Van de sloot het moeras in

In de strijd tegen nepnieuws helpen feitencontroles amper, temeer daar het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ vaak een kwestie van interpretatie is, je ook rond ‘echt’ nieuws makkelijk fakeberichten kunt fabriceren, en losse feiten combineren ook nepnieuws kan opleveren. Hoogleraar computerbeveiliging Bart Jacobs stelde daarom in iBestuur Online een nieuwe aanpak voor: authenticatie. Wanneer overheidspartijen, nieuwsorganisaties, bedrijven en online platforms hun berichten voortaan digitaal ondertekenen, weet je als lezer dat er niet met de inhoud is gerommeld. Jacobs stelt een vorm van getrapte authenticatie voor. De journalist stuurt een ondertekend verslag naar de krant, die daar na een check van de handtekening een nieuwsbericht van maakt, dat ook weer wordt ondertekend. De lezer kan zich dan door een eigen controle ervan vergewissen dat dit ‘authentiek’ nieuws is.

Foto: Seattle Clouds (cc)

Papieren werkelijkheid

Het staat er krek zoals de bedoeling is, dan is dus alles naar behoren – daar lijkt toezicht vaak op neer te komen. Een korte blik, kijken of de beschrijving overeenstemt met de plannen en regels, jawel, fijn zo, u mag verder en hier is uw stempel. Veel plezier nog. Of de papieren werkelijkheid klopt met de echte? Daar maken toezichthouders en handhavers zich vaak minder druk om. Woord is wet, we controleren vooral of alles goed is ingevuld.

Zo kan een aannemer met arseen vervuilde bagger in een meer storten om dat te verondiepen, en kunnen oevers opgehoogd worden met bouwplastic, asbest, piepschuim of ander afval. Want de papieren waren in orde.  Zo kunnen zorgbedrijfjes jarenlang valse declaraties inleveren en uitbetaald krijgen; alle stempels stonden immers netjes op de indicaties.

Zo kunnen zorgbedrijven via door advocaten en notarissen gefiatteerde constructies valselijk miljoenen euro aan winsten – gepeurd uit publiek zorggeld – opstrijken, door van zichzelf duur vastgoed te huren of gedeclareerde zorg niet te leveren. Als de papieren maar kloppen. Had dat zorgbedrijf geen toezichthouders, schrikt de Inspectie jaren later? Wat vreemd! Want hier – en ze wijzen op de statuten – staat toch dat ze die wél hebben? En zo ook kan Nederland – dat land waar alles toch zo mooi is geregeld – de facto een belastingparadijs zijn, waar Shell geen inkomsten- of vermogensbelasting betaalt, maar u en ik wel.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Duurzame bio-based productie: EU versus China

Een gastbijdrage van Bas Boterman die als trainee van het Rathenau Instituut betrokken was bij een expertmeeting over de bio-economie in Beijing.

In juli erkende de Europese Commissie zeven schema’s voor de certificering van biobrandstoffen. Dit moet leiden tot een duurzame productie van biobrandstoffen. Of deze maatregel voldoende effectief is valt te betwijfelen. China houdt er op dit gebied een rigoureuze werkwijze op na waarmee het land duidelijk laat zien waar zijn prioriteiten liggen. Bovendien heeft het niet alleen oog voor de brandstofsector, maar ook voor de biochemische industrie. Maar de vraag is of het land daarmee een groene agenda nastreeft.

De zeven certificeringschema’s zijn een reactie op de toenemende zorgen rondom de negatieve bijeffecten van biobrandstoffen. Biobrandstoffen mogen geen schade toebrengen aan kwetsbare ecosystemen en niet ten koste gaat van biodiversiteit. Daarnaast moeten biobrandstoffen bijdragen aan de reductie van CO2 emissies en mogen zij de wereldwijde voedselvoorziening niet in gevaar brengen.

Ook China maakt zich in toenemende mate zorgen om de negatieve bijeffecten van de productie van biobrandstoffen. Het land voerde al in 2006 strikte maatregelen in. De productie van biobrandstoffen mag niet meer concurreren met de productie van voedsel. Daarmee wil China voorkomen dat de voedselprijzen verder stijgen als gevolg van de productie van biobrandstoffen. Dit is voor de Chinese overheid van zeer groot belang om sociale onrust onder de bevolking te voorkomen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Palmolie plannen Nederlandse industrie schieten tekort

Dit is een gastbijdrage van Suzanne Kröger, campagneleider bossen Greenpeace. Ze is in Jakarta aanwezig op de RSPO meeting voor duurzame palmolie. Zij constateert twee ontwikkelingen. Ten eerste de Maleisische en Indonesische industrie gooien hun gewicht in de schaal om de RSPO standaard omlaag te trekken. Ze willen af van het principe dat je eerst je concessie moet onderzoeken op waardevolle stukken bos voordat je kapt. De hele essentie van de RSPO. Ten tweede de RSPO wil graag de duurzaamheidsstandaard zijn voor de biobrandstoffen richtlijn van de EU voor palmolie. Alleen neemt de RSPO broeikasgasuitstoot helemaal niet mee in de duurzaamheidscriteria.

Update: zie onderaan

Gisteren is in Jakarta de jaarvergadering van de ronde tafel voor duurzame palmolie (RSPO) gestart. Dit omstreden keurmerk blijkt in praktijk niet de grootschalige kap van bossen voor de aanleg van palmolie plantages tegen te gaan. Maar de Nederlandse industrie zet vol in op de RSPO: vorige week presenteerden ze hun ambitieuze plannen om vanaf 2015 alleen nog RSPO palmolie in hun producten te gebruiken aan staatssecretaris Bleker (EL& I). Het woord ambitieus is hierop nauwelijks van toepassing. Het is “too little, too late”.

De aanleg van palmolie plantages alleen al in Indonesië en Maleisië kost 170 voetbalvelden tropisch bos per uur. De Sumatraanse tijger en orang-oetans verliezen hun leefgebied en worden met uitsterven bedreigd. De lokale bevolking wordt ervoor van hun land verdreven. Sinar Mas, het grootste palmolie bedrijf van Indonesië, is wereldwijd berucht om zijn illegale kap en het verwoesten van orang-oetan leefgebied. Het uitsluiten van dit soort bedrijven, die zonder enige scrupules te werk gaan, zou de kern van het plan moeten zijn, in plaats van te langzaam inzetten op een te vrijblijvend certificeringssysteem.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour | Certificering duurzame vis in opspraak

“I will go as far as to say consumers are being duped. They think they are buying fish that are sustainable and can eat them with a clean conscience”. (Guardian)

Greenpeace trekt het MSC label voor duurzame vis in twijfel. Volgens de milieuorganisatie wordt het label te gemakkelijk verstrekt terwijl wetenschappelijke onderbouwing voor een duurzame vangst vaak ontbreekt. Onlangs vierde MSC haar 100ste certificering met het toekennen van het duurzaamheidslabel aan kabeljauwvisserij in de Barentszzee. Greenpeace zet o.a. vraagtekens bij het toekennen van het MSC label voor tonijn- en zwaardvisvangst voor de Amerikaanse kust. Als voorbeeld van onzorgvuldige certificering noemt Richard Page van Greenpeace de certificering van ijskabeljauw in de Rosszee bij Antarctica: van deze soort weet men nog niet eens waar ze zich voortplant?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dutch to use only certified palm oil by 2015

Hieronder staat het tweede artikel van Sargasso gastblog: Mongabay.com. Nederland is het eerste land dat zichzelf verplicht om volledig over te stappen op duurzame palmolie. Aangezien Nederland na China de grootste importeur van palmolie is is dit ook buiten Nederland groot nieuws. Het originele artikel staat hier. Met dank aan: Rhett Butler.

The Netherlands has committed to only using palm oil certified under the Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) by 2015, providing a huge boost for the certification standard which aims to improve the social and environmental performance of the world’s most productive oil crop. The pledge makes the Netherlands the first country to commit itself to using only sustainable palm oil.

“Dutch business has long been closely involved in efforts to make the palm oil supply chain more sustainable. The country has been one of the front runners in this respect,” said Frans Claassen, Director of the Dutch Product Board for Margarine, Fats and Oils (MVO). “Now, we commit ourselves to acting on our believes. Over the next few years, we will work very hard to ensure that all palm oil used in the Netherlands will be sustainable by the end of 2015. In other words, that it is purchased in accordance with one of the trading systems approved by the RSPO.”

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.