Kritiek op de consumptiemaatschappij is van alle tijden

Steeds meer mensen zijn zich bewust van de schade die overvloedig consumeren aanricht. Het kopen van eerlijke en duurzame producten is een goed begin, maar niet genoeg. Gepersonaliseerde reclames op Facebook van mooie schoenen en kleren; flitsend rode verpakkingen in schappen; en gadgets vol technologie die snel kapot gaan, zodat je vaker iets nieuws koopt: we worden verleid om onze portemonnee te trekken en worden constant aangesproken op onze status als consument. En het werkt. Natuurlijk moet je eten kopen en een jas dragen, maar we schaffen regelmatig producten aan die niet noodzakelijk zijn voor het primaire levensonderhoud. Dit fenomeen heet 'consumentisme'. We leven in een hyperconsumptieve maatschappij die een diepe en grote ecologische voetprint achterlaat. Het kopen van veel producten, de behoefte om te bezitten, is slecht voor mens en milieu. Wat kunnen we daartegen doen? Toename koopgedrag Consumeren is iets van alle tijden, zegt historicus dr. Peter van Dam tijdens de openingslezing van de reeks 'Groene bedoelingen'. Ons afvragen waar de consumptiemaatschappij vandaan komt heeft volgens hem dan ook geen zin. Het is in ieder geval een misverstand te denken dat het uit de Verenigde Staten komt. Vanaf de 16e eeuw zijn we in Nederland steeds meer voedsel en goederen gaan kopen en in de 20e eeuw explodeerde ons koopgedrag. Meer geld, betere transportmogelijkheden en grootschalige industriële productie maakte overdadig koopgedrag mogelijk.

Foto: James Vaughan (cc)

De leukste thuis

COLUMN, SATIRE - U bent de leukste thuis, op de deurknop na. Om er zeker van te zijn dat ik thuis echt de leukste ben, heb ik uit voorzorg overal klapdeuren gemonteerd. Maar, potdomme, voor je het weet, wordt je door de werkelijkheid ingehaald.

Koelkast is meest gewaardeerde gezinslid

luidde de kop boven een artikel in tal van plaatselijke kranten. U weet: wij van Sargasso houden van onderzoek, dus waren we verheugd te zien dat dit bericht voortkwam uit een onderzoek die de firma Bosch in april liet uitvoeren door Panelwizard, onder 511 Nederlanders die een huishouden bestieren.

De kop van het persbericht van Bosch meldde heel wat anders: “Kwart van mannen grijpt naar koelkast voor comfort food”.  Waarom berichten de lokale media dan dat de koelkast de leukste thuis is?


Omdat Bosch vervolgens laat weten dat “van alle deuren in huis de koelkastdeur het vaakst wordt geopend (77%). Gemiddeld zelfs nog vaker dan de toiletdeur (64%)”.

Afijn, er volgde nog wat bijzonderheidjes, alles bij elkaar voldoende om mensen bewust te maken van het enorme belang dat een koelkast voor ons leven heeft. Het onderzoek toont aan dat zelfs degenen die een koelkast hebben, zich amper bewust zijn van de importantie.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.