“Ik heb de laatste tien jaar ook gemerkt dat uw discussies steeds meer zijn gaan klinken als onze Afrikaner discussies – allemaal knarsend rond het thema uitsluiting. Ook merk ik steeds meer iets wat alleen is te omschrijven, en u moet me dit vergeven, als vastberaden hebzucht – een vasthouden aan wat van u is, een opstandig idee dat u voor wat u hebt, hard hebt gewerkt. Wat u hebt, komt u toe, wat er ook gebeurd is op de plaatsen waar Europa en Amerika van alles weghaalden terwijl ze opbloeiden tot Eerste Wereld. Al deze plaatsen zijn naar u toe gekomen.”
De Zuid-Afrikaanse schrijfster Antjie Korg houdt ons een spiegel voor in haar Van der Leeuwlezing (Versie Volkskrant, PDF, 400Kb).
“Ik heb ook gemerkt dat vreemdelingen hier wel mogen wonen, maar dan volgens uw voorwaarden, uw normen, uw codes, uw geschiedenis, uw Verlichting en uw ethiek. U, die eens zo ruimhartige besefte hoe betrekkelijk alles was, richt zich nu steeds zelfgenoegzamer op wat u hebt en wat u bent, in plaats van vreemdelingen op te nemen in een nieuwe, volkomen gemeenschap.”