Iran werkt aan een atoombom, het gerucht is niet uit het nieuws te branden. Het rapport van het Internationaal Atoomenergie Agentschap is echter minder stellig dan men zou vermoeden. Terwijl de internationale gemeenschap militair ingrijpen afwijst, klinkt in Israël de oorlogstrom. De geruchtenmachine Wie in Google de zoekopdracht ,,Iran werkt aan atoombom’’ intypt, krijgt 117 duizend hits. Of wacht, de hits komen vooral op: ,,Iran werkte aan atoombom’’. Sommige media pakken flink uit en al dagen sijpelen berichten naar buiten over het nog niet verschenen rapport van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA), meestal afkomstig van anonieme diplomaten. Uit de berichtgeving komt naar voren dat de druk op de IAEA om Iran nu eens stevig aan te pakken, flink wordt opgevoerd. De VS springen er bovenop en ook Netanyahu, premier van een land dat het non-proliferatiegedrag niet getekend heeft en zich daarmee zelf al jaren aan inspectie onttrekt, wist er kennelijk al van. Een week voor het verschijnen van het IAEA-rapport had hij al een oplossing voor de problemen. Handzaam was wel de Q&A die de BBC een aantal dagen geleden publiceerde, waarin zij antwoord gaf op vragen die bij iemand boven zouden kunnen komen over deze kwestie. Sargasso wijdde er een waanlink aan. Die zeer feitelijke tekst, ontdaan van oorlogsretoriek, is niet meer op de BBC-site terug te vinden. Het IAEA-rapport: Iran werkt ‘mogelijk’ aan een bom Gisteren verspreidde de IAEA haar concept-rapport dan eindelijk onder de lidstaten. En gelukkig was het dankzij het lekken van die lidstaten in een oogwenk ook te vinden op het internet. Pas volgende week komen de lidstaten bijeen. Pas dan besluiten zij over vaststelling en verspreiding van het rapport, en belangrijker: over eventuele doorverwijzing van de kwestie naar de VN Veiligheidsraad. Het rapport staat vol van zinsnedes als ‘allegedly’, ‘maybe’, ‘suggests’ en ‘indicates’. Woorden die aangeven dat niets vaststaat. Wat is er dan wel aan de hand?
Miss Atomic Bomb is an icon of some sort for the relationship of the bomb with society, or, perhaps the bomb and Vegas, which is where this picture was taken. Here’s a publication of the bomb in popular culture.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
In het kader van 25 jaar Tsjernobyl en het nieuwe Nederlandse verlangen naar een tweede kerncentrale brengt VUconnected een webspecial over kernenergie. Journalist Jeroen Kuiper gaat op zoek naar de verbanden en verhalen achter de actualiteit. Hij zag kerncentrales en opslagplaatsen van nucleair afval in Nederland, Finland en Tsjernobyl. Hij was in ondergrondse opslagplaatsen voor kernafval in Duitsland en bezocht uraniumafvalbergen in de VS. Van 5 tot 26 april schrijft hij elke dag een nieuwe bijdrage hier, een selectie van deze bijdragen verschijnt ook op Sargasso.
Dat waren nog eens tijden, de jaren vijftig, zestig, zeventig en tachtig. Toen kon je nog in een afgelegen kolonie een kernbom testen. Of een schip met milieu-activisten opblazen. Of kernwapens in Nederland stationeren, en dat ontkennen. Het lijkt allemaal lang geleden, maar het is nog behoorlijk dichtbij.
Testveteranen
Èèn van de eerste en heftigste atoomtests aller tijden vond plaats in 1958. De Britse soldaat Vincent Prust was erbij toen op 28 april dat jaar de grootste waterstofbomtest aller tijden werd uitgevoerd op Christmas Island in de Stille Oceaan. Prust en andere soldaten werden die ochtend na het ontbijt met vrachtwagens tot op tien mijl van burst point getransporteerd. Daar kregen ze witte overalls om aan te trekken, waarmee ze er als ´een stelletje Ku Klux Klan-aanhangers´ uitzagen. Kort voor de explosie kregen de soldaten het bevel te knielen en hun handen als vuisten voor hun ogen te houden. Volgens Prust bestond de explosie uit een reusachtige steekvlam. `We voelden de hitte als een golf over ons heen trekken.`Hij kon de botten in zijn vingers als op een röntgenfoto zien. Daarna mochten de soldaten opstaan en de atoompaddestoel bekijken. Sommigen droegen zonnebrillen, anderen niet. `Nog dagenlang dreven dode vissen langs het strand.` Zo`n 30 procent van de Britse soldaten die bij de explosie aanwezig waren, stierf jong. Een deel van de testveteranen, verenigd in de Britisch Nuclear Terst Veterans Association, vecht nog altijd voor erkenning en schadevergoeding.
Vandaag precies 65 jaar geleden wierpen de Verenigde Staten op Nagasaki hun tweede atoombom af. Vorige week schreven we al over de geopolitieke en militair-strategische overwegingen die hieraan voorafgingen. Vandaag staan we stil bij de gevolgen van dit besluit voor de burgers van Hiroshima en Nagasaki. Hoe verging het hun?
Dokter Marcel Junod, hoofd van de Rode Kruis delegatie in het Verrre Oosten, kwam als eerste buitenlandse arts op 8 september 1945 in Hiroshima aan. Hij beschreef zijn ervaringen in Soixante ans après, Le désastre de Hiroshima. In zijn rapport aan het Rode Kruis schrijft hij:
The first signs of these effects were visible four miles or so from the bomb?s dropping point. The roofs looked denuded, as their tiles had been blown off by the blast. In places, the grass was bleached, as if dried; (…)
At three miles from the bomb’s epicentre, some houses had been flattened like cardboard. The roofs were completely caved in; the rafters stuck out all round. This was the familiar sight of cities destroyed by explosive bombs. At two and a half miles, there were only piles of beams and planks, but the stone houses seemed intact. At just over two miles from the town centre, all houses had been gutted by fire. All that remained was the outline of their foundations and heaps of rusty metal. This area looked like the towns of Tokyo, Osaka and Kobe, destroyed by incendiary bombs. At one mile or so everything had been torn apart, blasted and swept away as if by a supernatural power; houses and trees had disappeared.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Vandaag is het precies 65 jaar geleden dat de Amerikaanse atoombom Little Boy boven Hiroshima werd afgeworpen. Een tweede bom, genaamd Fat Man, vaagde amper drie dagen later de havenstad Nagasaki vrijwel weg van de aardbodem. Rond 15 minuten over 8 op de ochtend van 6 augustus 1945 explodeerde Little Boy op enkele honderden meters boven het centrum van Hiroshima. De explosie genereerde temperaturen tot 3900 graden en drukgolven met snelheden boven de 1000 km per uur. Naar schatting 70.000 inwoners van de stad werden gedood: velen van hen verbrand, verkoold en vervolgens verdampt, alles in een fractie van een seconde.
In totaal vonden bij de twee atoomexplosies in Hiroshima en Nagasaki zo’n 340.000 mensen de dood, ook nog jaren later als gevolg van de dodelijke radioactieve straling. Volgens de officiële verklaring waren de nucleaire verwoesting van Hiroshima en Nagasaki noodzakelijk voor een snelle beëindiging van de oorlog in de Stille Oceaan. De inzet van de atoombom zou in deze lezing juist een zegen zijn geweest, want ze voorkwam een langdurige voortslepende invasie die nog honderdduizenden slachtoffers zou hebben gekost. Dit is ook de strekking van de propagandafilm “A Tale of Two Cities”, waarvan je hier een fragment vindt. Deze voorstelling van zaken lijkt echter hogelijk onrealistisch, zoals natuurkundige en activist Arjun Makhijani in deze video betoogt.
In werkelijkheid probeerden de Japanse autoriteiten al sinds mei 1945 – vergeefs – achter de schermen een einde aan de oorlog te maken en hadden de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki nauwelijks invloed op het uiteindelijk verloop van de strijd. Onder meer de United States Strategic Bombing Survey concludeerde dit reeds in juli 1946:
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Schitterende foto’s bovengrondse atoomproeven
Gemaakt met gevaar voor eigen leven, alleen wisten de fotografen dat niet.
John Coster-Mullen is fotograaf en vrachtwagenchauffeur, zonder universitaire opleiding. Op eigen houtje verzamelt hij alle kennis die nodig is om de bommen te herbouwen die in 1945 op Japan vielen. Documentaire van VBS.
Meer VBS-docu’s op VideoVolt.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.