‘Licht is het beste medicijn tegen de donkere achterkamertjes’

Een groot deel van het archief van de Bijlmerramp van 1992 is onnodig lang geheim gehouden zegt het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (Acoi). De ramp met het Israëlische vrachtvliegtuig dat op 4 oktober 1992 in de Bijlmer neerstortte kostte 43 mensen het leven. Tot op de dag van vandaag bestaan er bij nabestaanden vele onzekerheden. Volgens het Acoi draagt de openbaarheidsbeperking op het archief van de Raad voor de Luchtvaart tot 2068 bij aan de geheimzinnigheid en de beeldvorming. Het vertrouwen in de overheid wordt daardoor geschaad.  Openbaarmaking van het grootste deel van het archief maakt het mogelijk dat mensen het handelen van de betrokken autoriteiten zelf kunnen beoordelen. Niet alle vragen zullen beantwoord kunnen worden, staat in het rapport Geen afgesloten hoofdstuk van het Adviescollege. Op voorhand dempt het rapport verwachtingen omtrent nieuwe informatie, bijvoorbeeld over de lading van het vliegtuig. Maar openbaarheid kan bij de nabestaanden de nog altijd sluimerende onrust wegnemen, volgens het Acoi. 'Licht is het beste medicijn tegen de donkere achterkamertjes.' De aanpak van de ramp door de overheid is niet vlekkeloos verlopen, weten we uit eerdere pogingen meer duidelijkheid te krijgen over oorzaak en gevolg van de ramp. 'Er was weinig aandacht voor de menselijke kant van de ramp, die was vooral gericht op het technische aspect.' 'Dit heeft bijgedragen aan de mystificatie van de ramp en een groeiend wantrouwen over het overheidsoptreden. Met name PvdA-Kamerlid Rob van Gijzel heeft zich na de ramp in de materie vastgebeten. In 2018 zei hij naar aanleiding van een onderzoek van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid: 'Veel betrokkenen van de Bijlmerramp hebben die gebeurtenis nog steeds niet verwerkt (…). En dat komt (…) uiteindelijk niet door het ongeval zelf, maar door hoe de overheid is omgegaan met de mensen in de Bijlmer. (…) Met louter technisch onderzoek neemt het wantrouwen van de slachtoffers (…) meestal juist toe.' Het is een leerpunt voor de overheid dat niet alleen geldt voor deze ramp. Druk opvoeren Of dat leerpunt in Haagse kringen goed begrepen wordt is de vraag. De gereserveerde reactie van veantwoordelijk minister van Infrastructuur en Waterstaat Mark Harbers geeft te denken. Het is niet zeker of hij alle adviezen van de Acoi zomaar gaat overnemen. Hij ziet knelpunten. En dan bedoelt hij niet de knelpunten van de Bijlmerslachtoffers. En daar zit precies de boodschap van het Adviescollege: denk eens vanuit de betrokken burgers bij het handhaven van regels. Vanuit deze invalshoek doet het Adviescollege in antwoord op een Kamerbreed aangenomen motie van Omtzigt en anderen uit mei 2023 een aantal praktische handreikingen. Daarvoor zijn de juridische mogelijkheden verkend en de conclusie van het college is: het kan. Maak openbaar wat zonder bezwaar nu al openbaar gemaakt kan worden, is het eerste advies. En verder: splits archieven in een openbaar en een beperkt openbaar deel. Regel een inzagerecht dat uitsluitend geldt voor betrokkenen en nabestaanden. Maak een uitgebreidere inventaris en een onderzoeksgids die mensen bij inzageverzoeken kunnen helpen. Het kan allemaal. Maar wil de overheid dit ook? Tot nu toe is openbaarheid van overheidsinformatie vooral een hoofdpijndossier waar weinig vooruitgang in zit. De motie-Omtzigt werd Kamerbreed gesteund (ook Bosma en Baudet behoren tot de ondertekenaars). Het zou goed zijn als Omtzigt al die ondertekenaars opnieuw bij elkaar zou kunnen krijgen om op basis van het rapport Geen gesloten hoofdstuk de druk op de regering op te voeren. Als hij daar nu de tijd voor kan vinden..... [overgenomen van Free Flow of Information]

Door: Foto: cdnh (cc)

Closing Time | Nationale Bijlmerramp herdenking 1993 gedicht door Jamal Khamis

, door

‘Het was een bal van vuur, van vernietiging die naar beneden kwam.’ De kunstenaar Jamal Khamis las in De Rai in Amsterdam, bij de Nationale Bijlmerrampherdenking in 1993, het gedicht voor dat hij geschreven had naar aanleiding van wat later de Bijlmerramp is gaan heten.

Een Boeing 747 vrachtvliegtuig van de Israelische luchtvaartmaatschappij El Al  stortte op 3 oktober 1992 neer op de flats Groenewegen en Klein-Kruitberg.
Bij de ramp kwamen 43 mensen om het leven en werden veertig appartementen verwoest en 135 woningen stonden in brand.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.