Waarom de markt niet vrij kan zijn

De blaaskaken krijgen de bonussen, het toptalent kan de tering krijgen. Een betere samenvatting van waar het mis gaat in een groot deel van het (westerse) bedrijfsleven is er niet. Een bedrijfsbobo die in een half jaar tijd 10 procent van de werknemers kan lozen in het kader van "costcutting" krijgt onmiddelijk waardering van de aandeelhouders. Een visionair directeur die ervoor zorgt dat over vijf jaar het toptalent volledig tot bloei komt die vervolgens de nieuwe generatie producten het levenslicht laat zien, is een loser. Nauwelijks meetbaar, duurt te lang, geen bonus, daag.

Door: Foto: Hand giving bag with euro symbol isolated on white Royalty vrije stockfoto. copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Een goed bonusjaar

De bonussen zullen alleen maar stijgen, zegt organisatiepsycholoog Marlies Brenters in deze gastbijdrage.

Ondanks de publieke weerstand tegen wat ooit werd aangeduid als exorbitante zelfverrijking, hebben topbestuurders in Nederland vorig jaar hogere bonussen opgestreken. De directeuren verdienden in totaal 41,6 miljoen euro met het verzilveren van opties en aandelen. Dat is een stijging van 34 procent, zo blijkt uit onderzoek van De Volkskrant. De hoogste bonus is voor Eric Meurice van ASML. Hij toucheerde vorig jaar 6,7 miljoen voor zijn inspanningen.

In deze tijden van crisis waarbij van werknemers wordt gevraagd om af te zien van salarisverhoging, aarzelen de topmannen en topvrouwen niet om zichzelf rijkelijk te bedelen. Daarover bestaat kennelijk geen gêne. De inkomenskloof tussen de top en de werkvloer wordt steeds groter, maar dat leidt niet tot enige zelfmatiging bij degenen die het in ondernemend Nederland voor het zeggen hebben. In tegendeel. En dat is niet vreemd als je begrijpt hoe mensen, en dus ook bestuurders, hun eigen gedrag goedpraten.

Allereerst overschatten mensen altijd hun eigen aandeel in succes. Als het goed gaat met hun bedrijf zijn bestuurders geneigd om te denken dat dit komt omdat zijzelf zo goed zijn. Natuurlijk zijn ze heel belangrijk voor het succes, want zij bepalen de strategie. Maar daarmee nog niet het resultaat. Dat hangt op de collectieve inzet en prestatie van alle medewerkers. Minstens even doorslaggevend voor goede bedrijfsresultaten zijn de externe omstandigheden die maken dat je als bedrijf de wind mee of tegen hebt. Is bijvoorbeeld ASML niet ook zo succesvol omdat de vraag naar smartphones en tablets zo groot is? Dat het goed gaat met dit bedrijf is vooral ook te danken aan hightech elektronica giganten als Samsung, Apple en Nokia  die de markt aanjagen voor de chipmachines die ASML levert.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Crisiskoorts

Journaliste Karin Spaink heeft last van crisiskoorts. Haar ijldromen brachten haar langs de randen van financiële en sociale afgronden, van bonussen en armoede. Of was het geen droom? De bijdrage was ook te lezen in het Parool.

De meeste banken zijn weer opgestaan en keren als vanouds bonussen uit. In de zakenwereld stijgen de topsalarissen, vaak ook de winsten. Wel zijn er veel werknemers weggesaneerd, een noodzakelijke ingreep om weer gezond te worden. Toch bedreigt de crisis ons nog uit alle hoeken. Om ons stelsel van groei en krediet in stand te houden, moeten alle overheden derhalve fors bezuinigen en daarnaast investeren in bedrijven en banken.

Ik had koorts, zoveel was duidelijk. Want wie ijlt, heeft een volkomen eigen logica: je huishouding wordt gedreven door onnavolgbare, oververhitte dromen.

Zwetend belandde ik bij het Amerikaanse CBS. De cijfers duizelden me voor de ogen. In Amerika leeft een op de zes mensen momenteel onder de armoedegrens. Een op de zeven heeft geen zorgverzekering. Een op de acht huizen staat er leeg: de bewoners moesten vertrekken omdat ze de hypotheek niet meer konden betalen. Een op de tien Amerikanen is werkloos, zonder uitzicht op een baan. De inkomensongelijkheid in het land is de laatste decennia fors toegenomen. Ondertussen schreeuwde de Tea Party me toe dat Obama een vieze socialist was.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bonussen, testosteron en de crisis

Wel schuld aan de crisis, weinig vertrouwen in de huidige oplossingen. Dat is heel kort gezegd de mening van 111 financiële professionals in Nederland, aldus een enquete van hoogleraar Irene van Staveren van het Insitute of Social Studies van de Erasmus Universiteit. Zij sprak gisteravond op de tweede bijeenkomst van het Sustainable Finance Lab in Utrecht, dat in het teken stond van de ‘dienstbaarheid van de financiële sector’, of anders gezegd: in hoeverre heeft de bedrijfscultuur bij deze instellingen bijgedragen aan de crisis?

De financiële professionals zien zelf dat intern het nodige mis is.

Van de ondervraagden vindt:

  • 87 procent dat een te sterke gerichtheid op de aandeelhouderswaarde een belangrijke oorzaak was van de crisis.
  • 89 procent dat de Rabobank er relatief goed vanaf is gekomen door de coöperatieve structuur.
  • 90 procent dat bonnussen niet meer aan korte termijn doelen moeten worden gekoppeld
  • 25 procent dat men achteraf meer verantwoordelijk had moeten handelen.

Wie hier een voorzichtig mea culpa in ziet, moet oppassen.

Uit hetzelfde onderzoek blijkt namelijk dat:

  • de bonnussen van 2007 sterk gecorreleerd zijn aan die van 2009.
  • de bonnussen van 2009 minder relatie hebben met concrete targets, dus dat er een groter element van willekeur in is geslopen.
  • 85 procent sceptisch is over nationale regelgeving.
  • 92 procent zich keert tegen een bankenbelasting.
  • 86 procent niets ziet in coöperatieve banken.
  • 64 procent zich keert tegen opsplitsing van zaken- en retailbanken.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

SP-onderzoek PVV-beloftes beter in overdrijven dan tellen

SP rapport PVVDe SP houdt gedoogpartij PVV goed in het vizier. Na een eerdere publicatie over gebroken PVV-beloftes verscheen vandaag een nieuw onderzoek van het wetenschappelijk bureau van de SP waarin wordt beweert dat de PVV in de afgelopen tijd nog eens 150 beloftes brak. Het is een goede zaak dat partijen elkaar de maat nemen, juist over elkaars inhoudelijke keuzes en de consistentie daarvan. Het doel van verkiezingsprogramma’s is immers de kiezer inzicht te geven in het gedrag van partijen na de verkiezingen. Als partijen stelselmatig afwijken van hun programma krijgt de kiezer iets heel anders dan voorgespiegeld. Toch is het de vraag of de publicatie van de SP niet vooral een publicitaire stok is om de PVV mee te slaan. Want op het onderzoek valt het nodige aan te merken.

Neem een voorbeeld uit hoofdstuk 2 van het SP-onderzoek. Dat begint met: “De PVV zegt een einde te willen maken aan de graai- en bonussencultuur”. Daarbij wordt verwezen naar pagina 19 van het PVV-verkiezingsprogramma. Op pagina 21 van dat programma staat inderdaad dat de PVV af wil van de bonussencultuur in de (semi)publieke sector, bij staatsondernemingen en bij financiële instellingen met staatssteun. Dat laatste lijken de onderzoekers even te vergeten als de PVV wordt tegengeworpen tegen een aantal moties over het beloningsbeleid bij financiële instellingen te hebben gestemd. Die moties zijn immers niet alleen gericht op financiële instellingen met staatssteun. Dat de PVV tegen dergelijke moties stemt, is dus niet in tegenspraak met hetgeen in het verkiezingsprogramma staat. Overigens stemde de PVV vóór één van de moties waarvan het onderzoek beweert dat de partij tegen stemde (namelijk nummer 31980, 42).

Dit ene voorbeeld illustreert dat het onderzoeken van verkiezingsbeloftes nog niet zo eenvoudig is. Dat is bij degenen die wetenschappelijk onderzoek doen naar verkiezingsbeloftes al lang bekend. Robert Thomson deed in de jaren 1990 promotieonderzoek naar verkiezingsbeloftes in Nederland en besteedde daarbij veel aandacht aan de vraag wat nu precies een belofte is en wanneer je die vervult of verbreekt. Het blijkt nog behoorlijk lastig om daarvoor een objectieve maatstaf te formuleren. Natuurlijk is het in sommige gevallen duidelijk dat een belofte is verbroken, maar veel vaker is er sprake van een grijs gebied. Het lijkt er toch op dat de SP-onderzoekers dit gebied overwegend in het nadeel van de PVV hebben ingekleurd.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Beloon het team, niet het individu

Een gastbijdrage van Eddy Cardinaels van de Universiteit van Tilburg. Het stuk is overgenomen van Me Judice.

Om managers meer in het belang van de organisatie te laten werken is vooral gezocht naar slim vormgeven van individuele prestatiebeloningen, de bonussen. Dat blijkt niet goed te werken, stelt Eddy Cardinaels. De vaak één-dimensionale prestatiebeloningen kunnen de intrinsieke motivatie ondergraven. Beter is het teamprestaties te belonen. Die kunnen sociaal handelen bevorderen.

Bonussen zijn bedoeld om mensen tot extra presteren aan te vuren, om in het belang van de organisatie een stapje extra te zetten. De economische crisis heeft duidelijk gemaakt dat financiële prikkels en ook verscherpte controle (denk aan de code Tabaksblat) er in het gunstigste geval niet voor zorgen dat managers in het belang van de organisatie handelen, en soms zelfs het tegengestelde bereiken. Hoe is dit mogelijk? En is het te veranderen?

Controle en bonussen kunnen we vergelijken met een medicijn. Ze hebben als doel zelfverrijking door managers ten koste van de organisatie te onderdrukken. Net zoals bij ieder medicijn, kent ook dit medicijn zijn bijwerkingen, werkt het niet altijd even goed, en schrijven we het vaak onnodig voor. Zal de manager zich altijd willen verrijken ten koste van de organisatie? Vele controllers in organisaties menen van wel. Vandaar dat ze via bonussen, financiële prikkels en controle- en detectiesystemen mensen aanzetten om in het belang van de anderen, in dit geval de organisatie, te handelen. Maar recent onderzoek toont aan dat mensen ook sociale motieven hebben om in het belang van anderen te handelen (Fehr and Falk, 2002) en net hier wringt de schoen. De systemen die we opzetten, moeten kost wat kost zelfverrijking bestrijden, waardoor elk motief tot sociaal handelen, onderdrukt wordt.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende