dat iedereen goed geïnformeerd is. Daardoor kan het opleggen van een verandering waar niet eerst de democratische weg, de rechterlijke weg en het overtuigen van de meerderheid is geprobeerd nooit bestempeld worden als legitieme burgerlijke ongehoorzaamheid of "geweldloos verzet". Sterker nog, het zou wel bestempeld kunnen worden als "Tirannie" (van de minderheid). Ik ga niet proberen een uitgebreide filosofische verhandeling hierover te houden. Dat doen anderen makkelijker. Ik heb gewoon een principieel probleem met de discussie. De discussie redeneert namelijk vanuit de een bestaande situatie. En regels die gegeven worden, zijn beredeneerd vanuit de bestaande stelsel. Als zodanig, zijn ze dus onderdeel van het systeem dat verandert moet worden (volgens de opstandelingen). Als er dan vervolgens ook nog gezegd wordt dat het bestaande systeem nagenoeg perfect is (kernwapens in Nederland, deelname Irakoorlog anybody?), is er eigenlijk geen discussie meer mogelijk. Dan zijn alle afwijkingen van de bestaande status quo niet te legitimeren. En dat is debiel. Hoe kan je ongehoorzaamheid en opstand nou aan regels binden? Dat is toch een contradictie? Het is er juist omdat er iets aan het bestaande stelsel niet klopt. Of een actie grond had is alleen na verloop van (lange) tijd te bepalen (De overwinner bepaalt wat de "juiste" interpretatie van de geschiedenis is). En zelfs dan soms niet omdat veel van de kennis van de situatie (en dat wat niet publiek bekend was) verloren gaat. Iedere discussie over "regeltjes" rondom ongehoorzaamheid en opstand is dus kul. Waste of time.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bangladesh is terug bij af

Parlementsgebouw van Bangladesh (Foto: Flickr/bengal*foam)

Na een worsteling van ruim anderhalf jaar lijkt het erop dat de militaire coup in Bangladesh alsnog mislukt is. De generaals grepen op 11 januari 2007 de macht om een eind te maken aan de corruptie van twee partijen die om beurten de verkiezingen wonnen. De politieke leiders verdwenen achter de tralies en een neutrale burgerregering moest het staatsapparaat hervormen. Inmiddels is bijna iedereen echter weer op vrije voeten en gaan vermoedelijk dezelfde twee klieken de macht betwisten in de volgende verkiezingen. Enige lichtpuntje: die gaan misschien eerlijk verlopen.

Bangladesh draaide altijd om de entourages van twee dames: Khaleda Zia en Sheikh Hasina, die al decennia lang weigeren een woord met elkaar te wisselen. Beiden waren ooit eerste minister van een van de meest corrupte landen ter wereld. Zij en 170 andere politici kwamen in het beklaagdenbankje terecht, toen de militairen de macht grepen. Dat was natuurlijk niet netjes, maar de internationale gemeenschap keek stilletjes toe, net als toen generaal Musharraf de macht overnam in Pakistan, in de hoop dat het land er stabieler van zou worden.

In Bangladesh schoven de generaals een alom gerespecteerde technocraat

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Burmese oppositie geveld door DDOS-aanvallen

Protesterende monniken in Yangon, september 2007 (Foto: Flickr/racoles)

Aan de vooravond van de verjaardag van de monnikenopstand in Burma worden de websites van oppositiegroepen geteisterd door DDOS-aanvallen, waardoor ze onbereikbaar zijn geworden. Democratic Voice of Burma, New Era Journal en The Irrawaddy liggen plat. De eerste is gevestigd in Oslo, de andere twee in Bangkok.

The Irrawaddy, die tijdens de opstand veel nieuws naar buiten bracht, is tijdelijk uitgeweken naar Blogspot. In een mail die naar de abonnees gestuurd is, beschuldigt de redactie de Burmese junta ervan achter de aanvallen te zitten. Internetverkeer van en naar Burma is de afgelopen dagen extreem traag geworden.

Hoe het ook zij, het zal de junta goed uitkomen dat er dezer dagen zo min mogelijk authentieke nieuwsbronnen beschikbaar zijn om de bloedige onderdrukking van de opstand van vorig jaar te herdenken en een nieuwe stand van zaken te schetsen. Dus is de DDOS-aanval zelf nieuws geworden.

The Irrawaddy meldt dat oppositieleidster Aung San Suu Kyi haar hongerstaking heeft opgeschort na concessies van het regime. Ondertussen loert nog altijd escalatie. Steeds vaker gaan bommen af. Jonge monniken overwegen geweldloosheid te laten varen. De strijd om democratie en mensenrechten kan ieder moment cyberspace weer verlaten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

KSTn – Superpolderen in discussie

Logo kamerstukken van de dagHet is zo’n verschijnsel dat goed past in het Nederlandsche poldermodel, de product– en bedrijfschappen. Dit zijn organisatie waarin alle organisaties van een bepaalde sector verplicht deelnemen om “gezamenlijk” de regeltjes binnen de specifieke branche vast te stellen, na te leven en belangen te behartigen bij de diverse hogere overheidsorganen.

Nu is men voornemens om de wetgeving rondom deze organen aan te passen. Er is namelijk wat discussie over de democratische legitimiteit (binnen de samenleving), het democratisch gehalte van de schappen zelf en over de transparantie.
Doelen van de regering bij de wetsaanpassing zijn als volgt:
– het democratische gehalte van de bedrijfslichamen wordt verbeterd;
– de verantwoording en transparantie worden vergroot; en
– de bedrijfslichamen hier zelf de verantwoordelijkheid voor nemen.

En dat is best interessant.

Je wilt dus meer met democratie doen, maar je legt de verantwoordelijkheid weer bij de schappen zelf om daar iets aan te doen. Typisch Nederlandsch.
Vandaar ook dat de twee moties van dhr Aptroot (VVD): Opheffen die schappen of anders in ieder geval veel hardere democratische garanties inbouwen.

Het is opvallend dat de recente debatten niet tot meer aandacht hebben geleid. Het is een heel belangrijke discussie over de ordening van het economische speelveld in dit land. En met name het ernstige gebrek aan democratische controle door gekozen organen zou een punt van discussie moeten zijn.
In de media vond ik niet veel informatie. Bij een conculega weblog des te meer. Daar werden kritische vragen gesteld bij het debat. Afgezien van de specifieke insteek, verdienen ze aandacht en beantwoording. Ik ga proberen bij een volgend debat voortijds iets te schrijven.
Boeiende materie dit.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Akkoord in Zimbabwe – wat nu?

Leeg stembureau bij geboycote presidentsverkiezingen (Foto: Flickr/Sokwanele-Zimbabwe)

Dictator Robert Mugabe en de eigenlijke president Morgan Tsvangirai zijn het eens geworden over het delen van de macht in Zimbabwe. Er komt een staadsraad van zes mensen waarin zij met elk twee aanhangers zitten. Daar zal de ultieme macht liggen. Scepsis overheerst echter of Mugabe werkelijk de macht wil delen of slechts wacht tot het economisch beter gaat voor hij Tsvangirai alsnog met geweld buitenspel zet.

De inflatie zit op 11.000.000 procent per jaar. Nu de centrale bank het gebruik van buitenlandse valuta eindelijk toestaat, kan die tot stand gebracht worden. De hongersnood blijft, maar ngo’s mogen slechts onder stricte voorwaarden helpen. Meer en meer wordt het vee afgemaakt, omdat er toch geen voer is. Tabak is dood. Bloemen leven nog een beetje.

Niet alleen de productie is dus geïmplodeerd, maar ook de productiemiddelen zijn verwoest. Zelfs als de buitenlandse hulp en investeringen weer komen, wordt het zwaar om de economie aan de praat te krijgen. De vraag is of een regering van nationale eenheid, die vooral intern een machtsstrijd zal voeren, daartoe in staat is. Alleen al politieke rust kan de economie echter een oppepper geven.

Een betere economie zal het leven van Tsvangirai’s arme achterban verlichten, maar het grote geld zal vermoedelijk belanden bij de corrupte kliek rond Mugabe. Het lijkt een catch22 voor Tsvangirai: gaat het slecht met de economie dan bewijst hij zijn volk geen dienst, maar gaat het goed dan bewijst hij zijn volk ook geen dienst, omdat het de kansen voor Mugabe op politiek overleven vergroot. Tsvangirai heeft anderhalf jaar om zijn Houdini-kwaliteiten te bewijzen. Dan zijn er weer verkiezingen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tot zover De Persvrijheid

Het Dagblad De Pers heeft gisteren tegen eerdere toezeggingen in een advertentie van het politieke weblog GeenCommentaar geweigerd omdat deze “te politiek getint” zou zijn. De advertentie leek uiterlijk op de befaamde Bluf!-advertentie uit 1986, die onlangs zoveel ophef veroorzaakte. In de advertentie riep GeenCommentaar, onder andere gesteund door de websites Sargasso, Davidrietveld.nl en Hiram.nl en door Francisko van Jolen, burgers op alsnog de Bluf!-publicaties te steunen door te tekenen op www.bluf2008.nl. Daarnaast verweet GeenCommentaar linkse en rechtse politieke partijen én de media niet duidelijker op te komen voor persvrijheid en vrijheid van meningsuiting.

Het is opmerkelijk dat een dagblad dat als motto heeft ‘bevrijdend te werken’ het niet aandurft een oproep te plaatsen voor bescherming van de persvrijheid. Buigt De Pers hier voor de vuurwind van de Rechtse Hetze? Zijn het commerciële belangen die het faciliteren van een oproep tot politieke zindelijkheid anno 2008 in de weg staan? Bij de noodlijdende Telegraaf Media Groep is het wel duidelijk dat commerciële belangen ten grondslag liggen aan de huidige hetze waarin getracht wordt via massamanipulatie een Hollandse versie van het McCarthism in te voeren en en passant het aantal lezers op te krikken.

Er zijn mensen die vinden dat je geen aandacht moet besteden aan de huidige hetze, dat het vanzelf wel overgaat. Maar ondertussen hebben meerdere Kamerleden op grond van foutieve informatie uit de Telegraaf minister Cramer gesommeerd subsidies aan milieuorganisaties stop te zetten. Onder druk van het (gemanipuleerde) Gesundes Volksempfinden en uit angst voor de Geest van Fortuyn zegt ze vervolgens toe dit te overwegen. Waarom dit uit democratisch oogpunt een onverstandige stap zou zijn staat hier uitgelegd. Diezelfde minister Cramer heeft zich onlangs ook moeten verantwoorden in het meest onzinnige spoeddebat in maanden over een steunbetuiging voor persvrijheid van bijna 25 jaar geleden (lees ook: Geert Mak: ‘Jacqueline Cramer was het braafste meisje van iedereen’). Dit zijn slechts twee voorbeelden van hoe de onrust die de Rechtse Hetze zaait onze democratie negatief beïnvloedt en waarom tegenactie op z’n plaats is.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mauritanië heeft weer een regering

Mauritaniers (Foto: Flickr/John Spooner)

Binnen een maand na de geruisloze coup van generaal Mohamed Ould Abdel Aziz heeft Mauritanië weer een regering die grotendeels uit burgers bestaat. Het land beleefde in 2007 zijn eerste democratische verkiezingen, maar generaal Aziz vond dat de burgers er een potje van maakten. Het straatarme land beleefde onder meer rellen als gevolg van de wereldwijde voedselcrisis.

Toen nog kolonel Aziz pleegde in 2005 ook al een coup, indertijd om dictator Taya te verdrijven en democratie te introduceren. Hij bleef de machthebbers echter op de vingers kijken. Internationale druk heeft hem nu sneller dan de vorige keer de macht doen overdragen. Een nieuwe datum voor verkiezingen is nog niet genoemd.

Stabiliteit in Mauritanië is van belang voor Europa, omdat het hard nodig is een einde te maken aan de opmars van mislukte staten naar het noorden van de Sahara. Sudan en Tsjaad staan al hoog op de lijst. Mauritanië heeft al aanslagen van Al Qaeda te verwerken gehad eerder dit jaar en de lokale leider van de groepering had de nieuwe junta al verwelkomd als vijand. Het risico van afglijden is reeël en Mauritanië ligt heel wat dichter bij de straat van Gibraltar dan Somalië.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rechtse media proberen democratie kapot te maken

Het ‘succesvol wippen’ van GroenLinks Kamerlid Duyvendak smaakte kennelijk naar meer, met het schuim nog op de lippen zetten de rechtse media deze week hun mars voort tegen alles wat maar met milieu te maken heeft. Gisteren verscheen er een tendentieus, kwetsend en ongefundeerd stuk ‘onderzoeksjournalistiek’ in de Telegraaf [.pdf] naar de SMOM subsidie van het ministerie van VROM. Minister Cramer, ook al onder vuur vanwege vermeende steun het actieblad Bluf! in de jaren tachtig, wordt neergezet als “nóg guller dan Sinterklaas” en over de gesubsidieerde projecten wordt beweerd dat het ministerie er geen controle over heeft en dat ze misschien wel helemaal nooit worden uitgevoerd? De minister zou niet eens weten waar het totaalbedrag van 10 miljoen euro door de 48 verschillende organisaties aan wordt besteed?

Al in de eerste alinea van het beruchte artikel wordt er geschamperd over een project van stichting WISE dat gedurende twee jaar voor 64.060 euro een maatschappelijke discussie over energievoorziening heeft opgezet. Het feit allleen al dat WISE tegen kernenergie is zou een discussie onmogelijk maken aldus de krant van Wakker Nederland. Laat ik allereerst vertellen dat ik persoonlijk bij de slotbijeenkomst van dit project als gast aanwezig was. Deze discussiebijeenkomst vond plaats op 26 november 2007 van 18.00 tot 21.00 in het Haagse Café Dudok. Er waren zowel voor- als tegenstanders van kernenergie aanwezig, maar de discussie was breder dan alleen kernenergie. Onder de aanwezigen waren o.a. Henk Dragons’ Den Keilman: venture capitalist en investeerder, maar ook minister Jaqueline Cramer zelf.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Meer Duyvendakjes graag

Het neveneffect van zijn handelen werd hem uiteindelijk fataal. Wijnand Duyvendak moest het veld ruimen omdat zijn activisme indirect tot kwalijke daden richting individuen had geleid. Begrijpelijk en spijtig.
Idealisme, activisme en het opzoeken van grenzen en soms eroverheen gaan en weten dat je daarvoor een prijs zou kunnen gaan betalen, wordt niet op prijs gesteld. Nu niet meer in ieder geval. In de vele reacties is enerzijds de afschuw voor zijn acties te lezen en anderzijds hooguit meewarig begrip. Zelden hoor je iemand zeggen dat het type Duyvendak Nederland een dienst van onschatbare waarde heeft geleverd. Nee, het type Duyvendak kan gemist worden als kiespijn, het type Duyvendak is als mens een verschijnsel van het verleden. In deze tijd is alleen plaats voor nette mensen.
En met die nette mensen zet Nederland zijn achteruitgang in. Terug naar passiviteit. Terug naar normen en waarden die nergens toe dienen anders dan om iedereen koest en braaf te houden. Terug naar een onmondige massa die netjes doet wat meneer pastoor/dominee/minister zegt.
Het lijkt ook bijna onderdeel van een langlopend complot waarin ook de hele verbouwing van het onderwijssysteem past.

Een middelbaar onderwijssysteem waarin het passé is om als leraar politieke ideeën te verkondigen. Een hoger onderwijssysteem waar alle ruimte voor activiteiten naast de studie uit gesloopt is en het verplicht is om zo snel mogelijk na de studie te gaan werken om de schulden af te lossen. Een systeem dus waarin mensen te laat realiseren dat er meer is tussen hemel en aarde dan die baan, dat huis en die grote auto. Een systeem zonder opstandige mensen, zonder bevlogenheid, want dat kost tijd.
Dat heeft twee grote negatieve gevolgen. Ten eerste is het een demotivator voor het laten opbloeien van creatieve, initiatiefrijke geesten die buiten de gebaande paden willen gaan. En zonder dit soort geesten verstilt de ontwikkeling. Blijft het bij bestendiging.
Maar het tweede effect is minstens net zo ernstig. Zonder activisten die het, soms door het overtreden van de wet, de overheid lastig maken met het zoeken naar de waarheid en het proberen te tonen van de andere mogelijkheden, wordt een overheid onbewaakt. Een overheid die niet op zijn tenen moet lopen om alles goed te doen omdat er anders een of andere actiegroep linksom of rechtsom duidelijk maakt dat er sprake is van misstappen, zal steeds vaker misstappen. Die overheid zal zijn eigen normen en waarden krijgen die niet dezelfde zijn als waar het volk op zit te wachten. Een ontwikkeling die nu al zichtbaar is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Cynisme over politiek cynisme

93 procent van de Nederlanders vindt (in 2006) dat politici meer beloven dan ze kunnen waarmaken. 68 procent ziet een kloof tussen de burger en de politiek, aldus een onderzoek van het CBS.

Ai ai, het gaat helemaal niet goed met de politiek in Nederland. De burger is haar geloof kwijt in de politiek. Of toch niet? Vreemd genoeg zegt 75 procent ook tevreden te zijn over de democratie. Hoe moet ik dat begrijpen? Dat democratie in Nederland prima werkt, zolang er maar geen politici aan deelnemen?

Minstens net zo vreemd is het feit dat 61 procent vindt dat de politiek te ingewikkeld is. Hoe kan je nou aan de ene kant verklaren de je er eigenlijk geen snars van snapt en dan aan de andere kant zeggen dat ze het niet goed doen? Hebben die mensen dan zo weinig zicht op hun eigen beperkingen dat ze ook niet meer in staat zijn om te zeggen “geen mening”?

En wat me nog meest verbaast is de constatering dat hoe meer mensen vinden dat politici niet goed zijn, hoe minder ze zich actief inzetten voor de politiek. De PVV aanhang in deze als meest duidelijke exponent. Mag ik daaruit opmaken dat de PVV-ers eigenlijk toch crypto-anarchisten zijn. Alle politici zwartmaken en wegjagen, maar intussen niet meewerken aan een nieuwe generatie politici.
Natuurlijk valt er nog behoorlijk wat te verbeteren aan de kant van de politici (hoewel ze dat zelf nog niet erkennen). Maar kan iemand die cynische mensen duidelijk maken dat ze zuigende profiteurs zijn van een systeem dat wel voor hun werkt maar waar ze niet aan willen meehelpen? Snappen ze niet dat als een systeem kapot is het niet gerepareerd wordt als je er alleen maar harder tegen gaat lopen schreeuwen maar verder niets doet?

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende