Angst aan de macht

Dit is de derde gastbijdrage van Hoite Vellema, oud-student Internationale Betrekkingen aan de UvA. Nederlanders zijn vaak en veel bang. Bang voor de kredietcrisis en bang om hun baan te verliezen. Bang voor terroristen die een station opblazen of een vliegtuig in de Rembrandttoren parkeren en bang voor moslims die als een tsunami ons land overspoelen. Bang voor een onstuimig veranderend klimaat dat tot een wereldwijde crisis en oorlog om natuurlijke hulpbronnen leidt. Bang voor enge ziektes, virussen en antibiotica resistente bacteriën. Bang voor gekken die in crèches baby’s en kinderleidsters opensnijden en bang voor vrijgelaten TBS-ers. Bang om te dik te worden. Bang om vroeg dood te gaan. Ga zo maar door. Nederlanders zijn overal bang voor. Deze cultuur van de angst wordt dankbaar geëxploiteerd door politici in het hele politieke spectrum. Zo wordt vooruitgang tegen gegaan. Christelijk rechts is tegen stamcelonderzoek en progressief links tegen genetisch gemodificeerde voedingsmiddelen. Rechts is niet bereid in duurzame energie te investeren omdat het slecht voor de economie zou zijn en links vindt kerncentrales onveilig en vervuilend. Rechts wil terug naar het Nederland van de jaren ’50 omdat toen alles beter was en links durft geen fundamentele keuzes te maken om maatschappelijke onrust weg te nemen. Rechts wil veiligheid door vrijheidsbeperking en links is bang voor Grote Broer. Zo zit het land door irrationele angsten en primitieve politieke reflexen voortdurend in een pijnlijke spagaat.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote – Wees erg bang

Wat ooit kenmerkend was voor dictaturen, is inmiddels doodnormaal in de moderne democratie: het aanwakkeren en uitbuiten van angst. Vroeger probeerde een democratische overheid zijn burgers juist te bevrijden van angsten: angst voor ziekte, arbeidsongeschiktheid en werkeloosheid. Angst was immer een slechte raadgever; ze kon leiden tot een vlucht in extremisme, tot revolutie. Zo vertelde de Amerikaanse president Roosevelt zijn landgenoten in 1933, tijdens het hoogtepunt van de Grote Depressie, dat ze ‘niets te vrezen hadden behalve de vrees zelf’. Maar die bezorgdheid is verleden tijd. Vadertje Staat is een bullebak geworden; een onheilsprofeet die ons welbewust de stuipen op het lijf jaagt.

Aldus Marcel Hulspas in de laatste De Pers op zaterdag.
Met de fraaie samenvatting van hoe angst de laatste jaren een geaccepteerd middel is geworden voor overheid, media, bedrijven én burgers gaan we de zomer in.

Overigens ligt de halve redactie momenteel vrij van angst op het strand nat te regenen. De komende weken zal het hier daarom wat stiller zijn.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige