Belofte maakt schuld? Niet voor deze regering.

(Update 21 jan) Beloftes moet je na komen. Dat weet iedereen. Maar is dat een reden om 7 miljard te bezuinigen in een jaar? Zo ongeveer is de redenatie in het voorpagina artikel van de NRC vandaag over de nieuwe bezuinigingen die ons mogelijk door Brussel zullen worden opgelegd. Letterlijk staat er: Het kabinet moet veel sneller veel meer bezuinigen dan gedacht. Dat komt door afspraken met de Europese Commissie uit 2009. Volgens ingewijden moet er alleen al in 2013 op grond van de huidige prognoses minstens 7 miljard worden bezuinigd. Om onder de 3% grens te blijven die is vastgelegd in het Groei en Stabiliteitspact moet 7 miljard euro worden bezuinigd. Deze bezuinigen komen boven op de al eerder voorgenomen bezuinigen van 18 miljard. Het bedrag is gebaseerd op een schatting van de afname van de economische groei. Het zou iets meer of minder kunnen zijn, maar laten we even aannemen dat het klopt. Door de krimpende economie - overal in Europa wordt nu bezuinigd - nemen de belastingkomsten van de staat af, en lopen de kosten op. Net als eerder de Belgen wordt Nederland nu door Brussel gedwongen om te bezuinigen: dat is het resultaat van de nieuwe afspraken die op 9 december zijn gemaakt. En belofte maakt schuld:

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Eurotop: Herhaling van zetten

Ik had evengoed als titel Groundhog Day Again kunnen kiezen. De dames en heren zijn er uit in Brussel maar het is een herhaling van zetten. We gaan eerst aan een fiscale unie werken en pas daarna gaan we de euro redden. De Britten doen niet mee want die willen hun eigen ‘City’ redden. Over economische groei is niet nagedacht: men is geheel gefocust op de schulden. Duitse Disziplin staat op het recept, “groei” komt in de receptuur van de medicijnmannen en vrouwen in Brussel niet voor. Maar dat is ook irrelevant, want als we zo doorgaan is de patiënt binnenkort overleden.

Dat is kort samengevat de manier waarop we nu de crisis gaan aanpakken als het aan onze leiders ligt. Het echte probleem, de verkeerd in elkaar gezette muntunie wordt niet aangepakt. Het is dus zeker dat deze crisis nog niet voorbij is: het moet eerst nog erger worden voordat het beter wordt, let maar op beurs de komende weken.

Het echte probleem wordt niet opgelost

Ik heb het hier al vaker uitgelegd, maar ik vat het nog maar even kort samen. Op de financiële markt wordt er, al dan niet terecht, rekening meegehouden dat landen hun schulden niet meer kunnen betalen. Daardoor loopt de rente op waardoor de kans nog groter wordt dat deze landen hun schulden niet kunnen betalen. Het is niet moeilijk om in te zien dat dit leidt tot een vicieuze cirkel van oplopende rentes en oplopende tekorten. Het maakt daarbij niets uit dat de landen waar de rente oploopt economisch gezond zijn. Onder “normale” omstandigheden zou de Centrale Bank van een land ingrijpen en staatsleningen opkopen, waardoor de rente daalt. In euroland mag dit echter niet. Dat is zo afgesproken. En aan die afspraak is niets veranderd, sterker nog de voorzitter van de ECB Mario Draghi verzekert iedereen dat de ECB dat ook nu niet zal gaan doen. “Wij drukken geen geld”. Maar er is onduidelijkheid over het echte beleid van de ECB: de suggestie wordt gedaan dat zij misschien toch wel obligaties gaat opkopen van landen die zich aan de nieuwe afspraken houden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Egoïsme en kinderen zonder vaders

[qvdd]

onverantwoordelijkheid, egoïsme, kinderen zonder vaders, scholen zonder discipline, beloning zonder inspanning en rechten zonder verantwoordelijkheden.

De Britse premier David Cameron weet hoe het komt dat er afgelopen week rellen zijn uitgebroken in diverse steden. Het ligt in ieder geval niet aan de overheid.

In ander nieuws: Onderzoekers koppelen sociale onrust aan bezuinigingen in de periode 1919-2009.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Groei aanjagen

[qvdd]Wanneer we naar Europa kijken dan raden we landen aan hun bezuinigingsprogramma’s aan te passen aan een veranderde situatie en maatregelen te overwegen die groei aanjagen.

Dit zegt de nieuwe IMF-directeur Christine Lagarde. Duitsland en de VS moet de binnenlandse vraag stimuleren zodat de economie weer kan groeien, daarvoor is volgens haar voldoende ruime op de begroting. Dit is een heel ander geluid dan we tot nog toe van politici horen. Vorige week vrijdag kondigde Mark Rutte nog nieuwe bezuinigingen aan.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het bankiersperspectief

Jan Kees de Jager/screenshot RTL-ZIk pakte gistermiddag net het staartje mee van RTL-Z, maar het interview met Jan Kees de Jager is vast wel meer te zien geweest op de Nederlandse TV en ook zijn collega Mark Rutte verkondigt een vergelijkbare boodschap: we gaan het monster van de staatsschuld echt killen. Stoere taal van bankiers die hun klant slecht nieuws komen brengen over de toestand van zijn bedrijf (transcript van mij, video RTLXL):

[Voice Over, filmpje met winkelend publiek] De economische vooruitzichten worden steeds somberder. De eurocrisis en de gevolgen daarvan voor onze economie zorgen er voor dat het kabinet er rekening mee houdt dat er volgend jaar extra bezuinigd moet worden
[De Jager]: We bekijken dat van jaar op jaar, en als het echt nodig is om ook in te grijpen dan zullen we dat ook doen maar het is nu al te voorbarig om daar in concrete zin over te spreken
[VO]: Het kabinet gaat al voor 18 miljard Euro bezuinigen, maar misschien is dit niet voldoende.
[DJ]: We zitten gewoon in een periode waarin de overheidsfinanciën, je zou kunnen zeggen duw achter duw krijgen en echt onder druk staan en niet incidenteel maar dat er steeds weer tegenvallers.
[VO]: Waar het kabinet extra op gaat bezuinigen en precies hoeveel daar willen ze nog niets over kwijt.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Investeren bezuinigt meer dan snoeien.

Investeren levert meer op dan bezuinigingen, wordt hier en daar beweerd.  Het lijkt logisch. Als er duizenden ambtenaren ontslagen worden en een deel daarvan vindt op korte termijn geen baan, dan kunnen die mensen geen bijdrage aan de economie leveren.
Je kan ook stellen dat ambtenaren helemaal geen bijdrage leveren aan de economie, omdat ze geld kosten dat geen winsten genereren. Dat geldt niet alleen voor ambtenaren, dat geldt ook voor alle medewerkers in de non-profit sector. Dus is het ook niet erg daar flink te snoeien.

Nu bestaat een deel van de bezuinigingen uit het schuiven van kostenpotjes. Zorg en welzijn is daar misschien wel het meest beruchte voorbeeld van. Kijk naar voorzieningen die van de AWBZ naar de Wmo verhuizen en omgekeerd. Of van de AWBZ naar de Ziektewet geschoven worden. Op het ene potje werd bezuinigd, met stijgende kosten voor het andere potje. Elke verschuiving leverde op korte termijn een kostenverlaging op binnen het gekozen onderwerp. Op de lange termijn blijkt dat de zorg in totaal alsmaar duurder is geworden.

Er moet dus goede gekeken worden welke effecten een bezuiniging kan hebben op andere deelgebieden. De Hogeschool Utrecht (HU) en onderzoeksbureau Regioplan hebben dat onderzocht voor de schuldhulpverlening.
Schuldhulpverlening is in korte tijd ‘booming business’ geworden. Vooral voor de gemeentelijke kredietbanken. Veel werk voor ambtenaren, dus kostenverhogend. De groei aan schuldhulpverlening wordt nu aangepakt door te bezuinigen. Is dat wel verstandig vragen de onderzoekers zich af.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“Wereldwijd kapitaal stijgt naar record”

Scan van FD vrijdag 29 juli 2011Ik was vrijdagmiddag even in de openbare bibliotheek (die gelukkig nog geld heeft voor abonnementen op dagbladen) en sloeg het Financieel Dagblad open. Mij viel direct het volgende artikel op:

Wereldwijde omvang van kapitaal stijgt naar record
Oude record van 2007 gepasseerd

De wereldwijde hoeveelheid kapitaal, eigen en vreemd vermogen, is vorig jaar met 5% ($ 11.000 mrd) gestegen tot $ 212.000 mrd. Dat is $ 10.000 mrd meer dan het oude record van 2007, aldus een gisteren gepubliceerd rapport van de studiedienst van adviesbureau McKinsey.
De groei is voor het grootste deel een gevolg van het koersherstel op de aandelenmarkten. Nieuwe aandelenemissies en betere winstverwachtingen krikten de marktkapitalisatie van beurzen met $ 6000 mrd op.

Het is toch wel een verrassend bericht. Met behulp van geld van Amerikaans en Europese belastingbetalers is in 2008 het financiële systeem gered, dat als een kaartenhuis in elkaar dreigde te vallen. De wereldwijde kapitaalmarkt heeft zich inmiddels helemaal herstel en groeit en bloeit als nooit tevoren. Maar de economieën in Europa, de VS en Japan zijn nog steeds niet hersteld van de gevolgen van de crisis ondanks het feit dat er geld in overvloed is, meer zelfs dan voor de crisis.

In Europa en de VS zijn overheden druk bezig zware bezuinigingsprogramma’s uit te voeren omdat er “geld te kort” is. Maar we kunnen dus constateren dat dat onzin is: er zweeft een recordbedrag aan geld boven de markt, meer dan er voor de kredietcrisis aanwezig was. Dit roept toch wel wat vragen op. Als er zoveel geld is waarom wordt er dan zo weinig geïnvesteerd?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“Medische ingrepen voortaan onverdoofd uitvoeren”

[speld] Onverdoofde Amputatie in de middeleeuwen/ Hans von Gersdorff cc Wikimedia
Het debat over bezuinigingen in de zorg heeft een nieuwe impuls gekregen door de politieke actualiteit. VVD-staatssecretaris Marie Louise Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Gezondheid) presenteerde vanmorgen haar plannen om eenvoudige chirurgische ingrepen voortaan zonder verdoving uit te voeren. De patiënt mag in dat geval niet meer lijden dan bij een gewone operatie.

Veldhuijzen ziet de te nemen maatregelen als ‘pijnlijk maar onvermijdelijk.’ “Het is duidelijk dat in het huidige politieke klimaat ruimte is voor onconventionele maar doeltreffende maatregelen. Anesthesie is een zeer kostbare tak van sport. Bij een reductie van 50% in verdovingen is een besparing van tientallen miljoenen euro’s op jaarbasis mogelijk.”

De bezuinigingen krijgen vorm door een inperking van de budgetten voor anesthesisten en loslaten van regulering op operaties en medische tuchtcolleges. Het staat de ziekenhuizen vrij hun besparingstargets te bepalen. Veldhuijzen verwacht quick wins in eenvoudige chirurgische ingrepen als blindedarmoperaties of amandelen knippen, maar ook het onverdoofd amputeren van ledematen, sinds mensenheugenis een specialiteit van chirurgijns en heelmeesters, biedt uitzicht op aanmerkelijke besparingen.

De staatssecretaris meent dat na het debat over onverdoofd slachten een belangrijke drempel is genomen voor verdere bezuinigingen in de gezondheidszorg. “De Tweede Kamer stelt op een houtje bijten in een aantal gevallen gelijk aan een gedeeltelijke of algehele narcose. Bij Flying Doctors heeft Dr Geoff ook gewoon een keer zijn appendix eigenhandig verwijderd, alleen op basis van een Aboriginalpapje dat hij op zijn buik smeerde. Ik ben blij dat er nu eindelijk ook politiek draagvlak is voor een no-nonsense aanpak.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waarom groeit de economie niet?

Behalve de vraag “wat gaat er met de Euro gebeuren” is het grote probleem waar we nu mee zitten “waarom wil de economie niet groeien?”. Conservatieven in de VS en Europa beweren dat het goed zou zijn om flink op overheidsuitgaven te bezuinigen om er zo voor te zorgen dat de economie “weer ruimte krijgt”. Zij wijzen daarbij op de hoge overheidstekorten waardoor de staat veel geld moet lenen. Zij zijn dan ook fel gekant tegen verhoging van de staatsuitgaven om de economie te stimuleren. Volgens John Boehner, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, is het duidelijk dat:

… the economy still isn’t creating enough jobs. If you talk to job creators around the country like we have, they’ll tell you all the over-taxing, over-regulating, and over-spending that’s going on in Washington is creating uncertainty and holding them back.

Ook in Nederland denkt men er zo over gezien de grote bezuinigingswoede die nu door het land raast.

Geen afname werkloosheid
Het is nu 2 jaar geleden dat de recessie die werd veroorzaakt door de kredietcrisis, ook wel de “Grote Recessie” genoemd, naar analogie van de de Grote Depressie, officieel was afgelopen. Voor de gewone Amerikaan heeft het echter niet veel geholpen. Nog steeds, nu 2 jaar later, is het werkloosheidspercentage rond de 9% en is het de afgelopen maand zelfs weer iets opgelopen:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Iedereen

[qvdd]

In 2012 halen we een half miljard weg bij ontwikkelingssamenwerking, bezuinigen we 800 miljoen op ambtenarensalarissen en wordt voor 600 miljoen gesneden in de zorgtoeslag en voor 350 miljoen euro op de kinderopvangtoeslag. Iedereen gaat merken dat de overheid de crisis als buffer heeft opgevangen, wat tot een enorm gapend tekort en toenemende staatsschuld heeft geleid. Dat moeten we gaan terugbrengen en dat betekent dus ook dat mensen het gaan voelen.

Dit antwoordt Jan Kees de Jager in de Telegraaf op de vraag “Waar gaan de klappen vallen?“. Volgens De Jager gaat iedereen het voelen. Uit zijn opsomming blijkt dat iedereen betekent: mensen die voor de overheid werken, mensen met een laag inkomen en arme mensen in het buitenland. Dat zijn veel mensen, maar dat is lang niet iedereen. Een categorie die in ieder geval buiten schot blijft zijn de veroorzakers van de crisis: bankdirecteuren. Een dag eerder melde de Telegraaf nog dat de ING het afgelopen kwartaal 12% meer winst gemaakt heeft in vergelijking met een jaar eerder: 1,38 miljard. Dat is alleen mogelijk dankzij die buffer van de overheid die iedereen nu moet afbetalen.

Er was helaas geen ruimte meer om hierover door te vragen: bijna de helft van het interview is gewijd aan de heugelijke mededeling dat onze Minister van Financiën nu eindelijk een vriend heeft en geen vrijgezel meer is. Iedereen wenst hem veel geluk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende