Zwitserland op ‘brexit’-koers

Zwitserland heeft de onderhandelingen met de EU over een raamakkoord afgebroken. Het land is geen EU-lid, maar neemt deel aan de Europese interne markt via meer dan honderd bilaterale akkoorden. De EU wil die vervangen door een raamakkoord dat de steeds terugkerende onderhandelingen over noodzakelijke aanpassingen van al die akkoorden overbodig maakt. Dat spaart aan beide zijden jaren ambtelijke werkzaamheden. In 2018 werd na vier jaar een principe-akkoord bereikt. Met afspraken over de manier waarop conflicten over de uitleg van de regels juridisch zouden worden beslecht. Maar nu zijn er aan Zwitserse kant toch nog een paar bezwaren gerezen. De EU wil hier niet aan tegemoet komen en dus valt Zwitserland nu terug op de oude verdragen. Punt is dat Brussel niet meer bereid is al die verdragen voortdurend te actualiseren. Deze week liepen bijvoorbeeld afspraken over medische technologie af, waardoor bepaalde Zwitserse apparatuur nu niet meer zomaar naar de EU kan worden uitgevoerd. Problemen worden verder voorzien op het gebied van de electriciteitsvoorziening, voedingswaren en de luchtvaart. Bescherming van hogere lonen Zwitserland noemt drie bezwaren die hebben geleid tot afwijzing van het raamakkoord. De Zwitserse vakbonden verzetten zich tegen verandering van de regel dat tijdelijke buitenlandse werknemers volgens Zwitserse lonen moeten worden betaald. EU-lidstaten willen zich koste wat koste niet conformeren aan de hogere Zwitserse lonen. Het tweede conflictpunt gaat over de sociale zekerheid. De Zwitsers willen EU-burgers niet garanderen dat ze, als ze in Zwitserland wonen, ook gebruik kunnen maken van de Zwitserse sociale voorzieningen. Een derde breekpunt voor Zwitserland is de eis van de EU om terwille van het gelijke speelveld voor de interne markt in alle gevallen af te zien van staatssubsidie. De bezwaren waren eind 2018 toen Zwitserland de ondertekening van het akkoord uitstelde ook al bekend. Toen was er in Brussel kennelijk nog de hoop dat Zwitserland zou inbinden. En Bern had de naïeve verwachting dat de EU er wel naar zou luisteren, ook al ging het om cruciale onderdelen van het Europese arbeidsmarktbeleid. De interne markt biedt nog steeds onvoldoende bescherming tegen goedkope arbeid. De deal zou, zoals de vakbonden en de populisten beweren, de hoge lonen van Zwitserland kunnen verlagen en EU-burgers extra sociale rechten in Zwitserland kunnen verlenen. De vrees dat een van de rijkste landen van Europa zou moeten inleveren was niet geheel onterecht. Brussels officials spreken van “cherrypicking”, een verwijt dat ook richting het Verenigd Koninkrijk is geuit tijdens de Brexit-onderhandelingen. De deal met Zwitserland zou volgens Brussel voordeliger zijn dan de scheidingsacte tussen EU en VK. De Europese Commissie liet in een verklaring weten dat het hecht aan een gelijke behandeling. 'Dat is in wezen een kwestie van eerlijkheid en rechtszekerheid.' Soevereiniteit De gevolgen van de weigering van Zwitserland om verder te onderhandelen zijn niet te overzien. De 1,4 miljoen EU-burgers die in Zwitserland wonen zullen er mee te maken krijgen, evenals de 340.000 forenzen uit buurstaten. De deelname van Zwitserland aan de interne markt kan moeilijk teruggedraaid worden, al zullen er op termijn vele hindernissen worden opgeworpen omdat de huidige bilaterale verdragen verouderd raken. Het is ook niet helemaal duidelijk waarom het land, dat aan alle kanten omringd is door EU-lidstaten, die gezamenlijk de belangrijkste handelspartner vormen, de hakken in het zand heeft gezet. Het beroep op soevereiniteit lijkt meer symbolisch dan realistisch. Net als EU-lidstaten is Zwitserland al jaren door talloze draden verbonden met de rest van Europa. Waarom zou Zwitserland niet de weg van landen als Noorwegen en IJsland kunnen volgen? Het besluit van de Zwitserse regering heeft alle kenmerken van een stap-tegen-beter-weten-in. Aan de andere kant confronteren de Zwitsers de EU wel met een pijnpunt van de interne markt dat ook in andere landen gevoeld wordt: de onderschikking van het arbeidsmarktbeleid aan de neoliberale wetten van de interne markt. De bescherming tegen goedkope arbeid is een taai onderwerp in de EU dat enkele jaren geleden aanleiding was voor een wijziging van de detacheringsrichtlijn. In bepaalde sectoren en lidstaten bleken gedetacheerde werknemers tot 50 % minder te verdienen dan lokale werknemers. Met als gevolg een algemene druk op de lonen. De nieuwe richtlijn is sinds 30 juli 2020 van kracht (de transportsector doet niet mee). Door de wijziging wordt het verschil in arbeidsvoorwaarden tussen gedetacheerde buitenlandse werknemers en binnenlandse werknemers kleiner. De effecten zijn nog onduidelijk, maar het is de vraag of hiermee de vermaledijde 'loonconcurrentie' in de EU ongedaan is gemaakt. Het is wel duidelijk dat de Zwitserse vakbonden meer vertrouwen hebben in de nationaal overeengekomen regels.

Door: Foto: Josar Photos (cc)
Waan van de dag

Advies aan kabinet: arbeidsmarkt moet écht anders of onze welvaart gaat eraan

, door

De commissie-Borstlap voerde in opdracht van het kabinet een onderzoek uit over de arbeidsmarkt. Er komen wat pittige conclusies naar voren. Eén van de dingen die opvalt, de commissie onderschrijft dat er teveel werknemers onzeker zijn over hun baan, er is teveel flexwerk wat gevolgen heeft voor toekomstplannen en het scholings-niveau van werknemers.

Werkgevers moeten veel vaker vaste contracten aanbieden, het aantal flexwerkers en zzp’ers moet omlaag en er moet meer geïnvesteerd worden in kennis en innovatie

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Zo kan het ook. copyright ok. Gecheckt 01-03-2022

Stilte

, door

COLUMN - Terwijl ik dit schrijf zijn in de achtertuin van de achterburen twee tuiniers bezig. Een ervan heeft een motorzeis die voldoende lawaai maakt om de muziek in mijn kamer te overstemmen. Ik kan mijn koptelefoon opzetten, die het geluid wat dempt, maar dat is de oplossing niet. Het probleem met geluidsoverlast zit namelijk niet in de decibellen.

Het zijn, als ik het wel heb, twee problemen tegelijk. Eén ervan is dat je er geen invloed op hebt. Ik kan niets doen aan de tuiniers. Evenmin kan ik verhinderen dat Schiphol op regenachtige dagen vliegtuigen over Amsterdam laat binnenkomen. Ook kan ik niets uitrichten tegen gesprekken in de trein. Mensen aanspreken in de stiltecoupé is theoretisch mogelijk, maar het levert je meestal een gesprek op met een welbewust onbeschoft persoon. Mensen die in de stiltecoupé zitten te praten, weten namelijk doorgaans heel erg goed waar ze zijn en “elkaar aanspreken” – zoals de Nederlandse Spoorwegen ons adviseren – haalt niks uit. Dat beschavingsoffensief is mislukt.

Het tweede probleem ligt in het verlengde van het vorige. Het geluid waar je geen vat op hebt, is niet alleen niet af te zetten, het kan ook een confrontatie zijn met informatie die je niet wil hebben. Maandag in de trein moest ik meeluisteren naar een gesprek over de verlenging van een contract.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Reintegratie werklozen zinloos

, door

Het CPB komt met een rapport waaruit blijkt dat alle maatregelen om werklozen aan een baan te helpen zo goed als zinloos zijn.

En ze zijn verbaasd over de uitkomsten, aldus Trouw.

Apart. Mij verbaast het helemaal niets dat jarenlang werklozen in de nek hijgen niet helpt als het aantal te verdelen banen veel geringer is dan het aantal werklozen.

Maar helaas, Asscher heeft al te kennen gegeven dat hij in het rapport een ondersteuning van zijn beleid ziet. Kennelijk is zinloos beleid uitstippelen het doel van dit kabinet.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.