Het H5N1 virus waart al een paar jaar rond (nu ook in Schotland), en heeft inmiddels 109 menselijke slachtoffers geëist. Desondanks is er nog geen overtuigend bewijs dat overdracht van mens naar mens mogelijk is. Wanneer dat laatste gebeurt, staat weinig een grieppandemie meer in de weg. Dit is een aanwijzing dat, gelukkig voor ons, waarschijnlijk verschillende mutaties nodig zijn om een vogelvirus te veranderen in een virus dat met succes door zoogdieren overgedragen kan worden. Bovendien gaat dat niet zonder problemen: In population genetic terms, a virus has to move from one fitness peak (successful transmission in the reservoir host species) to another (successful transmission in the recipient host species) by traversing a valley of low fitness where the virus is inadequately adapted to both species (Holmes, E.C. PNAS). De kans dat de meervoudige gunstige mutaties, die nodig zijn voor zulk een grote sprong voorwaarts, in de juiste combinatie optreden, is vrij klein.
Volgens wetenschappers kwamen vissen uit de zee. Klik hier voor de videopresentatie van de Universiteit van Chicago.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Het wetenschappelijke tijdschrift Bioscience publiceert deze maand een onderzoek waarin de economische waarde van insecten wordt vastgesteld. Onderzoekers van o.a. de Cornell University in Ithaca, New York stelden vast dat insecten de Amerikaanse economie jaarlijks 54 miljard dollar opleveren. En dat is zelfs zónder de diensten van gedomesticeerde insecten zoals honingbijen. Insecten zijn onmisbaar bij het verwerken van mest, het bestuiven van o.a. fruitbloesem en als voedselbron voor vogels, vissen en andere dieren. Ook spelen ze een belangrijke rol bij het in toom houden van plant- en dierziekten. Insects also save farmers some $4.5 billion each year by gobbling up pests on dozens of different crops, and a cool $3 billion by pollinating many different fruits and vegetables. The humble dung beetle chips in with savings worth $380 million, by keeping cowpats out of the way of parasitic flies and saving valuable cattle from infections. (Nature)
Op Sargasso is plaats voor gastloggers. Vorige week hadden we een bijdrage van Akufu. Die bijdrage is echter door alle technische problemen ondergesneeuwd. Vandaar nog een bijdrage van haar hand.
Dit boek is al een paar jaar geleden verschenen, maar ik wil het toch graag onder de aandacht brengen.
‘Dr Tatiana’s sex advice to all creation’, door Olivia Judson (2002) is waarschijnlijk het schunnigste boek ooit verschenen over de evolutionaire achtergrond van seksualiteit.
Iedereen die geïnteresseerd is in evolutie, zoölogie of seks vindt er iets van zijn gading. En wie wil er nu niet familie, vrienden en collega’s verbazen met een uitgebreide beschrijving van het seksleven van bijvoorbeeld de slijmzwam?
Dit vreemde wezen heeft niet 2 geslachten, maar wel 500. De problemen van een jonge slijmzwam op zoek naar ware liefde zijn dan ook voorspelbaar:
I’m a slime mold – Physarum Polycephalum is the name – and I don’t see how I’m ever going to marry and have any children. I can only ooze along, so finding partners is difficult. […] I’m worried I’m going to end up a dreary old mold. Why are slime molds so oversexed?
Het boek is opgebouwd als een brievenrubriek met Dr Tatiana als ‘Lieve Mona’ die vragen van seksueel gefrustreerde organismen beantwoordt. Aan het woord komt de gevlekte hyena, die bang is dat ze niet damesachtig genoeg is door haar fallus, maar ook de gelukzalige zeehaas die zich afvraagt waarom niet iedereen zijn/haar voorbeeld volgt en hermafrodiet wordt.
De problemen die behandeld worden variëren van promiscuïteit tot necrofilie en natuurlijk die eeuwige vraag: zijn mannen nu echt nodig? Deze aanpak verveelt geen moment en bijna ongemerkt raakt de lezer op de hoogte van het belang van de seksuele selectie, naast natuurlijke selectie, in de evolutie. Ook al is een individu nog zo goed aangepast aan zijn omgeving, dat heeft uiteindelijk weinig effect als de dames van zijn soort hem niet zien staan.
Overigens, het meest afwijkende seksuele gedrag blijkt monogamie te zijn, slechts een handvol organismen bezondigt zich hieraan, zoals de kauw, Kirks dikdik of sommige termieten.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
In Technology Review van MIT staat een lang maar goed leesbaar artikel over de status van biologische wapens en de productiemogelijkheden op dit moment.
Heel kort samengevat: Het slechte nieuws is dat er verschrikkelijk veel mogelijk is, dat die kennis zich verspreidt, dat de machines en middelen om te produceren makkelijker verkrijgbaar worden en de controle hierop moeilijk is. Het goede nieuws is dat het voor kleine groepen met weinig geld nu nog wel lastig is om echt goede biologische wapens te maken die effectief ingezet kunnen worden en dat het nog wel 10 tot 20 jaar kan duren alvorens het wel zover is.
Centraal in het artikel staat een russische oud wetenschapper, Serguei Popov, op het vlak van biologische oorlogsvoering die een kijkje in de keuken geeft van het oude Sovjet Unie programma voor biologische wapens. Dat lezende ben je nogmaals blij dat het nooit tot een oorlog is gekomen tussen de twee supermachten.
Uit het verhaal wordt duidelijk dat het maken van biologische wapens tot 10 jaar geleden voorbehouden was aan staten. Om ze uit te voeren waren er namelijk veel specialisten nodig, veel machines nodig en heel veel centjes nodig.
Maar wat vroeger moeilijk, kostbaar, kennisintensief en tijdrovend was, is inmiddels goedkoop en met een beetje kennis te produceren. Voor een deel komt dit doordat oude machines gebruikt in biotechnologie bedrijven vrij op de markt, bv via eBay, te kopen zijn. Ook veel van de grondstoffen nodig voor de productie zijn gewoon te bestellen.
In het artikel geeft men aan dat het zeer wel mogelijk is dat binnen 15 jaar een terroristische groep een variant op het pokkenvirus kan maken en verspreiden. Andere mogelijk zaken zijn legionella, een snel werkende variant van multiple sclerosis en een ebola variant.
Verder heeft men al aardig wat ervaring opgedaan met het omvormen van virussen zodat ze stoffen aanmaken die het zenuwstelsel van mensen aantasten. Dit kan leiden tot bijvoorbeeld tijdelijke schizofrenie, geheugen verlies, verhoogde agressie, verlammende depressie of angstaanvallen. Alleen lukt het ze nog niet om dit om te vormen tot een zichzelf verspreidend virus. Maar dat schijnt een kwestie van tijd te zijn.
Waarschijnlijk is er eindelijk een wetenschappelijke verklaring voor de achteruitgang van de paling gevonden: dioxine. Allerlei andere theorieën zoals overbevissing van glasaaltjes door de Chinezen in de Golf van Biskaje en de aanleg van palingonvriendelijke waterwerken en andere infrastructuur konden de terruggang niet afdoende bewijzen. Maar dat dioxine de paling de das omdoet lijkt nu zeer waarschijnlijk.
Leidse onderzoekers ontdekten dat palingembryo’s kansloos zijn als hun moeder ook maar ééntiende deel dioxine van de consumptienorm voor mensen in haar lichaam heeft. Voor het onderzoek hadden ze geslachtsrijpe alen gevangen, die onderweg waren naar de Sargassozee, een gebied in de Atlantische Oceaan waar de vermoedelijke kraamkamer van alle palingen ligt. Met hormooninjecties zorgden de onderzoekers dat de eitjes rijpten, die ze vervolgens kunstmatig bevruchtten. Ze maten de dioxinegehaltes in het palingvet en zagen dat er een heel sterke correlatie was met de ontwikkeling van de embryo’s (Noorderlog). De teruggang van de palingstand in Nederland begon in de jaren vijftig van de vorige eeuw: het moment dat er ook voor het eerst grote hoeveelheden dioxine in de natuur terechtkwamen. Dioxine is slecht afbreekbraar en hoopt zich op in het slib waar de paling graag doorheen glibbert. Deze overgevoeligheid voor dioxine gecombineerd met de persistentie van dit gif betekent vrijwel zeker het doodvonnis voor de mascotte van deze website.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.