CPB klaar met doorrekenen verkiezingsprogramma’s
, door
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Brainstormsessie extra ingrepen
, door
Na de ministerraad van vrijdag wilde premier Rutte niets zeggen over de extra ingrepen die nodig zouden zijn, want het kabinet vaart op het CPB. Vanaf dat bootje waren depressieve cijfers verzonden: de economie heeft flink last van de decemberblues. Extra bezuinigingen zijn waarschijnlijk nodig, schreef het CPB, maar laten we de cijfers van januari en februari 2012 afwachten.
Rutte was het daar mee eens. Eerder deze week zei zijn penningmeester dat het niet de vraag zal zijn òf er extra wordt bezuinigd, wel hoe en waar het mes er in gaat. Wat De Jager betreft mag dat een creatieve brainstormsessie worden en is niets taboe.
De Jager doelde natuurlijk op roeptoeters die absolutie voor de HRA (hyptotheekrenteaftrek) eisten. Zulke taboes kunnen wij natuurlijk ook in het leven roepen. Bijvoorbeeld een taboe op reeds door bezuinigingen getroffen onderwerpen. De 200 miljoen extra bezuinigingen op de publieke omroepen, die VVD-kamerlid Van Miltenbrug voorstelt, is dan een schot voor de boeg dat doel zal missen.
Niets is taboe, dus om de brainstormsessie wat op gang te brengen, zijn er vast meer losse flodders af te vuren.
Neem bijvoorbeeld de bankenbelasting, volgens Donners nieuwe werkplek een visieloos misbaksel. Het kabinet ziet het als een bijdrage aan “het bestrijden van perverse prikkels in het beloningsbeleid”. Als de bedoelde bedrijven hun bestuurders toch bonussen uitkeren van meer dan 1x het jaarsalaris, dan volgt een belastingaanslag van 5 procent op de winst.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Schijnzekerheid versus onzekerheid
, door
Dat de zelfverbranding van een fruitverkoper in Tunis zou leiden tot volksopstanden in diverse Arabische landen is geen abc’tje te noemen. Toch is Obama teleurgesteld in zijn inlichtingendiensten. Zij hadden de opstanden moeten ‘voorvoelen’. De teleurstelling van Obama is begrijpelijk, maar getuigt niet van realiteitszin. Hoe had de CIA in hemelsnaam de complexe opeenvolging van gebeurtenissen juist kunnen voorspellen? Werkloosheid of sociale media? Het corrupte regime of het gebrek aan vrijheid? Simpele antwoorden zijn niet te geven, waarschijnlijk bakkeleien toekomstige historici nog over de rol van de precieze oorzaken van de Arabische volksopstanden.
De menselijke zelfoverschatting als het om toekomstvoorspelling gaat is groot. Ik heb me al vaak over het CPB opgewonden, maar deze ambtenaren hebben van het voorspellen van het onvoorspelbare hun beroep gemaakt. Hun gedrag lijkt op van een gokverslaafde: de verliezen worden direct verdrongen, de winsten blijven voorgoed in het geheugen gegrift staan. Hoofdvoorspeller Coen Teulings lachte smakelijk om het verwijt dat hij de crisis van 2008 niet had zien aankomen.“Zulke crises komen zo weinig voor, die kan niemand voorspellen.” Juist. En wat was ook alweer het bestaansrecht van het CPB?
Soms lijkt voorspellen wel een abc’tje. Van het begrip Peak Oil hoorde ik ongeveer 10 jaar geleden. Als de vraag naar olie groter wordt dan de productie aan kan, explodeert de prijs. Dit alles met fatale gevolgen voor de wereldeconomie. Klinkt logisch, maar kwam de voorspelling uit? Binnen 1 tot 5 jaar zou dat punt bereikt zijn. Ik wachtte. En wachtte. Toen begon de olieprijs plots hard te stijgen. Daarna daalde de olieprijs weer net zo hard. Wat was er gebeurd? Ondanks een enorm gestegen vraag naar olie, in met name Azië, bleek ook de techniek ‘onverwachte’ vorderingen te hebben gemaakt. Zuinigere apparaten en betere zoek- en wintechnieken maken dat Peak Oil tien jaar later nog steeds in de ‘nabije’ toekomst ligt.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Hoe prikkelbaar zijn Nederlanders?
, door
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Arbeidstekort fictief probleem?
, door
In juni vorig jaar voorspelde het CPB nog dat er een paar honderdduizend mensen extra werkloos zouden worden. Ik niet. Ik gebruik namelijk geen glazen bol, maar kijk naar de cijfers. Ook in juni daalde de werkloosheid al. Inmiddels hebben we (nog steeds) de laagste werkloosheid van Europa. De werkloosheid daalt nu tien maanden op rij. We horen het CPB niet meer over massawerkloosheid, maar de schade die ophitser Coen Teulings heeft aangericht is groot. Bangemaakt door de onheilsprofeten gingen de vorige verkiezingen massaal over de vraag hoe ‘mensen weer aan het werk konden komen’. Mark ‘orde op zaken’ Rutte won. Werkloosheid in Nederland was nauwelijks een probleem en is het nu al helemaal niet meer. De realiteit is juist een dreigend arbeidstekort.
Demografie is wat anders dan onheilsprofetie. Je kunt zien hoeveel mensen er met pensioen gaan en hoeveel mensen de arbeidsproductieve leeftijd gaan bereiken. Alleen de migratiecijfers zijn ongewis. Sinds januari van dit jaar gaan de babyboomers massaal met pensioen. De komende 20 jaar bereiken ongeveer 20.000 mensen meer de pensioengerechtigde leeftijd, dan dat er mensen de arbeidsmarkt opstromen. Ieder jaar. Twintig jaar lang. Nog duidelijker geformuleerd: iedere week komen er een paar honderd arbeidsplaatsen vrij die niet zijn op te vullen. Werkgevers doen niets. De overheid doet bijna niets. Wie doet er wel wat? De pensioenleeftijd verhogen is een druppel op de gloeiende plaat. Een hogere pensioenleeftijd is fijn voor de staatskas, maar mensen gaan er nauwelijks langer door werken. De gemiddelde leeftijd pensioenleeftijd is nu 62 en schuift maar tergend langzaam ietsje omhoog.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Massawerkloosheid of toch arbeidstekort?
, door
Rutte, Cohen en alle andere politici willen er alles aan doen om de mensen weer aan het werk te krijgen en de koopkracht op orde te houden. Heel nobel van deze politici, maar we hebben in Nederland al de laagste werkloosheid van heel Europa. Als we het CPB moeten geloven komen daar nog honderdduizenden werklozen bij. De ervaring leert dat we het CPB juist niet moeten geloven. Keer op keer zitten ze er naast. Behalve het Centraal Plan Bureau kent Nederland gelukkig ook nog het Centraal Bureau voor Statistiek. Deze nijvere cijferaars pogen niet het onmogelijke, maar brengen de economische toestand van het heden in kaart. Wat blijkt? Het gaat langzaam de goede kant op met Nederland.
Geen fictieve problemen
Zijn er dan geen problemen? Natuurlijk wel. De vergrijzing, het energievraagstuk en de schuldencrises zijn geen fictieve problemen. Vanaf 2011 verlaten per week honderden mensen de arbeidsmarkt die niet kunnen worden opgevolgd. De komende 18 jaar zet die trend zich door. In de zorg, het onderwijs en de transportsector zullen arbeidstekorten nijpender worden. Laten politici zich vooral baseren op de betrouwbare cijfers van het CBS en de langetermijnvoorspellingen over aan sjamanen, kippenbotjeskijkers en het CPB. Hoe gaan we in Europees verband een volgende schuldencrisis voorkomen? Wat doen we met schaarser wordende fossiele brandstoffen? Die lastige vragen laten Nederlandse politici liefst onbeantwoord. Nederlandse politici baseren zich zonder enig voorbehoud op het CPB en gaan daarom ‘mensen aan het werk helpen’ en ‘de koopkracht op orde houden’.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Slim stemmen?
, door
Als je tactisch wilt stemmen, waar moet je dan op letten? De stemwijzer helpt niet. Als je nu nog niet weet wat de diverse partijen ongeveer willen, dan kun je beter een slimme oom machtigen. Verkiezingsprogramma’s bestuderen is ook zonde van je tijd. Die werkstukjes belanden na 9 juni in de papierbak. De CPB doorrekeningen serieus bekijken dan? Zo mogelijk nog zinlozer. Het CPB neemt de aangeleverde data van de politieke partijen namelijk wel serieus. Het resultaat zijn solide ogende staafdiagrammetjes en golvende grafiekjes zonder enige betekenis. De aangeleverde data hebben niets met de politieke werkelijkheid van 10 juni te maken. De gehanteerde modellen zijn onvolledig en de behaalde resultaten uit het verleden zijn bedroevend, maar dan ook bedroevend zwak. Nee, een zwevende kiezer die wel zelf nadenkt kijkt eerst naar wat zijn landgenoten van plan zijn. Een slimme stem is een stem op je gewenste coalitie. Helaas kan dat niet rechtstreeks in Nederland, dus zul je zelf de polls in de gaten moeten houden.
Links?
Als je hoopt op een links kabinet dan is het simpel. Het maakt allemaal niet uit wat Femke, Alexander, Job of Emile willen of zeggen, het enige dat telt is dat wat mogelijk is. Dat is niet veel. Een echt linkse regering zit er namelijk niet in. Zelfs in de ‘linkse jaren zeventig’ hadden de linkse partijen geen meerderheid en was er de steun van de confessionelen nodig. Het linkse electoraat schommelt in Nederland altijd rond de 40%. Al vanaf 1918. Het meest denkbare linkse kabinet is om die reden Paars of Paars-Plus. Om dat te realiseren moet de PVDA wel de grootste partij worden. D66 en GroenLinks voelen de bui al hangen, want zij vrezen dat de kiezer in het stemhokje wederom niet zal kiezen voor hun toch alleszins redelijke alternatieven. Terecht overigens, want de slimme progressief moet wel op de PvdA stemmen om gehoord te worden. Als Alexander 9 zetels haalt is dat al een verdriedubbeling, Femke heeft aan 10 zetels genoeg om de vlag uit te hangen. Beiden zullen graag aanschuiven bij een nieuw Paars. Kortom: wil je een linksige coalitie, stem dan op Job.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Quote van de Dag: Cijfers weinig waarde
, door
[qvdd]
“Uit het antwoord rondom de files blijkt dat velen tijdens de verkiezingscampagne vooral worden bevestigd in hun mening die ze al hadden en niet door de cijfers worden beïnvloed. Het hoort blijkbaar tot de Nederlandse folklore van Tweede Kamerverkiezingen.”
Maurice de Hond verwondert zich over de discrepantie tussen de cijfers uit de CPB-berekening betreffende de aanpak van files, en de indruk van de kiezer over welke partij de files het beste aanpakt. Uit de berekening blijkt dat de VVD het minst effectief is, terwijl de kiezers de VVD daarin het hoogste waardeert van alle partijen.
Slechts achttien procent van de ondervraagden hechtte veel waarde aan de CPB-doorrekening.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Spindokter CDA bijt tanden stuk op koopkracht
, door
It’s the economy, stupid! Deze oud strijdleus van Bill Clinton was de lijfspreuk geworden van menig westers politicus. Het CDA lijkt het echter compleet te zijn vergeten. Op de dag dat het CPB naar buiten kwam met de doorrekening van verkiezingsprogramma’s, moest de nieuwe Jack de Vries daarom gelijk aan de slag. En snel een beetje, want anders blijft het hangen: niet met Bos, maar met Balkenende ben je de klos.
Spin is in
De koopkrachtcijfers van de doorrekening van het CPB komen het CDA uiterst ongelegen, nu het in de peilingen nogal tegenzit. Het was dan ook geen toeval dat CDA’s nieuwe spindokter Jeroen de Graaf zich gelijk een ongeluk spinde:
“CPB zegt bij CDA koopkracht verlies van 0,25% tegenover loonontwikkeling van +0,25%. Saldo is daarmee 0, dus koopkracht behoud.”
Dat is uiteraard de eerste tactiek die gevolgd wordt: aangeven dat het allemaal wel meevalt. Je brengt naar voren dat je vindt ‘dat er een verkeerd beeld is ontstaan over de koopkracht in de CPB-analyses’. Relativeren hoe erg het allemaal uitpakt is echter niet voldoende om het gevaar te bezweren.
Afleidingsmaneouvre
Een andere tactiek uit het spelboek van de spindokter is de afleidingsmaneouvre. Het CDA heeft er veel belang bij als het de confrontatie zoekt over een ander onderwerp. De media zijn dol op conflict, dus voordat je het weet lukt het om een ander onderwerp te agenderen. De aanval is dan de beste verdediging.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.