5 keer iets nieuws

En het magische getal is *trommelgeroffel*: 5. Tot voor kort was ik me er niet van bewust dat er zo’n getal bestond, maar een paar jaar geleden is het dan dus uitgedokterd, door het Hot Or Cool Institute. Om binnen de planetaire grenzen te blijven, mogen we per persoon maximaal 5 kledingstukken per jaar aanschaffen. Daarmee zal de kous niet af zijn qua restricties, maar wat betreft kleding dus wel. Mijn eerste reactie was: daar zit ik sowieso boven. Mijn tweede reactie: volgens mij kán je dat helemaal niet halen, in een klimaat als de Nederlandse. Je redt het niet met 5 items. Zelfs als je minimaliseren tot in de puntjes beheerst en/of helemaal op de hoogte bent van je eigen kledingstijl en dus geen miskopen doet, ook dan heb je te maken met slijtage van kleding. Het zou natuurlijk een ander verhaal zijn als we collectief gaan accepteren dat we er – zodra we aan onze kledingtax zitten – als een sloeber bij lopen. Daarmee zouden we een flinke slag slaan. Ik heb wat vriendinnen gepeild en zij vinden het niet allemaal even zinvol om zo’n getal te hebben. Het is maar een bepaalde zienswijze en een momentopname, en het hangt nogal af van wat je dan koopt en waar dat van is gemaakt. Ik vind het ook nogal een raar absoluut getal. Maar als het een gemiddelde is van de verschillende kledingstukken die we kopen, dan gaat het nu dus toch op. Of zoiets. De kleding-boekhouding Ik wil er wel mee experimenteren. Voor dit jaar is dat al mislukt, want ik zat al op 8 stuks toen ik het magische getal ontdekte (waaronder 4 'basics' overigens). En daarna heb ik nog een kledingstuk gekocht. Terwijl ik het wist hè, ik schaam me diep. Bijna twee aardbollen dus. Nog schokkender is de hoeveelheid kleding die ik vorig jaar kocht. Ik heb het even opgeteld: 25 stuks! Ik heb het een beetje overdreven vorig jaar. En ik zak nu door de vloer. Maar: een aanzienlijk deel was sportkleding, wat je blijkbaar naar eigen inzicht onder de categorie ‘sportbenodigdheden’ mag schuiven, dan telt het niet mee voor de 5 kledingstukken. Dat waren zo'n 9 stuks. Dat klinkt voor mij als veel sportkleding, maar over het afgelopen decennium heb daar barweinig van gekocht, vandaar de inhaalslag in het afgelopen jaar. Al kan ik alsnog wel toegeven dat niet alles noodzakelijk was en even veel wordt gebruikt. Een ander deel is hoofdzakelijk bedoeld als werkkleding, voor op kantoor. Past dat ook in een andere categorie? Zie je, ik ben al creatief aan het boekhouden. Maar zo werken dit soort dingen: je kan ook eigenlijk niet naar één categorie kijken zonder de rest mee te nemen. Maar één categorie is een begin. De kledingcategorie specifiek is een goed begin, gezien de grote impact. Ik heb me vorig jaar ook laten verleiden door aanbiedingen en uitverkopen van duurzame en eerlijke shops. Dat is de categorie ‘wellicht koop je te veel kleding’, maar ook ‘je steunt goede bedrijven met hun mooie werk - maar ook dat heeft milieu-impact’. Tja. (Dit is voer voor een volgende blog, want is duurzame productie en consumptie wel mogelijk onder het kapitalisme?!) 25 is voor mij ook bovengemiddeld hoor, zo vertel ik mezelf. In 2021 nog, toen we een pandemie-leven leidden, heb ik 9 maanden niks gekocht. Maar zelfs in dát jaar zat ik op de 5 nieuwe items in de laatste drie maanden (waarvan twee zwarte lange-mouwen-t-shirts en 1 zwart hemdje) en zelfs erboven als ik tweedehands gekregen kleding meetel. De tussenliggende jaren zal ik dan ook wel boven de 5 hebben gescoord en ik gok onder de 20. Het gemiddelde in Nederland ligt blijkbaar op 10 stuks per jaar, zo berekende het Hot or Cool Institute op verzoek van FTM (achter betaalmuur). (Hier staat echter dat het om 46 stuks per jaar gaat voor Nederlanders, en blijkbaar zijn het 28 stuks per persoon per jaar in de UK.) Wie rekent... 5. Ik ben even aan het rekenen geslagen[*]. Als je maximaal 5 stuks per jaar mag kopen, dan kan je er ook maximaal 5 per jaar verslijten of afdanken. Stel je draagt gemiddeld 3 kledingstukken per dag (in de winter draag ik zelf al vier lagen bovenkleding tegelijkertijd...), dan heb je 3×365=1.095 kleding-draag-dagen voor al je gedragen kleding in een jaar (volg je het nog?). Ieder jaar 5 stuks erbij en 5 stuks vervangen, maakt gemiddeld: 1.095/5=219 kleding-draag-dagen per kledingstuk ('wears' in het Engels). Dit getal wordt hoger bij gemiddeld meer kledingstukken per dag. Als je 4 kledingstukken per dag draagt, dan maakt dat 292 kleding-draag-dagen of wears. Hoe vaak wassen we onze kleding? Eens in de 4 dagen maakt 55 wasbeurten (3 per dag) of 73 wasbeurten (4 per dag). Ik meen kledingstukken te kennen die het niet zo lang volhouden zonder zeer sloeberig te gaan ogen. Tevens is zo'n 219-292 wears per kledingstuk fors hoger dan de '30 wears' die wordt gepromoot onder capsule wardrobe-geïnteresseerden. Dat zijn mensen die hun kledingvoorraad bewust klein houden, ervoor zorgen dat hun kleding bij elkaar past, dat ze geen miskopen doen en ook dat ze geen kleding kopen die ze geen 30 keer zullen dragen. Bovenstaande gedachtelijn is waarom ik dacht dat het niet haalbaar is. Toen bedacht ik me dat het wél kan. Want er is al kleding voor 6 (!) generaties aanwezig. Ja echt! Maar nee wacht, ook de aanschaf van tweedehands kleding dient opgenomen te worden in je administratie, lees ik hier. Want tweedehands kleding is niet automatisch impactloos. Het is wel ingewikkeld om de impact dan te bepalen, dus bij gebrek aan beter mag je zelf een inschatting maken. Het zal vast kunnen als je slimmer koopt, dus geen kleding die je snel zat bent, die niet te combineren is, of die snel lelijk wordt, onder andere. ...gaat voor minder kleren Er zijn nog een boel mitsen en maren op te merken, wat de wetenschappers achter het getal zelf ook wel zullen doen. Maar het is sowieso een leuk gedachte-experiment en het is pas echt leuk als we binnen de planetaire grenzen weten te blijven. Dus welke kleding zou jij nog kopen als het maar 5 stuks per jaar zouden mogen zijn? En welke kleding niet? En dan is het de kunst om minder van de laatste categorie te gaan kopen. Ik durf wel te stellen dat ik na mijn 9 kledingstukken dit jaar een pauze inlas. Dat ik geen last-minute fladderkleding ga kopen als de zomer volgende week dan eindelijk tevoorschijn komt. Als ik weer in de verleiding kom, zal ik denken aan mijn ene vriendin die aangaf dat ze het makkelijk redt om onder de 5 stuks per jaar te blijven omdat ze bijna nooit nieuwe kleding voor zichzelf koopt. [*] Ik overwoog een chatbot om hulp te vragen, maar ik wil de chatbots niet voeren. Ik zie berekening-suggesties van menselijke lezers graag tegemoet in de reacties!

Door: Foto: Leopictures, via Pixabay.
Foto: Tom Simpson (cc)

Van Teutems misplaatst techo-optimisme

OPINIE - Zonder gedragsverandering gaat technologie ons niet redden. Simon van Teutems techno-optimisme is misplaatst. Een gastbijdrage van Frans Kuijpers, eerder verschenen op zijn eigen weblog.

Na het lezen van een artikel van Simon van Teutem met als titel Degrowth: op papier een oplossing voor bijna alles, in praktijk een dwaalspoor, moest ik denken aan een van de grootste economen uit de geschiedenis, bekend van het meesterwerk The general Theory of Employment, Interest, and Money, John Maynard Keynes. In 1930 schreef Keynes een essay met als titel Economic possibilities for our Grandchildren waarin hij vooruitkeek naar de wereld van zijn kleinkinderen. Ik moest eraan denken omdat zowel van Teutem als Keynes in dezelfde val trappen. Van Teutem bekritiseert de degrowth beweging en pleit voor decouplinghet los koppelen van CO2-uitstoot en economische groei: “méér produceren, maar steeds mínder uitstoten,” als oplossing voor het klimaatprobleem.

Eerst de bijzondere kritiek op degrowth. “Degrowthers zijn ervan overtuigd dat de wereldwijde economische activiteit moet krimpen in plaats van groeien en dat we welzijn boven winst moeten plaatsen. Zodoende gebruiken we minder grondstoffen en energie. De beweging is dan ook pleitbezorger van ‘consuminderen’; het bewust begrenzen van onze consumptie als samenleving.”  Maar, zo betoogt Van Teutem: “wie er langer over nadenkt, ontdekt dat het in praktijk ingewikkelder is dan de beweging het doet lijken. Minder werken en minder kopen betekent immers ook: minder belastinginkomsten voor de overheid.” Dit gat dichten met hogere belastingen zal lastig worden want: “vind dan maar eens steun voor hogere belastingen: als je al minder betaald krijgt, wil je over dat lagere salaris niet ook nog eens meer belasting betalen.” Minder werken mag dan wel betekenen dat: “jij meer tijd hebt voor vrienden en mantelzorg, maar ook dat de overheid minder geld heeft voor verpleeghuizen, leraren, openbaar vervoer, sociale woningbouw, warmtepompen, zonnepanelen, isolatie, en ga zo maar door. Anders gezegd: luxe kost geld, maar een duurzame verzorgingsstaat ook.”  Stoppen met groeien betekent het opblazen van de economie zo betoogt Van Teutem. Logisch toch?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Ketut Subiyanto, via Pexels.

Niet meer dan je nodig hebt

‘Koop met compassie, niet méér dan je nodig hebt.’ Zo luidt de slogan van menig initiatief dat duurzame consumptie promoot als groen alternatief voor het prevalerende hyper-consumentisme. Het houdt mij bezig, de balans vinden tussen wel en niet af en toe iets nieuws kopen, want wanneer heb je nu echt iets nodig?

De eerste les van ‘duurzaam consumeren’ luidt dat géén nieuwe spullen kopen ecologisch gezien vrijwel altijd beter is dan wel iets nieuws kopen. Consuminderen dus. Trouwens, wat zou het toch heerlijk zijn als we geen spullen nodig hadden: probleem opgelost! Maar ervaring leert dat we toch één en ander nodig hebben, bijzondere diersoort die we zijn.

Tot miskoop gedoemd

Soms is het eigenlijk van tevoren wel duidelijk: dit wordt een miskoop. Het is bij voorbaat al een miskoop, het lijkt wel geproduceerd als miskoop. Ik bedoel dat veel producten zo specifiek zijn dat je het in maar zeer specifieke gevallen gaat gebruiken, en in totaal dus maar een paar keer.

Veel spullen in de winkels en webshops vallen wat mij betreft in de volgende categorie: misschien wordt het mijn nieuwe grootste hobby, maar waarschijnlijker is dat ik het twee keer gebruik en er daarna niet meer naar omkijk. En als ik er dan naar kijk, is het vol ergernis omdat het wel ruimte in beslag neemt en ik de niks mee doe. Een andere mogelijkheid is dat ik het wel gebruik, maar dat het praktisch gezien een al aanwezig apparaat of ‘ding’ vervangt. Daardoor wordt het andere ding niet meer gebruikt, neemt het onnodig ruimte in beslag, en is het rijp voor de tweedehandswinkel of de vuilnisbelt. Triest.

Foto: Tim Douglas, via Pexels.

Het is geen goede aankoop als je het niet nodig hebt

OPINIE - Het is buiten koud, nat en vroeg donker. En dan regent het ook nog kortingen in de Black Week, de opgerekte versie van koopfestijn Black Friday. Het perfecte weer om comfortabel vanaf je bank online troep te kopen, als je niet goed uitkijkt. Ik was niet van plan mee te doen, maar uit nieuwsgierigheid ben ik toch gaan kijken wat deze Black Friday behelst.

Geen haast, je hebt het niet nodig

Op de overzichtswebsite blackfridaynederland.nl pronken vooral grote ketens met hun kortingsacties. Ik zie heel veel elektronica (fun fact: inclusief vibrators), wat kleding en een geurkaars. Maar vooral technische snufjes dus. Ik snap niet veel van elektronica. Voor mij zijn het een heleboel spullen die ik niet nodig heb en die toch behoorlijk wat geld kosten. Sommige spullen heb ik wel nodig, zoals een telefoon en een computer. Maar – verrassing! – die heb ik al en hoef ik dus niet te kopen. Het ontbreekt me dan ook totaal aan de noodzaak om nu iets aan te schaffen.

Er zijn wel dingen die ik ooit nog wil, zoals een betere stofzuiger. Maar moet dat nu? Nee joh, dat kan prima later, als ik het meer nodig heb dan nu. Elektronische producten die eerst nieuw en duur zijn, worden meestal vanzelf goedkoper. Of er komen betere versies. En zo niet: ook goed, dat zien we dan wel weer.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Yan Krukov (Pexels)

Waarom ik een lastige klant ben

COLUMN - Ik ben een lastige klant geworden. En dan ook nog specifiek bij webshops die ik juist leuk vind, omdat ik daar nu eenmaal het liefst bestel. Maar als er dan iets misgaat, kan ik daar soms heel slecht tegen.

Als ik iets nodig heb of wil kopen, doe ik vaak erg mijn best om een duurzame variant bij een duurzame bron te halen. Het vergt dan wat uitzoekwerk om te komen tot een optie waar ik voor wil gaan. Ik woon niet in een grote stad, dus webshops bieden een uitkomst, je kent het wel. Het product moet alleen wel met de post en daarna kan je het pas in het echt zien. Een gokje dus.

Ruis

Ik bestel dus weleens wat bij duurzame online winkels. En hoe goed dit wereld-verbeterende bedrijf ook haar best doet, online winkelen blijft een ellende. Met als voornaamste probleem dat het beeld dat je van de producten hebt hoe dan ook vertekend is. Je vormt je beeld op basis van hoe het product wordt weergegeven en dat beeld hoeft helemaal niet overeen te komen met het echte product. Er zit ruis op de lijn.

En als ik dan zo veel moeite heb gedaan om online iets uit te zoeken waar ik achter denk te kunnen staan, wat ik kan bestellen bij een ‘goede webshop’, en wat helemaal naar mij toe wordt gebracht, dan kan ik er heel slecht tegen als het product anders is dan hoe ik het me had voorgesteld. Als het erg tegenvalt moet ik het namelijk terugsturen en dan was het allemaal voor niks. Dat is enorm zonde van de moeite, het karton, de uitstoot en het geld.

Foto: Gary McCafferty (cc)

Consuminderen tijdens de feestdagen

COLUMN - Een dilemma: je wilt consuminderen maar hoe doe je dat met de feestdagen?

Eind november maakte ik met een groep vrienden het begin van een set afspraken over wat we wel en niet willen eten, kopen, doen. We hadden niet langer zin om ons mee te laten slepen in consumptiepatronen die we niet ondersteunen. Misschien denkt u nu ‘doe dat dan gewoon niet’, maar dat heeft meer voeten in de aarde dan het lijkt.

Een horde die we al bij het begin van ons experiment zagen aankomen, waren de feestdagen. Met een westerse-wereldwijde nadruk op kopen, kopen, kopen en eten, eten, eten, voorspelden we dat het wel eens lastig zou kunnen worden om december door te komen zonder onze afspraken te schenden. En dat was het ook.

Als je alle afspraken die we nu hebben volledig uitvoert, leidt dat tot een leefstijl met een grotendeels plantaardig dieet en weinig eerstehands spullen. Onze maatschappij is op de meeste dagen van het jaar behoorlijk anders ingericht – en in december al helemaal. Maar laat het nou ook net in december zijn dat mensen elkaar het meeste opzoeken. Laat het net in december zijn dat sociale verwachtingen het meest duidelijk zijn vormgegeven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Consuminderen?

Eerst even een warming up voor dit postje:

Als u tussen de beeldlijnen door kijkt, weet u dat bedoeld wordt dat u eigenlijk helemaal niet moet consumeren. En dat is precies wat een aantal mensen vinden dat u zaterdag moet doen: NIETS KOPEN.

Nog niet overtuigd? Heeft u de documentaire The Century of the Self van Adam Curtis dan niet gezien? Hier even de essentie voor u ter herinnering:


Eenvoudig gezegd, u consumeert zodat u zoet blijft. Zoete mensen veroorzaken geen problemen. Die kan je alles wijs maken. U bent klei in de handen van de macht als u blijft consumeren.
Wakker worden!! KOOP NIETS! KOOP NIETS!
Niet alleen zaterdag niet, gewoon nooit meer. Drastische maatregelen. KOOP NIETS!
 
 
 
 
 
Ja maar……
Wacht even. Onze huidige maatschappij en economie draait wel vanwege het feit dat iedereen toch maar gewoon naar de winkel blijft gaan. Zo hebben we dat nu eenmaal met z’n allen afgesproken. Willen we het leuk houden, moeten we het geld laten rollen. En dat ging tot nu toe toch prima? Juist nu er een kredietcrisis is, moet je er toch niet aan denken dat iedereen thuis blijft zitten en zijn geld onder de matras verstopt. Dan kunnen we helemaal de boel wel inpakken en terug naar het stenen tijdperk.
En je moet er al helemaal niet aan denken dat al die mensen die nu uren, dagen, jaren spenderen in winkels en catalogi ineens alle tijd van de wereld hebben. Gegarandeerd dat de helft binnen de kortste keren bezig is met oorlog. Van een eenvoudige ruzie met de buren tot echte oorlog met de buurlanden. Dat kan je maar beter overlaten aan specialisten, anders wordt het pas echt een puinhoop.
Het feit dat ze zo weinig zelfreflectie hebben dat ze al jaren in die consumentenval lopen, geeft aan dat ze te labiel zijn om los te laten op de echte wereld.
Nee, willen we het leuk houden is er maar 1 optie: KOOP NU!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De mens moet op technodieet

Cover van 'Enough'

‘Enough’ van John Naish (voorpublicatie hier) is, zoals de titel al suggereert, een ecoboek. De hoofdboodschap is dat we met z’n allen veel meer consumeren dan goed is voor onszelf en de aarde. Kortom, een lekker moraliserend werkje, maar wel met een analytische insteek en een visie op de rol van technologie als instrument waarmee de mens zichzelf voorbij kan hollen.

De mens heeft een natuurlijke hang naar steeds meer, redeneert Naish, en dat is de afgelopen tienduizenden jaren een zeer succesvolle overlevingsstrategie geweest, omdat het maximale dat we met onze handen konden bereiken, nog onder het duurzame exploitatieniveau van de aarde zat. In de afgelopen eeuw hebben we, met name door de inzet van fossiele brandstoffen, de mogelijkheid verworven om de aarde uit te putten en ons brein kent geen mechanisme om daar een halt aan toe te roepen.

Dat is niet alleen slecht voor het ecosysteem, maar ook voor onszelf. In zeven hoofdstukken behandelt Naish, lifestyle redacteur van The Times, evenzoveel dingen waar we geen maat in weten te houden. De eerste is informatie. Natuurlijk, er is onderzoek genoeg dat aantoont dat de gemiddelde intelligentie op de planeet aan het stijgen is doordat mensen gemiddeld minder fysiek werk hoeven te doen en meer informatie op zich nemen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Volgende