Geen bal op tv | Theo van Gogh

COLUMN - Met enige regelmaat reden wij langs het hotel in Kedichem waar Wil Schuurman, de vrouw van Hans Janmaat, dankzij een aanslag door zogenaamde antifascisten haar been verloor. Van de aanslag zelf weet ik mij zo goed als niks te herinneren (ik was bijna negen jaar). Ik weet alleen dat ik, telkens als wij langs het uitgebrande hotel reden, bij mezelf dacht: dus dit hotel was bereid fascisten te huisvesten. Dat Wil Schuurman hier haar been verloor, was mij waarschijnlijk onbekend. En als ik het al had geweten, dan had ik waarschijnlijk gedacht: moet je maar geen fascist zijn.

Ach ja, de jaren ’80. Afgelopen zondag stond Wil Schuurman centraal in een reportage van Brandpunt, getiteld Podium voor mevrouw Janmaat. De reportage was van beroepsijdeltuit Fons de Poel. In 1998, toen de Centrum Democraten hun zetel verloren en de Kamer uit moesten, stond diezelfde Fons de Poel, glunderend van zelfvoldaanheid, Hans Janmaat wat trappen na te geven. Janmaat probeerde de camera’s te ontwijken, De Poel bleef hem achtervolgen, smalend ‘nul zetels, hoe voelt dat nou??’ roepende. Of zoiets. 

‘Farizeeër’, zo noemde Hans Janmaat Fons de Poel tegen zijn vrouw. Ze hadden het dus over hem gehad! De Poel nam deze geuzennaam in ontvangst met een mengeling van trots en gelegenheidsschuldgevoelens. In de reportage werd Janmaat neergezet als een profeet. Iemand die zijn tijd ver vooruit was. Wil Schuurman schetste haar man als een lieverd die dol was op zijn rol van onder gescheten underdog. We zagen wat fragmenten waarin Janmaat een paar dingen zei die de Tweede Kamer deden leeglopen. Het klonk meer als Pim dan als Geert. Professor Doctor Meindert Fennema kenschetste Janmaat als slachtoffer van z’n tijd.