Kunst op Zondag | Bewogen stilte

Het is niet zo heel ongebruikelijk dat meerdere kunstdisciplines samen gaan. Maar er is één kunstdiscipline die hoogst zelden geheel op zichzelf staat: de dans. Ze bestaan wel: dansstukken zonder muziek. Voor zover ik weet is er nog geen choreograaf geweest die het waagde een choreografie te maken op het de bekende stiltecompositie 4’33” van John Cage. Zelfs zijn levensgezel, danser en choreograaf Merce Cunnighham, heeft die compositie nooit gebruikt. Terwijl  veel van Cunningham’s 202 choreografieën wel op muziek van Cage zijn gemaakt. Cunnighham en Cage huldigden het principe dat alle kunstvormen op zichzelf kunnen staan. Cunningham trok dat door in zijn werk: binnen een en dezelfde voorstelling zijn muziek en dans onafhankelijke elementen. De choreografie was niet langer vastgeketend aan het ritme en de vorm van een muziekstuk. Merce Cunningham maakte zestien muziekloze choreografieën. De eerste stukken waren ‘Before Dawn’ (1951) en ‘Boy Who Wanted to be a Bird’ (1952). Zijn laatste muziekloze dansstukken dateren uit 2002 (‘Overpopulation’) en 2004 (Monk’s Tail’). Cunningham heeft zijn lesje geleerd bij Martha Graham, een van de vier grondleggers van de moderne dans. De andere drie waren Doris Humphrey, Charles Weidman en Hanya Holm. Een van de leerlingen van Hanya Holm is Lucinda Childs, die tijdens haar studie met Merce Cunningham in aanraking kwam. Op het Holland Dance Festival In februari jl. werd haar muziekloze dansproductie ‘Works in silence’ uitgevoerd. Zie het presentatiefilmpje. Er zijn mensen die niet tegen stilte kunnen. En er zijn mensen die dans zonder muziek ‘vloeken in de kerk’ vinden. Zijn dat puristen? Niet in de meest letterlijke zin van het woord. Immers, pure dans is ontdaan van decors, attributen én muziek. Hier een stukje uit een muziekloos ballet, dat eigenlijk per toeval ontstond. Componist Aaron Copland had moeite een stukje muziek voor elkaar te krijgen. Choregraaf Jerome Robins besloot het stuk zonder muziek uit te voeren. ‘Moves’ ging in 1959 in première. https://www.youtube.com/watch?v=7HTFNzLKU8Q Om eens helemaal in stilte en dans op te gaan eindigen we met een langer stuk: Silent ballet van Emanual Gat. In 2008 in première gegaan. https://www.youtube.com/watch?v=bDT0RUXhi98&t=2s Prettige zondag verder.

Door: Foto: zaldi64 (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Merce Cunningham overleden

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Merce Cunningham op 90-jarige leeftijd (Foto: Flickr/A23H)

Trouwe lezers zullen vast gemerkt hebben dat naast Wetenschap en Technologie, Dans ook een onderwerp is waar ik af en toe graag over schrijf. Het is daarom erg jammer dat de twee gebieden van oorsprong zeer weinig met elkaar te maken hebben. Dans (of beweging) is wellicht de oudste vorm van menselijke artistieke expressie en is in die zin ook wellicht te beschouwen als de meest fundamenteel menselijke, voor dans is immers – in tegenstelling tot veel andere kunstvormen – een fysiek lichaam nodig. Dat kan verklaren waarom dans zo lang resistent is geweest voor technologische invloeden.

Toch kent de danswereld ook zijn technologische pioniers waarvan verreweg de bekendste – Merce Cunningham – deze week overleden is op 90-jarige leeftijd. Cunningham was zonder enige twijfel één van de belangrijkste choreografen van de 20e eeuw en hij heeft het avantgardistische post-modernisme dat in andere kunstvormen al heel lang bloeide ook in de conservatieve danswereld doen doordringen. Hij was zo’n grootheid dat zelfs de machomannen van Retecool er deze week een stukje aan wijdden.

Merce Cunningham onderscheidde zich behalve door zijn choreografieën ook door zijn manier van werken, waarin hij wetenschappelijke methoden hanteerde en zich liet inspireren en ondersteunen door de nieuwste technologische ontwikkelingen. In de eerste categorie hoort zijn gebruik van het begrip ‘chance’. Geinspireerd door de I Ching zag Cunningham de wiskundige mogelijkheden van het combineren van verschillende danssequenties. Het toelaten van willekeur in de aaneenschakeling van de sequenties (soms door het rollen van dobbelstenen), zorgde voor vele nieuwe stukken choreografie. Door ‘goede’ stukken te bewaren ontstond een evolutionair process waaruit nieuwe, onverwachte choreografieën voortkwamen. Auteur Roger Copeland betoogt dat het hier niet alleen om een trucje ging, maar dat Cunningham methoden afgeleid uit die van de wetenschap hanteerde om tot zijn meesterwerken te komen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.