Het is deze week Rainforest Week EN het is vandaag de Bossen voor Klimaatdag EN het is vandaag Blog Action Day 2009: Climate Change. Tja, dan kan je als Sargasso natuurlijk niet achterblijven. Dus vandaag, 15 oktober 2009, staat geheel en al in het teken van het groen, de bossen en de klimaatverandering. Alleen als er torenflats of kabinetten vallen, onderbreken we vandaag de uitzending even. Verder overvoeren we jullie de hele dag met alleen maar groene postjes, maar dan wel met een zwarte achtergrond want dat schijnt stroom te besparen. U bent gewaarschuwd!
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Onverstoord primair bos in gematigde gebieden kán significant meer koolstof herbergen dan tropische bossen (Mongabay). Dit blijkt uit een studie [.pdf] naar bijna 100 verschillende bossen wereldwijd die deze maand is gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Dit onderzoek kan ingrijpende gevolgen hebben voor het implementeren van bosbescherming in het nieuwe klimaatprotocol. Wie immers de meeste koolstof heeft kan straks ook aanspraak maken op het meeste REDD geld.
Onderzoeksresultaten uit artikel Re-evaluation of forest biomass carbon stocks and lessons from the world’s most carbon-dense forests [.PDF] verwerkt door Mongabay.com
Zowel de boven- als ondergrondse biomassa bleek in eeuwenoude gematigde bossen vaak hoger dan in de tropische bossen. Kampioen zijn de eucalyptus bossen in de Central Highlands in Victoria, Australië met 2844 ton koolstof per hectare, zo ontdekte de Australische wetenschapper Dr Heather Keith nadat ze wereldwijd bijna honderd [lijst .pdf] verschillende bossen onderzocht.
Gemiddeld bevatten de gematigde vochtige bossen uit het onderzoek 377 (tC/ha), gevolgd door de subtropische vochtige bossen met 294 (tC/ha), tropisch vochtig bos 179 (tC/ha), gematigd droog bos 176 (tC/ha) en tropisch regenwoud met 171 (tC/ha) [bron: overgenomen van Mongabay]. Deze cijfers zetten ‘de wereld van de koolstofvastlegging’ op z’n kop en zijn in in bepaalde gevallen in tegenspraak met de door het IPCC gehanteerde standaardwaarden voor bostypen (zie:kaart). Misschien dat landen met gematigde bossen nu opeens recht hebben op meer REDD geld en landen met tropische bossen minder? (Los van de lopende discussie over verdeling en specificering van emissiedoelen etc.) Ook de Australische houthakkers zijn in paniek: opeens zijn de bossen die ze omhakken meer waard als ze ze laten staan? “Maar laat ons ze nou maar omhakken want elders gaat dat omhakken een stuk rücksichtloser” roepen ze nu.
Maandag bracht Greenpeace een lijvig rapport uit: Slaughtering the Amazone. Dit keer gaat het niet over de oprukkende sojateelt als indirecte bedreiging van het Amazonewoud maar om een zeer directe bedreiging: veeteelt. Brazilië is de grootste vleesproducent ter wereld en veeteelt is de nr 1. veroorzaker van ontbossing in de Amazone. Drie jaar undercover onderzoek naar de productieketen ‘van koe tot hamburger/schoen/zeepje’ bracht aan het licht dat gerenommeerde Westerse bedrijven blind halffabrikaten afnemen van de grote Braziliaanse slachterijen. Hiermee dragen deze bedrijven bij aan de ontbossing van de Amazone. Unilever, Lidl, Burger King, Nike, Makro, Knorr en ja zelfs de duurzame IKEA gaan in het rapport van Greenpeace over de knie. Ongetwijfeld zal er nog veel gediscussieerd worden over de feiten uit het rapport. Maar op het eerste gezicht is de hoeveelheid data en kaartmateriaal indrukwekkend: 70 pagina’s click & scroll [.pdf].
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Vanzelfsprekend is er positief gereageerd op het initiatief van de Braziliaanse president Lula om een fonds in te stellen voor de bescherming van het Amazone-woud (BBC). Het afremmen van de ontbossing in de Amazone moet helpen tegen klimaatverandering. De Braziliaanse overheid hoopt het eerste jaar één miljard dollar in te zamelen, Noorwegen stort al 100 miljoen dollar. Uiteindelijk moet het fonds in 2021 21 miljard dollar bevatten. Greenpeace is verheugd omdat Brazilië hiermee eindelijk de relatie tussen bosbehoud en klimaatverandering erkent.
Maar agro-grootmacht Brazilië lijkt met dit initiatief internationale processen op het gebied van het voorkomen van ontbossing te negeren. Wat Brazilië nu op eigen houtje doet wil een coalitie van regenwoudlanden al veel langer, maar dan alleen op een mondiaal niveau geregeld binnen de VN. Zij willen een systeem van verhandelbare CO2-credits waarbij de geïndustrialiseerde landen de armere regenwoudlanden gaan betalen voor het laten staan van het bos. Vorige week heeft de Wereldbank in dit kader 14 landen geselecteerd voor pilot projecten op dit zogenaamde REDD-mechanisme.
Met nog een slag om de arm (omdat ik op deze plaats-tijd nog niet over alle informatie beschik) kan men concluderen dat Brazilië zich in deze kwestie als een typische grootmacht ala Verenigde Staten, Rusland of China gedraagt. Onder het voorwendsel van een overdreven zorg om buitenlandse inmenging onttrekt het land zich aan internationale samenwerking en creëert haar eigen stokpaardje. Het is voor het Amazone-woud te hopen dat ze ondanks de mooie Braziliaanse woorden toch niet alsnog wordt verzaagd tot duizenden stokpaardjes…
“We want to establish the Amazon as ours,” Tuma said. “We want the world to visit the region. But we want them to tell us when they’re coming and what they’re going to do.” (AP)
De Braziliaanse National Justice Secretary Romeu Tuma Jr. laat weten dat de Braziliaanse autoriteiten van plan zijn om een visumplicht voor het Amazonewoud in te stellen. Als het congres de wet aanneemt zullen binnenkort alle buitenlanders die de Amazoneregio willen bezoeken een visum moeten aanvragen, overtredingen worden bestraft met een boete van 60.000 dollar (38.000 euro). Met deze visumplicht wil de Braziliaanse overheid weten wie de Amazone bezoekt en waarom. Maar mensenrechten- en natuurbeschermingsorganisaties vrezen dat deze maatregel bedoeld is om pottenkijkers buiten te sluiten en de positie van de indianen te verzwakken. In ieder geval gonst het in de Braziliaanse samenleving al tijden van de paranoïde complottheorieën die de invoering van een dergelijk Amazonevisum in de kaart spelen.
Een recente peiling onder de Braziliaanse bevolking gaf aan dat 75% een buitenlandse invasie in de Amazone vreest. Vreemde legers zouden het gemunt hebben op de natuurlijke rijkdommen van het Amazonewoud (IHT). En zelfs een aanzienlijk deel van het Braziliaanse congres is er serieus van overtuigd dat de Yanomami indianen van plan zijn om met hun reservaat aansluiting te zoeken bij de Verenigde Staten?! Alexandre Barros van een Early Warning denktank legt aan het AP News uit dat in de jaren ’70 het militaire regime een vergelijkbare maatregel heeft overwogen en dat de huidige ontwikkelingen onderdeel zijn van “cyclical paranoia” in Brazilië (AP).
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
