OPINIE - In Frankrijk is al jaren een beweging actief die krimp van de economie propageert, die zich concentreert op een nieuwe, kleinere economie, waarin behoud van de aarde voorop staat. Deze beweging lijkt creatieve initiatieven in de hand te werken, maar miskent de drijvende kracht achter innovatie en creativiteit, schrijft Victoria Broens.
De beweging schaart zich onder de term decroissance en is op verschillende fronten actief. Er is een politieke partij en een onderzoeksinstituut opgericht. Voor ‘de tegenstander van groei’ bestaat al meer dan tien jaar het maandblad ‘La decroissance’. Op de site valt te lezen dat de makers van het blad zich sterk maken voor een wereld waarin we met minder, beter kunnen leven en waarin het sociale en het ecologische verenigbaar zijn. Aangezien de groei van onze economie gebaseerd is op exploitatie van eindige bronnen moeten we accepteren dat het kapitalistische model, dat gebaseerd is op constante groei, simpelweg onhoudbaar is. Het voorbestaan van de planeet is het nieuwe uitgangspunt, economische krimp is daar een voorwaarde voor.
L’ homme pervers
Toonaangevende namen hebben in de loop der tijd een levendig debat rond dit onderwerp gaande gehouden. Zo constateert psychiater Dominique Barbier in zijn essay ‘La fabrique de l’homme pervers’ dat onderlinge menselijke verhoudingen steeds meer bepaald worden door utilistische principes. Mensen verkeren in een constante staat van behoefte zonder zelf ooit de vervulling van deze behoefte in zichzelf te zoeken. Ze hebben daar de ander voor nodig. Een opmerkelijke ontwikkeling die Barbier aanhaalt is een verschuiving in het aantal voorkomende psychiatrische aandoeningen, waarbij steeds minder gevallen van fobie, hysterie en dwangstoornissen voorkomen, en steeds meer gevallen van verslaving, boulimia, en depressie. Stoornissen die meer gericht zijn op het hebben dan op het zijn, en die naadloos passen in onze postmoderne consumptiemaatschappij, aldus Barbier. De psychiater ziet deze ontwikkeling door de crisis alleen maar verergeren. Aanhangers van de beweging verzetten zich tegen deze moderne, consumerende, behoeftige mens.
