Boos op politiek, maar op wat/wie precies?

Het tijdschrift The Economist pakte dit weekend uit met een coververhaal over de opkomst van populistisch radicaal rechts (PRR) in Europa. The Economist besteedt uitgebreid aandacht aan partijen als onze eigen PVV, het Franse Front National, de Zweden Democraten en het Vlaams Belang. Volgens het tijdschrift hebben de mensen die op deze partijen stemmen één ding met elkaar gemeenschappelijk: ze zijn boos. Boos op de EU, boos op immigranten, en boos op de politiek. Laat me dit laatste element – de boosheid op de politiek – er vandaag even uitlichten. De Russische politicoloog Kirill Zhirkov onderzocht recentelijk wat kiezers van PRR-partijen met elkaar gemeenschappelijk hebben (zie hier). Hij richtte zich daarbij onder andere op de vraag of PRR-kiezers minder tevreden zijn met de politiek dan mensen die op andere partijen stemmen. Hij verwachtte dat PRR-partijen ontevreden kiezers trekken omdat ze het politieke systeem bekritiseren, gevestigde partijen er van langs geven, een anti-elite discours verspreiden, en claimen dat ze de belangen van ‘het gewone volk’ vertegenwoordigen. Zhirkov verwachtte daarom dat dat PRR-kiezers laag zouden scoren op ‘politiek vertrouwen’ en ‘politieke tevredenheid’. Hij meet politiek vertrouwen door te kijken hoe tevreden mensen zijn met het parlement, het rechtssysteem en politici, en politieke tevredenheid door te kijken of mensen tevreden zijn met de staat van de economie, de regering, en de democratische prestaties van een land. Zijn bevindingen zijn opmerkelijk.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

#Dezeweek | Boos of teleurgesteld?

COLUMN - Als ik me vroeger had misdragen in de klas, of als ik een drol in een brandende krant voor de deur van de buurman had gelegd, wisten mijn ouders mij altijd te verzekeren dat ze niet boos op me waren. ‘Nee,’ zeiden ze dan, ‘we zijn niet boos, we zijn teleurgesteld.’ Ach, het stelde wel enigszins gerust, maar eigenlijk waren mijn ouders natuurlijk vette leugenaars.

Om mij op enige autoriteit te beroepen in die claim houd ik mij aan de definities van Van Dale. Het woordenboek duidt boos als ‘ongunstig gestemd over iets’, teleurgesteld als ‘niet beantwoorden aan een verwachting’. Oplettende lezers hebben natuurlijk al geconcludeerd dat deze twee gemoedstoestanden met gemak tegelijkertijd kunnen bestaan. Sterker nog, als je teleurgesteld bent zou je daar heel goed ook boos over kunnen zijn. Het omgekeerde is natuurlijk niet noodzakelijk, je zou best even lekker boos kunnen zijn zonder dat daar een oprechte teleurstelling aan vooraf gaat.

Een dame die bijvoorbeeld zou stellen dat ze teleurgesteld is in de nieuwe speelgoedcatalogus van de Bart Smit, zou dat dan vooral te danken hebben aan haar eigen verwachtingen. Seksisme in reclame is namelijk niets nieuws. Bedrijven wenden genderpraktijken aan om hun speelgoed makkelijker te verkopen, dat ze daarmee bijdragen aan het voortbestaan van diezelfde praktijken is een bedoeld gevolg, daar profiteren ze later zelf weer van. Het zou daarom veel gepaster zijn boos te zijn in plaats van teleurgesteld, als namelijk heden ten dage een speelgoedgids je nog teleur kan stellen, dan wordt het leven één grote teleurstelling.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.