Het Progressief Pessimisme van Ewald Engelen
COLUMN - Van je vrienden moet je het maar hebben. In zijn laatste column op Follow the Money boort Ewald Engelende ambitie van de Engelse Jeremy Corbyn om de EU socialer en democratischer te maken bij voorbaat de grond in, en noemt hem naïef. Maar… wie is er nu naïef?
Ewald Engelen is een bekend en scherp euro-criticus, maar gelooft niet in verbetering. Hij put zich uit in bewijs dat dit een illusie zou zijn, en valt grofweg terug op twee argumenten: ten eerste dat de EU zich de laatste decennia nu juist bijzonder neoliberaal gedragen heeft, en ten tweede dat dit gedrag inmiddels vastligt in verdragen die niet zo makkelijk te veranderen zijn.
Maar resultaten uit het verleden bieden niet altijd garanties voor de toekomst, ook in dit geval. Bovendien is het in het verleden ook wel eens anders gegaan. De verzorgingsstaat van weleer die nu wordt afgebroken door neoliberale sloopdrift is immers ook ooit ontstaan. Daarbij vergeet Engelen maar al te gemakkelijk wat de EU betekend heeft voor de mensenrechten – misschien niet in dit land, maar in Zuid- en vooral Oost-Europa des te meer.
En het is zeker waar dat verdragen niet makkelijk te veranderen zijn, maar daartegenover staat dat juist nu meer en meer blijkt dat die verdragen niet in steen zijn uitgehouwen. Zelfs het Schengenverdrag wordt momenteel ter discussie gesteld, waar daar altijd het grootste taboe op lag. Dus waarom zou het niet kunnen dat een brede Europese progressieve beweging uiteindelijk op lange termijn de EU herontwerpt? Het ‘neoliberalisme’ waar zowel Corbyn als Engelen zich tegen kant is zich in ieder geval steeds verder en verder vast aan het draaien.